همشهری آنلاین - پروانه بندپی: اگر چه اینترنت بسیاری از شرکت‌ها، موسسه‌ها و اینترنت خانگی بسیاری از شهرها و استان‌ها مجددا وصل شده و مسئولان کشور از اتصال تدریجی اینترنت باقی شهرها و استان‌ها خبر می‌دهند، اما آثار زیانبار قطعی بیش از یک هفته اینترنت را نمی‌توان انکار کرد. علاوه بر این، بسیاری از شرکت‌ها و افراد از کندی اینترنت و ممکن نبودن استفاده از فیلترشکن‌ها می‌گویند.
اینترنت همراه تلفن‌ها همچنان قطع است و بسیاری از کسب‌وکارها، تبادلات دانشجویی و تعاملات تجاری و اقتصادی داخلی و خارجی عملا امکان‌پذیر نیست. همچنین در پی قطع گسترده اینترنت و قطع ارتباط مردم ایران با شبکه اینترنت جهانی فعالیت استارت‌آپ‌ها، بازار بورس، صرافی‌ها، کسب‌وکارهای خانگی و اینترنتی، آژانس‌های مسافرتی، تورهای گردشگری، رسانه‌های الکترونیک، سینماها و ... دچار اختلال شد و صاحبان و کارکنان این کسب‌وکارها ضررهای سنگینی را متحمل شدند.
ایرانیان مقیم خارج از کشور هم به دردسرهای بزرگی افتادند و امکان برقراری ارتباط با عزیزانشان را در یک هفته گذشته از دست دادند به طوری که بی‌خبری بیش از یک هفته از خانواده، ایرانیان خارج‌نشین را دچار نگرانی و اضطراب کرد. طی تماس‌ها و مصاحبه با افراد گوناگون مطلع شدیم تعدادی از شرکت‌ها که با کشورهای دیگر روابط تجاری دارند، برای جلوگیری از بروز خسارت‌های بیشتر ناشی از قطعی اینترنت، تعدادی از نیروهای خود را راهی کشورهای طرف قرارداد کرده‌اند تا کارها در کشورهای مقصد ساماندهی شود.
- مردم چه می‌گویند؟
قطع گسترده و طولانی‌مدت اینترنت در دوره‌ای که عصر اینترنت و دوره آنلاین خوانده می‌شود و مردم کوچک‌ترین کارهای خود مثل انجام تراکنش‌های مالی، جابجایی پول، تماس تصویری، ثبت‌نام در آزمون‌های گوناگون و ... را با اینترنت انجام می‌دهند، تاثیر چشمگیری بر زندگی شخصی، کاری و اداری آنها گذاشته است.
یک شهروند در این زمینه به همشهری آنلاین می‌گوید: با قطع گسترده اینترنت، کسب‌وکارها به خصوص کسب‌وکارهای کوچک تعطیل و ارتباط صاحبان این مشاغل با مشتری قطع شد. شهروندان عادی هم زندگی‌شان مختل شد. البته اینترنت ملی وجود دارد و از طریق اینترنت ملی می‌توان وارد سایت‌های داخلی شد که سرورشان در ایران است. اما درصد زیادی از مردم یا از وجود آن آگاه نبودند یا نمی‌دانستند چطور باید این سایت‌ها را سرچ کنند تا وارد آنها شوند. البته اینترنت ملی نمی‌تواند پاسخگوی همه نیازهای ما باشد. چون تعاملات خیلی از مردم به خصوص دانشجویان و شرکت‌ها با دیگر کشورها است و اینجا دیگر اینترنت ملی پاسخگو نیست.
حق‌جو یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: درست است که اینترنت ملی را داریم اما سایت‌های ایرانی که برای جستجو تعبیه شده‌اند، خیلی ضعیف هستند و پاسخگوی جستجوهای کاربران نیستند. دو سایت «پارسی‌جو» و «یوز» برای سرچ سایت‌های داخلی در نظر گرفته شده‌اند اما هم خیلی کند هستند و طول می‌کشد تا نتیجه جستجو را به شما نشان دهند و هم در جستجو اشتباه می‌کنند. مثلا شما کلمه «چای» را در این سایت‌ها وارد می‌کنید، اما نتیجه‌ای که به شما رائه می‌شود، نام فیلم سینمایی است.
مسئول یکی از موسسه‌های برگزارکننده آزمون‌های بین‌المللی زبان هم می‌گوید: به دنبال قطع اینترنت، برگزاری آزمون‌های زبان به بن‌بست خورده است. آزمون تافل همیشه کاملا اینترنتی برگزار می‌شود و این روزها دسترسی نداشتن به اینترنت باعث شده که این آزمون برگزار نشود و این موضوع، ثبت‌نام‌کنندگان را با معضلات متعددی روبرو کرده است.
یکی از شهروندان هم می‌گوید: آزمون آیلتس در طول این یک هفته دچار مشکلاتی شد. من مدتی پیش برای شرکت این آزمون ثبت‌نام و مرکز شهر را به عنوان محل آزمون انتخاب کردم اما قبل از تکمیل ظرفیت این مرکز، اینترنت کشور قطع شد و حالا به ما می‌گویند باید در مرکز نیاوران آزمون بدهیم.
او ادامه می‌دهد: این روزها مدام اضطراب آزمون و مرکز آزمونم را دارم. متاسفانه امکان لغو آزمون و پس گرفتن پول ثبت‌نام هم وجود نداشت تا بتوانم تاریخ دیگری را انتخاب کنم. این استرس‌ها و مرکز آزمونی که به اجبار برای ما انتخاب شده و عوامل دیگر دست به دست هم می‌دهند تا نتیجه آزمون چیزی نشود که انتظارش را دارم.
- راه درآمدمان بسته شده است
قطعی اینترنت در پایتخت و دیگر شهرها و استان‌های کشور، نظم امور اصناف گوناگون، شرکت‌ها، موسسه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین و غیرآنلاین را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
شمسی مسئول یک کارگاه تعمیر دستگاه‌های صنعتی و الکترونیکی در حومه تهران در این ارتباط به همشهری آنلاین می‌گوید: قطعی اینترنت ضرر سنگینی به کسب‌وکار من و همکارانم وارد کرد. راه ارتباطی ما با مشتری‌ها قطع شد. خیلی از مشتری‌های ما ساکن شهرهای یزد و اصفهان و... هستند و از ما دستگاهی را می‌خرند و حالا خدمات می‌خواهند. بدون اینترنت ما نمی‌توانیم به آنها کمک کنیم. به عنوان مثال مشتری عکس می‌فرستد و از ما می‌خواهد مشکل دستگاهش را تشخیص بدهیم اما در یک هفته گذشته حتی ایمیل هم قطع بود و ما نمی‌توانستیم به مشتری‌های خود خدمات ارائه کنیم.
شمسی ادامه می‌دهد: پروژه جدید گرفتن هم روی هواست. چون گوگل کار نمی‌کند و مشتری نمی‌تواند با سرچ کردن، تعمیرکاران قطعات صنعتی را پیدا کند و این موضوع هم به او ضرر می‌رساند و هم به ما که کسب‌وکارمان این است. ما در اینستاگرام و تلگرام هم تبلیغات داریم و بخشی از درآمدمان از آنجا تامین می‌شود اما در این حوزه هم راه درآمدمان بسته شده است.
این تعمیرکار قطعات صنعتی می‌گوید: خیلی از قطعات و دستگاه‌های صنعتی و الکترونیکی در ایران تولید نمی‌شوند و وارداتی‌اند و از زمان قطع شدن اینترنت نتوانسته‌ایم خرید جدیدی از شرکت‌های خارجی داشته باشیم.
- زیان‌هایی که قابل جبران نیست
افشین کلاهی، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران نیز در این زمینه به خبرنگار همشهری آنلاین می‌گوید: این که بگوییم مشکل کسب‌وکارها با وصل شدن اینترنت حل شده، اشتباه است. چون با قطع اینترنت، کسب‌وکارها به خصوص بخش‌های آنلاین خیلی متضرر شدند. حتی آنهایی که سِرورهای داخلی دارند، بخشی از ابزارهایشان از کار افتاد.
او می‌گوید: در یک هفته قطعی اینترنت یک سرچ ساده نمی‌توانیم انجام دهیم. شما در موتورهای جستجوی فارسی چیزی را به فارسی و انگلیسی سرچ کنید، به هیچ وجه نمی‌توانید در مورد آن اطلاعاتی بگیرید. این در حالی است که زندگی مردم امروز کاملا به اینترنت وابسته است.
کلاهی اظهار می‌کند: خوشبینانه است که بگوییم چون شبکه ملی اطلاعات داریم، تراکنش‌های بانکی بوده و سرورهای داخلی بالا بوده‌اند بنابراین ضرر نکرده‌ایم یا به همین روش می‌توان ادامه داد. به هیچ وجه این طور نیست. شرکت‌هایی که با خارج از کشور کار می‌کنند، در طول این روزها کلا کارشان تعطیل شد. کسب‌وکارهای خانگی، پیج‌های اینستاگرامی و تلگرام و ... تعطیل شده‌اند. شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، آژانس‌های مسافرتی، موسسه‌های آموزشی، موسسه‌های برگزارکننده آزمون‌های بین‌المللی زبان و ... دچار خسارت‌های سنگینی شده‌اند. حتی کسب‌وکارهای کوچک و مغازه‌ها دچار ضرر و زیان شده‌اند. زیان‌ها و خسارت‌هایی که بی‌اغراق قابل جبران نیست.
او ادامه می‌دهد: خیلی از کارها مهلت و بازه زمانی معینی دارند و شما باید آنها را به وقت خود انجام دهید. در فلان روز باید فلان کالای وارداتی یا صادراتی دریافت یا ارسال شود، یا فلان پروژه باید تحویل داده شود، یا پرداخت بانکی شما باید در زمان معیّنی انجام گیرد و اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشیم، فاتحه‌مان خوانده است. ما دانشجویان زیادی داریم که نتوانسته‌اند پروژه‌های خود را در مهلت اعلام‌شده تحویل بدهند. چون به دنیای اطلاعات دسترسی ندارند و امیدوارم برای آنها امتیازاتی قائل شوند.
رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران درباره آمارهای ضرر و زیان ناشی از قطعی اینترنت می‌گوید: نمی‌شود آمارهای دقیقی ارائه کرد. آمارهای متفاوتی الان منتشر شده که در واقع تخمین خسارت‌های مستقیم است و زیان‌های غیرمستقیم محاسبه نشده است. به نظر من زیان‌های قطع اینترنت کمتر از خرابی‌های ناشی از ناآرامی‌های اخیر نیست.
او با تاکید بر اینکه قطعی اینترنت به نظام اقتصادی کشور ضرر زد می‌گوید: بعضی از آسیب‌ها و اثرات آن آتی است و برخی دیگر بلندمدت که به طور حتم بخشی از آن قابل جبران نخواهد بود.
رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی با اشاره به این که امنیت اقتصادی، یکی از شروط برای تامین امنیت کشور است، می‌افزاید: اولویت‌های کشور باید بر مبنای منافع ملی و سرمایه‌های اجتماعی تنظیم شود تا کشور به سمت توسعه پیش برود. قطعی اینترنت خلاف این موضوع بود.
- حرف‌های وزیر ارتباطات با مردم پس از یک هفته قطعی اینترنت
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات شب گذشته و پس از اتصال اینترنت اکثر نقاط کشور در ویدئویی گفت: پیگیری های زیادی داشتیم تا با رفع محدودیت، اینترنت را به زندگی مردم برگردانیم؛ شخصا از ساعت اول محدودیت، پیگیری ها را انجام دادم و از پنجشنبه گذشته شرکت ها، دانشگاه ها،ادارات و دفاتر خدمات عمومی به اینترنت متصل شدند، امروز اینترنت ثابت خانگی برقرار شد و این پیگیری‌ها در تعامل مستمر با مراجع امنیتی ادامه دارد. برخی خسارات جبران ناپذیر است به نوبه خود تلاش می‌کنیم آن را جبران کنیم. از اپراتورهای تلفن همراه خواستیم زمان بسته‌های اینترنتی را به میزان قطع ارتباط تمدید کنند؛ همچنین بسته یک گیگ اینترنت هدیه نیز به همه مشترکان اعطا می شود و مردم می‌توانند با شمارگیری #۹۸* این بسته اینترنتی را فعال کنند. به نوبه خود بابت همه مشکلات به وجود آمده در زمان قطع اینترنت برای مردم به عنوان عضوی از دولت و حاکمیت عذرخواهی کرده و لحظه‌ای از انجام وظایف خود فروگذاری نمی‌کنیم.