گرفتگی بینی ممکن است باعث شود با احساس اینکه نمی‌توانید تنفس کنید، از خواب بپرید یا اصلاً در به خواب رفتن دچار مشکل شوید. از طرف دیگر بررسی‌ها نشان داده‌اند که خود خواب راحت می‌تواند خطر دچار شدن به سرماخوردگی را کاهش دهد.
راه‌های گوناگونی برای پیشگیری از اختلال خواب به علت گرفتگی و پرخونی یا احتقان بینی وجود دارد. در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱- سرتان را بالا نگهدارید.
پرخونی مخاط بینی و گرفتگی بینی ناشی از آن در شب‌ها بدتر می‌شود، زیرا تخلیه ترشحات بینی و سینوس‌ها مشکل‌تر می‌شود. تجمع ترشحات مخاطی در سینوس‌ها هم باعث اشکال در تنفس می‌شود و هم ممکن است باعث شود صبح با سردرد از خواب بیدار شوید.
برای حل این مشکل سعی کنید با گذاشتن چند بالش سرتان را هنگام خواب بالا نگهدارید تا ترشحات سینوس‌هایتان راحت‌تر تخلیه شوند. برخی افراد ممکن است خوابیدن روی کاناپه یا صندلی با پشتی متحرک راحت‌تر باشد.
۲- از مرطوب‌کننده هوا استفاده کنید.
خشکی بینی می‌تواند باعث احساس ناراحتی و حساسیت بیشتر به ترشحات مخاطی شود. دستگاه‌های مرطوب‌کننده با مرطوب کردن هوا از خشکی شدید بینی جلوگیری می‌کنند و درد حین تنفس از بینی دچار پرخونی و گرفتگی را کاهش می‌دهند.
افزودن اسانس‌هایی مانند اسانس نعنا یا اکالیپتوس را به آب درون دستگاه مرطوب‌کننده ممکن است برای برخی افراد مطبوع باشد.
نکته مهم پاک کردن منظم دستگاه مرطوب‌کننده است، چراکه رطوبت می‌تواند رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها را تشدید کند. بهترین راه برای این کار خواندن دستورالعمل سازنده دستگاه برای پاک و ضدعفونی کردن آن است.
۳- ملزوماتتان را کنار تخت نگهدارید.
گرفتگی و پرخونی بینی تنها چیزی نیست که در جریان سرماخوردگی خواب را مختل می‌کند. برای بسیاری افراد بلند شدن برای آب خوردن یا برداشتن دستمال‌کاغذی خواب شبانه را به هم می‌ریزد.
یک جعبه دستمال‌کاغذی و یک بطری آب در کنار بسترتان نگهدارید تا مجبور نشوید برای دسترسی به آن‌ها از تختخوابتان بلند شوید.
۴- عسل بخورید.
گرفتگی بینی باعث می‌شود که شما مجبور شوید از راه دهان نفس بکشید، و به‌این‌ترتیب دچار خشکی و درد گلو هم بشوید. اگر از قبل هم سرفه و گلودرد داشته باشید، خوابیدن ممکن است برایتان مشکل شود. عسل با پوشاندن گلو احساس ناراحتی‌تان را تسکین می‌دهد.
توجه داشته باشید که به کودکان زیر یک سال به علت خطر مسمومیت بوتولیسم نباید عسل بدهید.
۵- پیش از خواب حمام پربخار بگیرید.
بخارآب گرم در حمام ممکن است به باز شدن سینوس‌هایتان کمک کند. بخارآب ترشحات خشک‌شده مخاطی را مرطوب و شل می‌کند، به تخلیه ترشحات بینی پیش از رفتن به بستر یاری می‌رساند و درد و گرفتگی بینی را کاهش می‌دهد.
در برخی از افراد با ماساژ پوست روی سینوس‌ها به تخلیه ترشحات آن‌ها کمک می‌کند. دوش آب گرم همچنین ممکن است به آرام شدن شما پیش از رفتن به بستر کمک کند.
۶- از محلول شستشوی نمکی استفاده کنید.
محلول‌های شستشو یا افشانه‌هایی نمکی که حاوی مقدار اندکی نمک مخلوط شده با آب استریل هستند، به تخلیه ترشحات بینی و سینوس‌های شما یاری می‌رسانند. شستشو با محلول نمکی تحریک و تورم مخاط را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود فرد در شب احساس گرفتگی کمتری در بینی کند.
محلول‌های نمکی شستشو حاوی داروی خاصی نیستند، بنابراین می‌توان چند بار در شب از آن‌ها استفاده کرد، بنابراین می‌توانند یک افشانه محلول نمکی را در نزدیک بسترتان نگهدارید و هر وقت لازم بود، از آن استفاده کنید.
۷- از نوارچسب‌های بینی استفاده کنید.
این نوارچسب‌ها که روی پل بینی چسبانده می‌شود، با سوراخ‌های بینی کمی به بیرون می‌کشند. گرچه اغلب افراد از این نوارچسب‌ها برای پیشگیری از خرخر استفاده می‌کنند، اما آن‌ها را می‌توان برای تنفس راحت‌تر در هنگام گرفتگی بینی هم استفاده کرد.
۸- از افشانه‌ها و قطره‌های بینی بدون نسخه استروئیدی یا ضد احتقان استفاده کنید.
قطره‌ها و افشانه‌های بدون نسخه برای کاهش التهاب و پرخونی مخاط بینی به علت آلرژی یا سرماخوردگی وجود دارند. این داروها برای مصرف کوتاه‌مدت خطری ندارند و به‌سرعت باعث برطرف شدن گرفتگی بینی می‌شوند.
اما برخی از این قطره‌ها و افشانه‌ها دارای مواد دارویی هستند که در درازمدت بدن نسبت به آن‌ها تحمل پیدا می‌کند. بنابراین هنگامی‌که پس از مصرف درازمدت این داروها، آن‌ها را قطع می‌کنید، ممکن است دچار گرفتگی بینی واکنشی شوید.
هنگام استفاده از این داروها دستورات روی بسته را بخوانید و رعایت کنید، ازجمله حداکثر مدت مجاز استفاده مداوم از آن‌ها. همیشه از کمترین مقدار مؤثر این داروها استفاده کنید.
افشانه‌های استروئیدی یا کورتونی با تسکین التهاب می‌توانند پرخونی و تحریک‌شدگی مجاری بینی را کاهش دهند. این داروها را می‌توانید بدون نسخه یا با نسخه تهیه کنید.
به یاد داشته باشید که افشانه‌های کورتونی را در کودکان به کار نبرید، مگر اینکه دکتر آن‌ها را تجویز کرده باشد.
۹- داروی سرماخوردگی بخورید.
داروهای سرماخوردگی ازجمله حاوی موادی هستند که پرخونی مخاط بینی را کاهش می‌دهند و تنفس را برای شما راحت‌تر می‌کنند. این داروها ممکن است علائم دیگر شما ازجمله درد عضلات و سردرد را هم تسکین دهند.
از ترکیب کردن چند داروی سرماخوردگی پرهیز کنید و همچنین این داروها به‌خصوص داروهای ضد احتقان بینی را به نوزادان و کودکان ندهید مگر اینکه پزشک آن‌ها را تجویز کرده باشد.