همشهری‌انلاین: شمس‌الشعرا کمال‌الدین محتشم کاشانی پسر خواجه میراحمد در خاندانی متمکن در کاشان زاده شد و اصلش از نراق بود.
به بزازی و شعربافی اشتغال داشت. در آغاز جوانی کار پدر را دنبال می‌کرد و سپس از آن کار دست شست و شاعری را شغل خود کرد. در شعر شاگرد مولانا صدقی استرآبادی بود و با شاعران همدوره‌اش از جمله ضمیری اصفهانی و وحشی بافقی رابطه داشت و با آنان مشاعره و مکاتبه می‌کرد. اگرچه بازرگان‌زاده بود، با استفاده از مهارت خود در شعر ثروتی اندوخت و زندگی پرجلالی ترتیب داد.
محتشم در اصل قصیده‌سرایی مداح بود و پادشاهان و بزرگانی مانند شاه طهماسب صفوی، غیاث‌الدین میرمیران حاکم یزد و پسران و دختر شاه طهماسب را می‌ستود و در همان حال، پادشاهان دکن و هند را مدح می‌گفت و قصیده‌هایی برای آنان می‌فرستاد. مشهور است زمانی که محتشم قصیده‌ای در مدح دختر شاه طهماسب سرود و خبر آن به شاه رسید، وی را به سرودن اشعاری در مدایح و مراثی اهل بیت (ع) تشویق کرد.
شهرت عمده محتشم در اشعار مذهبی اوست، خاصه در رثای اهل بیت (ع). دوازده بند محتشم در چهار قرن اخیر، پراستقبال‌ترین اثر منظوم عاشورایی در زبان فارسی بوده است. شاعران زیادی با ترکیب بندهایشان به استقبال این دوازده بند رفته‌اند، ولی در این میان شعر محتشم با اقبال بی‌چون و چرای مردم کوچه و بازار روبه‌رو بوده و بر کتیبه‌های پارچه‌ای حسینیه‌ها نوشته شده است. آوازۀ دوازده بند او از مرزهای جغرافیایی ایران فراتر رفته و در کشورهایی چون هندوستان، پاکستان، افغانستان و تاجیکستان علاقه‌مندان زیادی دارد.
محتشم در عهد خود از شاعران نام‌آور و محل احترام و توجه بود و چند تن از شاعران معروف شاگرد او بوده‌اند، مثل میرتقی‌الدین حسینی کاشانی صاحب تذکره «خلاصه الافکار» و ظهوری ترشیزی.
کلیات محتشم پس از مرگ، بنا بر وصیت او به دست شاگردش میرتقی‌الدین محمد حسینی کاشانی تنظیم شد. وی مجموعه آثار استادش را در پنج کتاب شعر و دو کتاب نظم و نثر فراهم آورد، شامل صبائیه (اشعار زمان کودکی)، شبابیه (اشعار دوران جوانی)، شیبیه (اشعار زمان پیری)، جلالیه، نقل عشاق، ضروریات (ماده‌تاریخ‌ها) و معمیات.
جلالیه و نقل عشاق را محتشم به هنگام آشفتگی و شیدایی نوشت و هر دو با نثری شاعرانه و ادیبانه و همراه با غزل‌های عاشقانه است.
مدفن پدر مرثیه‌سرایی عاشورایی در کاشان به محلۀ محتشم معروف است.