همشهری - محمد سرابی: چه مقدار از درآمد شهرداری تنها برای اداره امور جاری و چقدر از آن به توسعه و ایجاد امکانات بیشتر اختصاص دارد؟ آیا هزینه ساخت مترو و راه‌اندازی آن با قیمت بلیت‌ها تناسب دارد؟ هر دستگاه اتوبوس بی‌آرتی در شبانه‌روز چند نفر را جابه‌جا می‌کند؟ مقدار آلودگی هوای شهر چطور اندازه‌گیری می‌شود و چند معیار برای آن وجود دارد؟
روزانه چقدر زباله از درون نهرها خارج می‌شود تا آب جریان پیدا کند؟ چه معیار و نقشه‌ای تعیین می‌کند که ساختمان‌ها چندطبقه ساخته شوند؟ چرا محدوده طرح ترافیکی تغییر می‌کند؟ شهرداری هر روز تنها برای نگه‌داشتن شهر به شکل عادی خود چه می‌کند؟
اینها اطلاعاتی هستند که عموم ساکنان شهر از آن خبر ندارند. اگرچه رسانه‌ها بخشی از آن را منتشر می‌کنند، اما هنوز هم قسمت عمده شهروندان با وجود اینکه در شهر زندگی می‌کنند از کارکرد سامانه‌های آن بی‌خبر هستند. همین بی‌خبری زمینه انتظارات و انتقاداتی را فراهم می‌کند که از واقعیت دور هستند. کسی که اندکی از شیوه کار شبکه بزرگ حمل‌ونقل عمومی باخبر باشد- به نسبت کسی که از این امور اطلاعی ندارد- در مقابل ایجاد وقفه در حرکت قطار مترو، ازدحام جمعیت اتوبوس‌ها یا از کار افتادن پله‌برقی‌ها واکنش متفاوتی خواهد داشت.
آموزش عمومی در این زمینه ممکن نیست و نمی‌توان نزدیک ۱۰میلیون نفر ساکنان شهر را پای کلاس درس نشاند. با توجه به فضای زندگی روزمره و مشکلات مرتبط با آن ممکن است تمایل چندانی به کسب این اطلاعات در میان توده شهروندان وجود نداشته باشد اما یک گروه از جمعیت شهر کاملا برای کسب این آگاهی‌ها مستعد هستند. نوجوانانی که در طرح «شهردار مدرسه» شرکت کردند، علاقه خود به موضوع «مدیریت شهر» را نشان داده‌اند و می‌توان با همکاری مدارس از این علاقه برای افزایش سطح آگاهی آنها استفاده کرد.
اگر به سؤالات این گروه کنجکاو پاسخ صحیح داده شود در یک دهه آینده قسمتی- هرچند اندک- از جمعیت مؤثر شهرنشین، درک صحیحی از روند اداره پایتخت خواهند داشت. دیدگاه این نسل از دانش‌آموزان به سازو کار شهری که در آن زندگی می‌کنند، مطالبه و انتظار آنها از خدمات شهری را منطقی‌تر خواهد کرد و از این مسیر راهی برای رابطه متقابل مدیریت شهر و شهروندان برقرار خواهد شد.