همشهری آنلاین - فرزانه آئینی: لزوم جلوگیری از تکرار فاجعه کهریزک یا حوادثی چون ماجرای زندان فشافویه مسئولان قضایی و سیاسی را بر آن داشته تا به محل نگهداری بازداشت‌شدگان سرکشی کنند و نسبت به این موضوع حساسیت نشان دهند. هرچند شمار دقیقی از تعداد بازداشت‌شدگان ناآرامی‌های اخیر در دست نیست و تنها مرجع قابل استناد خبر، خبرگزاری فارس در روز دوم اعتراضات است که به نقل از مقامات مطلع شمار بازداشت‌شدگان را ۱۰۰۰ نفر اعلام کرده بود، اما حجم و تعدد اعتراضات در جای جای کشور که بنا به اعلام مقامات ۱۰۰نقطه از کشور و ۲۲استان را درگیر کرده، خبر از این می‌دهد که تعداد بازداشت‌شدگان قابل توجه است. چنانچه دیروز محمد کاظمی، عضو فراکسیون امید به همشهری خبر داد پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان ازجمله درخواست‌های پرتکرار این روزهای مراجعان نمایندگان است.
- سفیران رئیسی در بازداشتگاه‌ها
در کنار این مهم اما قوه قضاییه این بار، خود میدان‌دار رسیدگی به اوضاع و احوال بازداشت‌شدگان شده و دادستان کل کشور، دادستان تهران و رئیس حوزه ریاست قوه قضاییه در ۲ روز متوالی سفیران رئیس دستگاه قضا برای رسیدگی به شرایط بازداشت‌شدگان روزهای اخیر شدند. دادستان کل کشور دیروز راهی فشافویه شد و ساعاتی را صرف بازدید از این زندان بزرگ تهران کرد. به نوشته خبرگزاری میزان، محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور در راستای تأکیدات رئیس قوه قضاییه مبنی بر کسب اطلاع از وضعیت زندانیان و نظارت بر زندان‌ها، به‌عنوان یکی از نمایندگان حجت‌الاسلام رئیسی از زندان بزرگ فشافویه بازدید و از نزدیک در جریان رسیدگی به پرونده‌های تشکیل شده در ارتباط با اغتشاشات اخیر قرار گرفت.
او در این بازدید همچنین از وضعیت متهمان اغتشاشات اخیر جویا شد و در گفت‌وگو با برخی از این متهمان در جریان نحوه بازداشت و تحقیق از آنها قرار گرفت. قریب به۶ماه پیش بود که با قتل علیرضا شیرمحمدعلی، یک زندانی سیاسی در زندان فشافویه نام این زندان بر سر زبان‌ها افتاد و در پی حساسیت افکار عمومی به نقض حقوق این زندانی سیاسی حجت‌الاسلام رئیسی، رئیس زندان فشافویه و رئیس سازمان زندان‌ها را عزل و چهره‌های جدیدی را در این سمت‌ها به کار گمارد. پیش از آن نیز علی القاصی مهر، دادستان تهران و غلامحسین اسماعیلی، رئیس حوزه ریاست قوه قضاییه نیز از بازداشتگاه‌های بازداشت‌شدگان بازدید کرده بود. خبرگزاری میزان گزارش داده که بازدید آنها ۴ساعته بوده و طی این بازدید سخنگوی قوه قضاییه در ضمن گفت‌وگوی چهره به چهره با تعدادی از متهمان در جریان علت بازداشت، نحوه بازداشت، فرایند تحقیق و بازجویی از زبان خود زندانیان و همچنین مسئولان بازداشتگاه قرار گرفت.
نظارت قانونی بر روند بازداشتگاه‌ها به این دلیل مورد تأکید رئیسی است که پیش‌تر و در اعتراضات انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری انتقال جمعی از بازداشت‌شدگان به سوله‌ای در کهریزک که برای نگهداری اشرار ساخته شده بود سبب مرگ ۳تن از بازداشت‌شدگان شد، این بازداشتگاه ظرفیت نگهداری ۲۰۰تن را داشت اما بیش از ۴برابر ظرفیت بازداشت‌شدگان ناآرامی‌های ۸۸را به آنجا منتقل کرده بودند. حوادث تلخ و آزار و اذیت بازداشت‌شدگان در کهریزک چنان بود که همان روزی که خبر«نگهداری بازداشت‌شدگان در کنار اراذل و اوباش و ضرب‌وشتم بازداشت‌شدگان» به رهبر معظم انقلاب می‌رسد ایشان به سعید جلیلی، دبیر وقت شورای‌عالی امنیت ملی دستور می‌دهند بازداشتگاه کهریزک همان روز تعطیل شود.
- شکستن تابوی بازدیدمجلسی‌ها از زندان‌ها
بحث بازدید نمایندگان مجلس به‌عنوان وکلای ملت از زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها در بزنگاه‌های سیاسی همواره چالش اساسی قوای قضاییه و مقننه بوده است این بار اما نکته حائز اهمیت در بحث بازدید از بازداشتگاه‌های متهمان اعتراضات اخیر این است که حجت‌الاسلام رئیسی، رئیس دستگاه قضا تابوی بازدید مجلسی‌ها به‌عنوان ناظران بر عملکرد قوه قضاییه از زندان‌ها را شکسته است و در دیدار اخیرش با جمعی از نمایندگان بر لزوم بازدید آنها از محل نگهداری بازداشت‌شدگان ناآرامی‌های اخیر تأکید کرد.
رئیسی سه‌شنبه گذشته در دیدار با جمعی قریب به ۸۰نفر از نمایندگان مجلس اعلام کرد که بازدید نمایندگان مجلس از زندان‌ها در کاهش مشکلات زندان‌ها مؤثر است، به اعتقاد رئیسی بازدید و سرکشی نمایندگان مجلس از زندان‌ها جهت دنبال کردن مشکلات آنها در مجلس، حتما می‌تواند مشکلات قوه قضاییه در حوزه زندان‌ها ازجمله بودجه و اعتبارات و بعضی از مسائل را کاهش دهد و از این موضوع به‌عنوان یک فرصت برای کمک به رفع مشکلات زندان‌ها استفاده می‌کنیم.
در همین راستا محمد کاظمی، عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با بیان اینکه هنوز بحث بازدید از زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها در کمیسیون قضایی مطرح نشده است به همشهری گفت: پیشنهاد من این است که کمیته‌ای مرکب از اعضای کمیسیون قضایی و کمیسیون حقوقی که به‌دلیل حیطه تخصصی‌شان با اعتراضات اخیر مردم در ارتباط هستند تشکیل شود و جمعی از نمایندگان از بازداشتگاه‌های سراسر کشور و به‌ویژه شهرهایی که شدت اعتراضات و شمار بازداشت‌شدگان در آنها بیشتر بوده بازدید کنند.
کاظمی افزود: بازدید نمایندگان از زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها در رفع کاستی‌ها و مشکلات مؤثر است و می‌تواند مانع از تکرار اخبار تلخی شود که در گذشته هرچند به ندرت اما ایجاد می‌شدند.
- دانشجویان بازداشتی باوثیقه و بی‌وثیقه آزاد شدند
مجید سرسنگی، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به وضعیت دانشجویان بازداشتی درباره آخرین وضعیت دانشجویان بازداشتی این دانشگاه به ایلنا خبر داد: ما آمار دقیقی از دانشجویان بازداشتی نداریم، هرچند تعدادی از آنها آزاد شده‌اند، اما فعلا آمار کلی در دست نیست. معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران درباره میزان وثیقه دانشجویان بازداشتی دانشگاه تهران گفت: برخی از دانشجویان آزاد شده وثیقه گذاشته‌اند و برخی دیگر نه. من اطلاعی از میزان وثیقه‌ها ندارم.
- دستگیر شدگان از وضعیت زندان راضی هستند
حجت الاسلام منتظری، دادستان کل کشور پس از بازدید از زندان ها گفت: بعد از حوادث اخیر که به واسطه اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین اتفاق افتاد، تعدادی از افراد دستگیر شدند و اکنون در بازداشت به سر می‌برند. کنترل این کار و نظارت بر کارهایی که این افراد انجام داده‌اند، مورد توجه دستگاه قضایی است، هم به لحاظ اینکه افرادی که در این حوادث ممکن است مقصر نباشند و بی‌گناه باشند و در جمعیت دستگیر شده باشند و افرادی که ممکن است دارای تقصیر در مراتب مختلف باشند. به گزارش ایسنا، منتظری ادامه داد: تاکید ما به مسئولان در زندان فشافویه این بود که هرچه سریع‌تر این افراد تعیین تکلیف شده و زودتر غربالگری شوند، البته مسئولان مرتبط هم وعده داده‌اند که ظرف ۴۸ ساعت آینده غربالگری آنها به پایان خواهد رسید.
دادستان کل کشور تصریح کرد: افراد دستگیرشده‌ای که بی‌گناه تشخیص داده شوند، در اولین فرصت آزاد خواهند شد اما آنهایی که مرتکب جرم شده باشند، حتما به سرعت درجه‌بندی شده و به جرم آنها رسیدگی خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: آنهایی که جرم کمتری دارند و مرتکب جرائم خیلی مهم نشده باشند، هرچه زودتر تعیین تکلیف می‌شوند اما آنهایی که جرائم سنگینی انجام داده باشند در چارچوب قوانین با آنها برخورد خواهد شد. دادستان کل کشور افزود: این افراد همگی با خانواده‌شان ارتباط گرفته و تماس تلفنی داشته‌اند و نکته مهم این است که همه این دستگیرشدگان از وضعیت زندان و نگهداری‌شان اعلام رضایت کرده‌اند.