همشهری آنلاین- مرضیه موسوی:«مدیریت شهری یعنی شهرداری و بخش سیاست‌گذار یعنی شورا اغلب در بخش اجرایی مدیریت شهری تفاوت نگاه مبنایی دارند.متأسفانه ما همچنان نتوانسته‌ایم خیلی به یکدیگر نزدیک شویم و بتوانیم مبانی خودمان را به هم نزدیک کنیم.» این را «علی اعطا» عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران میگوید و به طرح‌ها و مصوبه‌هایی اشاره می‌کند که جای پژوهش و مطالعه مرکز برنامه ریزی و مطالعات شهرداری در ضمیمه آن خالی است. به گفته اعطا ،وجود پیوست‌های مطالعاتی برای هر طرح و لایحه در شورای شهر یعنی نهاد سیاست‌گذار و تصمیم گیرنده مدیریت شهری ضروری است. با این حال از هر ۱۰ طرح و لایحه مطرح شده در صحن شورا تنها ۲ یا ۳ طرح پیوست مطالعاتی دارد. او نداشتن همخوانی سرعت انجام پژوهش‌ها در مرکز برنامه‌ریزی و مطالعات شهرداری با سرعت طرح مسائل در شورا را مهم‌ترین دلیل این فاصله می‌داند.
تهران در زمینه سیما و منظر شهری و در حوزه‌های مربوط به شهرسازی و معماری با آشفتگی‌های زیادی روبه روست. پژوهش‌های انجام شده در مرکز برنامه‌ریزی و مطالعات شهرداری تا چه اندازه توانسته در این زمینه مصوبات متناسب با هویت و بافت تهران ارائه دهد؟
منطقی است که ما برای هر طرح باید پیوست‌های مطالعاتی مرتبطی داشته باشیم که طرح‌ها را از زوایای مختلف و متفاوت بررسی کند. چنین وظیفه‌ای باید برعهده مرکز پژوهش یا مطالعاتی در درون شورا شکل بگیرد. در دوره گذشته چنین مرکزی داخل شورا به وجود آمد اما در این دوره مرکز پژوهش شورا تعطیل شد. در حال حاضر می‌توان گفت این نقش را مرکز پژوهش‌های شهرداری انجام می‌دهد. اما متأسفانه این مرکز نمی‌تواند نتایج مطالعات خود را به روز و بهنگام به دست ما برساند. در واقع سرعت انجام پژوهش‌ها در مرکز برنامه ریزی و مطالعات شهرداری با سرعت طرح مسائل در شورا همخوانی ندارد. اگر بخواهم عددی در این زمینه ارائه کنم شاید بتوان گفت از هر ۱۰ طرح یا لایحه‌ای که در شورا مطرح می‌شود ۲ تا ۳ طرح ضمیمه‌ای از مرکز مطالعات شهرداری را به همراه دارد.
آیا ارائه و تصویب طرح‌های شتابزده از سوی شورا دلیل این اختلاف سرعت است؟ به هر حال هر طرح و مصوبه‌ای در شورا نیاز به زمانی برای مطالعه و پژوهش دارد اما می‌بینیم که سرعت بررسی طرح‌ها در شورا بیشتر از سرعت مطالعه آنها در مرکز برنامه ریزی و مطالعات است.
علت این است که مرکز مطالعات شهر تهران موارد بسیار زیادی برای پژوهش و مطالعه دارد و از اداره‌های مختلف در ساختار مدیریت شهری به آنها سفارش پژوهش داده می‌شود. این مرکز تا اینجا بر اساس ماهیت تشکیل، خود را ملزم نمی‌داند که طرح‌ها و لوایحی را که در شورا در حال بررسی است در اولویت کار خود قرار دهد.
نتایج این پژوهش‌ها در مباحث مربوط به معماری و شهرسازی تا چه اندازه کاربردی است؟
بستگی به دیدگاه هر کدام از بازیگران این عرصه دارد. شورا و کمیسیون‌های تخصصی آن، مرکز مطالعات و بخش‌های ذیربط موجود در شهرداری هر کدام ممکن است نسبت به کاربردی بودن یا نبودن این مطالعات حرف داشته باشند و از منظر خود این نکته را بررسی کنند. من اگر بخواهم به این موضوع عددی را به عنوان درصد کاربردی بودن اختصاص دهم می‌توانم بگویم طرح‌های مرکز می‌تواند ۵۰ درصد برای ما کاربرد داشته باشد. مدیریت شهری یعنی شهرداری و بخش سیاست‌گذار یعنی شورا اغلب در بخش اجرایی مدیریت شهری تفاوت نگاه مبنایی دارند. متأسفانه همچنان نتوانسته‌ایم خیلی به یکدیگر نزدیک شویم و بتوانیم مبانی خودمان را به هم نزدیک کنیم و خروجی شبیه‌تری داشته باشیم.
حضور نماینده‌ای از هر یک از معاونت‌های مرکز پژوهش‌ها در شورای اسلامی شهر و ارتباط نزدیک با کمیسیون‌های تخصصی هم نمی‌تواند این خلأ را جبران کند؟
در مقطعی من دیدم که این مرکز افرادی را برای ارتباط با کمیسیون‌های تخصصی شورا مشخص کرده بود. اما شخصاً تا امروز این ارتباط را ندیده ام و فکر می‌کنم در این زمینه مرکز ارتباطات باید جدی‌تر عمل کند. به نظرم حضور رئیس مرکز و کارشناسان حوزه‌های تخصصی در صحن شورا و کمیسیون‌های تخصصی می‌تواند بسیار مؤثر باشد و این ارتباط را به وجود آورد.
با توجه به ضرورت نقش پژوهش در مصوبات شورای اسلامی شهر، تقویت همکاری‌های مرکز پژوهش‌های شهرداری یا احیای مرکز پژوهش در داخل شورا چقدر ضروری به نظر می رسد؟
معتقدم در شهرداری تهران تنوع زیادی در بخش‌های مطالعاتی و پژوهشی داریم و این تکثر متأسفانه گاهی باعث موازی کاری‌هایی شده که به هیچ وجه مطلوب نیست و ممکن است باعث هدر رفتن منابع هم شود. بنابراین با توجه به اینکه نهاد سیاست‌گذار و تصمیم‌گیرنده شوراست به نظر می‌رسد بهترین اتفاق این است که مرکز مطالعات فعلی ذیل شورا تعریف شود و کارکردی مثل مرکز پژوهش‌های مجلس برای نهاد تصمیم‌گیرنده داشته باشد. با توجه به اینکه شهرداری مجری است و نیاز به مطالعات راهبردی به این مفهوم ندارد می‌توانیم به اداره های کل برنامه ریزی و مطالعات که در هر معاونت وجود دارد بسنده کنیم.
* عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران
منبع:ویژه نامه شهرپژوه