به گزارش خبرنگار همشهری آنلاین، تا کنون سازمان‌ها و نهادهایی مانند وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محیط زیست ایران، شهرداری، شورای شهر و استانداری تهران درباره منشأ بوی نامطبوع تهران اظهارنظرهایی کرده‌اند اما هیچ یک از آنها هنوز قطعیت ندارد و در حد حدس و گمانه‌زنی است. در این میان حتی سازمان هواشناسی کشور برای یافتن منشأ و منبع این بوی مرموز اعلام آمادگی کرده است.
تجربه‌های متنوع در کشورمان نشان داده است که وقتی حل یک معضل و مشکل در یک حوزه نیازمند مشارکت چند دستگاه و فعالیتی تیمی می‌شود، سرانجام کار مانند کلافی پیچیده شده و پس از صرف زمان و بودجه‌های قابل توجه، نتیجه لازم و حداکثری نیز به دست نمی‌آید. این تجربه‌ها در مقوله‌هایی مانند اجرای قانون هوای پاک، جلوگیری از حاشیه‌نشینی، ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی، ساماندهی کودکان کار و بی‌خانمان‌ها و ... از جمله این قابل مشاهده است.
در این موارد، مدیریت شهری به عنوان یکی از نهادهایی که انتظار چاره‌اندیشی و اقدام از آن وجود دارد، همواره در صحنه بوده و مورد سوال هم واقع شده است؛ سوال در این باره که برای حل معضلاتی که به نوعی به فضای شهر و شهروندان برمی‌گردد چه کاری انجام داده است. ابراز این توقع از شهرداری نیز بعضا فارغ از این مطرح می‌شود که شهرداری باید به عنوان یک نهاد خدمت‌رسان شهری دیده شود یا به عنوان یک دولت محلی. شاید از همین روست که روسای برخی دستگاه‌ها که وظیفه‌ای ذاتی در زمینه یک حوزه چالشی دارند، انگشت اشاره را به سوی مدیریت شهری می‌گیرند.
همین رفتار از سوی برخی مسئولان در مواجهه با بوی نامطبوع تهران بود که محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران را واداشت تا با صراحت از فرافکنی و پاسکاری مسئولان در موضوع بوی نامطبوع تهران گلایه کند. گلایه‌ای که خطاب به مسئولان اجرایی بود.
یکی از اظهارنظرهایی که به تازگی درباره بوی نامطبوع تهران مطرح شده و در آن، به طور غیرمستقیم دستگاهی دیگر به عنوان مقصر شناخته شده، متعلق به عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور است. او در این خصوص اظهار کرده که این بوی نامطبوع، بوی زباله و گوگرد است و متاسفانه همه آن را انکار می‌کنند. چون کسی بودجه کافی برای جابجایی سایت پسماند آرادکوه و حل معضل بو را ندارد.
اظهارات عیسی کلانتری در حالی است که حداقل همکاران وی در سازمان حفاظت محیط زیست، مأموریت این سازمان برای کشف علت این بو را پذیرفته‌اند. زهرا سماعی سرپرست دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست کشور می‌گوید: این سازمان علاوه بر نمونه‌برداری‌ها، بازدیدهای میدانی از منابع احتمالی انتشار بوی نامطبوع را دستور کار خود قرار داده است اما به هر حال کشف منابع بو پیچیدگی‌های زیادی دارد.
سرپرست دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست کشور در این رابطه می‌گوید: طی چند روز اخیر نمونه‌برداری‌های متعددی از هوای پایتخت - بیشتر در مناطق جنوبی شهر - برای آنالیز بوی آن انجام شده است. در حال حاضر دستگاه‌هایی وجود دارد که با استفاده از آنها از ترکیبات عالی فرار نمونه‌برداری می‌شود. چراکه این ترکیبات آلایندگی بیشتری نسبت به سایر گازها دارند و از این‌رو خطرناک هستند.
زهرا سماعی با اشاره به اینکه در این نمونه‌برداری‌ها، پمپ‌های مکش، هوا را در خود ذخیره می‌کنند، می‌گوید: پس از آن هوای ذخیره شده به محیط آزمایشگاهی منتقل می‌شود و ترکیبات آن از طریق دستگاه‌های تخصصی مورد بررسی قرار می‌گیرد همچنین با این اقدام می‌توانیم متوجه شدت بو در نقاط مختلف شویم.
وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر دستگاهی وجود دارد که بو را آنالیز و مولد آن را نیز تبیین می‌کند. سازمان حفاظت محیط زیست در حال خریداری این دستگاه و طی کردن پروسه اداری آن است. چراکه ابتدا باید وزارت صمت تایید کند که این دستگاه مشابه ایرانی ندارد و سازمان حفاظت محیط زیست پس از دریافت مجوزهای لازم اقدام به ثبت سفارش برای خریداری این دستگاه کند.
به گفته سماعی، چنانچه این دستگاه به دست ما برسد، می‌توانیم در چند دسته اصلی منابع این بو را اعلام کنیم. البته موضوع مهم این است که بوی نامطبوع در تهران توزیع نرمالی ندارد و از این رو سازمان حفاظت محیط زیست با یک پایش نمی‌تواند منشأ آن را پیدا کند.
سرپرست دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست کشور تاکید می‌کند: پیچیدگی‌های کشف منبع بو زیاد است و علاوه بر آن صرفا با نمونه‌برداری نمی‌توانیم علت آن را بیابیم. قطعا در کنار نمونه‌برداری، بازدیدهای میدانی و پایش را هم در دستور کار خود قرار خواهیم داد.
امسال برای اولین بار نیست که بوی نامطبوع در تهران پخش شده شده است. زمستان سال گذشته نیز بوی نامطبوعی در بیشتر مناطق پایتخت استشمام شد که پس از بررسی‌های بسیار کیومرث کلانتری، مدیرکل وقت اداره حفاظت محیط زیست استان تهران اعلام کرد منشأ بوی نامطبوع را پیدا نکردیم. حال با گذشت یکسال، سرپرست دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست کشور از اقدام برای خرید دستگاه آنالیز بو خبر داده و گفته است که ثبت سفارش آن منتظر تایید دستگاه دیگری در دولت است.
نکته جالب اینجاست که شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرد که امسال دو نوع بوی نامطبوع در تهران استشمام شده است که در یکی از آنها مانند سال گذشته افزایش غلظت گوگرد هوا مشهود است و در یکی دیگر از آنها نه.
در حالی که بیش از ۲ هفته از آغاز انتشار بوی نامطبوع در بخش‌هایی از مناطق شهر تهران می‌گذرد و موجب گلایه شهروندان و حتی رئیس شورای شهر شده است، رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران چند روز پیش گفت: شنبه ۳۰ آذر ماه اعضای کارگروه مدیریت بحران دور هم جمع می‌شوند تا این موضوع را بررسی کنند.