راستش امسال اصلاً پاییز را ندیدیم، پاییزگردی نکردیم، نِت هم نداشتیم، انگیزه هم نبود که عکسی از آن بگیریم و به اشتراک بگذاریم؛ حالا هم پاییز ۹۸ دارد می‌رود. پاییزِ برفی، بارانی، آلوده، سرد، گرم... خدانگه‌دار.
آیا این پاییزی، زمستانی بود؟
- پاییز زمستانی نبود!
اما انگار این‌که پاییز امسال، زمستانی بوده است فقط نظر ماست و واقعیت چیز دیگری می‌گوید.
«احد وظیفه»، رئیس مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی به هفته‌نامه‌ی دوچرخه می‌گوید: «از ابتدای پاییز تا الآن، ناهنجاری دمایی قابل‌ملاحظه‌ای نداشتیم. فقط در هفته‌ی آخر آبان و اول آذر، دما از میانگین سردتر بوده است.»
- افزایش دما
تغییرات اقلیمی باعث شده که بعضی سال‌ها، زمستان‌های بهاری یا پاییزی داشته باشیم و گاهی هم پاییزهای زمستانی یا تابستانی و... چیزی در مایه‌های تداخل فصلی!
بنا به توضیحات احد وظیفه، متوجه می‌شویم که همان پاییز تابستانی شاید درست‌ترین عبارت باشد. او می‌گوید: «از ۵۰ سال گذشته در هردهه، ۴/. درجه‌ی سانتی‌گراد، افزایش دما داشتیم که یعنی به‌صورت میانگین حدود
دو درجه‌ی سانتی‌گراد افزایش داشته‌ایم.»
- ۲۰ میلیون بخاری!
نه این‌که فکر کنید علت این افزایش دما، گرم‌شدن کره‌ی زمین است. نه؛ علتش ما هستیم! ۲۰میلیون بخاری که روی زمین راه می‌رویم!
وظیفه می گوید: «علتش اثرات افزایش شهرنشینی است. معیارمان هم دمایی است که قبلاً در ایستگاه‌های سنجش هواشناسی خارج از تهران بودند و حالا داخل شهرند؛ داخل شهر گرم‌تر است و جزیره‌ی گرمایی تشکیل و باعث می‌شود دما را بیش‌تر نشان بدهد. بیش‌تر فعالیت‌های شهرنشینی روی افزایش دما تأثیرگذارند. سطح پوست هرآدم حدود دومتر مربع است و مثل بخاری عمل می‌کند!
ما در تهران حدود ۱۰میلیون جمعیت داریم، پس یعنی ۲۰ میلیون منبع حرارتی داریم. این‌ها باعث می‌شود دمای کمینه، چنددرجه افزایش پیدا کند.»
- هنوز کم بارشیم
خوشحالیم و با خیال راحت آب مصرف می‌کنیم. ابتدای سال که باران آمده و پاییز هم که با برف و باران آمد و حتماً زمستان پربارشی داریم؛ اما واقعیت...
وظیفه می‌گوید: «بارش‌ها در اغلب نقاط کشور مطلوب بوده و در چند استان مثل تهران، البرز، قزوین و زنجان، مقداری بیش از نرمال بوده است. البته تازه دوماه و نیم از سال آبی گذشته و سه‌ماه از زمستان و دوماه از بهار مانده است. اگر ماه‌های آینده بارش‌ها طبیعی باشند، سال نرمالی خواهیم داشت. اما متأسفانه عددها نشان می‌دهد در دو ماه اول زمستان، در بخش عمده ای از کشورمان بارش‌ها کم‌تر از نرمال هستند. مثلاً در لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری، گرایش به کم‌تر از نرمال است
در حالی که این‌ها مناطق پربارش در فصل سرد سال بودند.»
- زمستان گرم در راه است!
پاییز که سرد شد، خودمان را برای زمستانی سردتر آماده کردیم؛ چه‌قدر چکمه‌های بلندمان را از کمدها بیرون آوردیم و شال‌گردن برایمان بافتند و...
اما ظاهراً زمستان سرد نیست!
وظیفه می گوید: «متأسفانه مدل‌های عددی نشان می‌دهد، دمای هوا در نیمه‌ی دوم دی و بهمن،
گرایش به بیش از نرمال گرم شدن دارند. »
- هوای مناسب پاییز چیست؟
پاییز رؤیایی من، پاییزی است که در آن، باد بیش‌تر از باران بوزد و باران بیش‌تر از برف و آلودگی باشد. اصلاً یک هوای پاییزی مناسب برای شهر تهران چه‌طور هوایی است؟
وظیفه می‌گوید: «در چنین پاییزی، تقریباً هرهفته، گذر یک موج هواشناسی را می‌بینیم؛ یعنی ابتدا امواج گرمایی داریم که از جنوب نفوذ می‌کند، بعد بارندگی مربوط به جبهه‌ی گرم را داریم، بعد نفوذ جبهه‌ی سرد را داریم و بارش. پس از بارش هم باد را داریم. این فرکانس یک هفته تا ۱۰ روز است. وقتی این را نداشته باشیم و توده‌ی هوا پایدار باشد، پاییز گرم است، آلودگی هوا بیش‌تر و رطوبت کم می‌شود.»
- پاییز کوچک من
بخشی از شعر «پاییز کوچک من»، اثر حسین منزوی
پاییز کوچک من
دنیای سازش همه‌ی رنگ‌هاست
با یک‌دیگر
تا من نگاه شیفته‌ام را
در خوش‌ترین زمینه به گردش برم
و از درخت‌های باغ بپرسم
خواب کدام رنگ
یا بی رنگی را می‌بینند
در طیف عارفانه‌ی پاییز؟