همشهری آنلاین - معصومه حق‌جو: انتشار آمارهای مختلف از خودکشی در استان‌ها معمولا بیشترین بخش از فعالیت رسانه‌ها در حوزه خودکشی است. بیان و بررسی انواع خودکشی نیز عموما در رسانه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد، اما کمتر دیده شده که رسانه‌ها به عنوان بازوهای اجرایی در پیشگیری از خودکشی به ایفای نقش بپردازند. به عبارتی دیگر نگاه عمده رسانه‌ها به خودکشی در ایران نگاهی از جنس خبر حوادث است و نگاه به آن به عنوان پدیده‌ای اجتماعی کمتر در تولیدات رسانه‌ها و مطبوعات به چشم می‌آید.
کارگاه «تعامل با رسانه در پیشگیری و کنترل خودکشی» اقدامی با هدف افزایش نقش اجتماعی رسانه‌ها در کاهش آمار خودکشی است که ۲۵ دی با همکاری سازمان بهزیستی کشور و جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی برای تعدادی از خبرنگاران حوزه‌های سلامت و جامعه برگزار شد.
دکتر میرمحمد صادقی، مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به تاثیر مثبت کارگاه مشابهی که توسط دکتر آشورخانی در ایلام برگزار شده بود، گفت: این کارگاه قرار است در استان‌های دیگر نیز به ترتیب اولویت بر اساس نرخ خودکشی استان‌ها برای اصحاب رسانه برگزار شود.
وی افزود: خودکشی موضوعی پیچیده است و به عنوان یک آسیب جدی در جامعه باید ریشه‌ها و زوایای مختلف آن از سوی رسانه‌ها با کمک کارشناسان مورد بررسی قرار بگیرد.
صادقی تصریح کرد: رسانه‌ها با همکاری کارشناسان می‌توانند در کاهش و کنترل خودکشی فرهنگسازی مناسبی داشته باشند.
دکتر مرجان فتحی، قائم مقام جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی هم در این کارگاه درباره فعالیت‌های انجمن و کمیته رسانه‌ای خودکشی که از ۲ سال قبل پایه‌ریزی شده توضیحاتی داد.
وی گفت: ارتباط با رسانه‌ها برای اطلاع‌رسانی درست اخبار و تهیه کلیپ‌های آموزشی از جمله فعالیت‌های کمیته رسانه‌ای پیشگیری از خودکشی است که این کارگاه نیز بخشی از همین فعالیت‌ها محسوب می‌شود.
در بخش اصلی کارگاه دکتر مهناز آشورخانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به نقش مهم رسانه‌ها در کاهش و پیشگیری از خودکشی‌ها به ویژه در شرایط خاص اجتماعی و بحران‌ها، اهداف محوری این کارگاه را تشریح کرد.
وی افزود: این کارگاه آموزشی و تعاملی ۵ هدف اساسی را دنبال می‌کند. بررسی خودکشی و وضعیت موجود در ایران و جهان با حضور اصحاب رسانه برای تبیین و مشخص شدن ابعاد مختلف خودکشی یکی از این اهداف است.
استادیار آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: شناسایی اهمیت رسانه در پیشگیری از خودکشی هدف دیگری است که در این کارگاه‌ها به دنبال آن هستیم. یعنی رسانه‌ها با نقش اثرگذار خودشان در پیشگیری از خودکشی بیشتر آشنا شوند.
آشورخانی بیان کرد: یکی دیگر از اهداف اساسی کارگاه آشنایی اصحاب رسانه با وضعیت موجود پوشش اخبار خودکشی و چالش‌های موجود در این روش‌هاست. یعنی عملکرد رسانه‌ها بر اساس فعالیتی که تاکنون انجام می‌شد مورد بررسی قرار می‌گیرد. به هر حال باید در نظر داشت که مخاطب این اخبار و گزارش‌ها، خانواده‌ها و افراد در معرض خطر هستند. حتی کسانی که پیشینه خودکشی دارند نیز مخاطب این اخبار هستند. پس لازم است که در تولید محتوای مرتبط با خودکشی نهایت دقت و حساسیت به کار گرفته شود.
وی که آبان امسال این کارگاه را در یاسوج نیز برگزار کرده بود، ادامه داد: تلاش می‌شود که رسانه‌ها روش‌های تولید محتوای مرتبط با خودکشی را شناخته و نحوه به کارگیری معیارهای موثر در پوشش اخبار و پیام‌های مربوط به خودکشی را بشناسند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با ارائه آماری از خودکشی و ماهیت و وضعیت آن در دنیا و ایران به اهمیت نقش رسانه‌ها در مدیریت روانی جامعه تاکید کرد.
آشورخانی عوامل روانی مثل افسردگی، سوء‌مصرف مواد، اختلافات خانوادگی، بحران‌های مختلف و حوادث محیطی و اجتماعی را در شیوع خودکشی مهم دانست.
وی گفت: هر چقدر که انتشار نادرست و غیرحرفه‌ای اخبار خودکشی یا پرداختن صرف به خبرهای خودکشی می‌تواند پیامد منفی داشته باشد، نپرداختن رسانه‌ها به این موضوع نیز به عنوان ندیدن یا پاک کردن صورت مساله می‌تواند آسیب‌زا باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد: اخبار خودکشی باید به شکلی تهیه و منتشر شود که تحریک‌پذیری افراد در معرض خطر را کاهش دهد. مسئولان باید رسانه‌ها را در تولید محتوای مناسب و سودمند، یاری و از توان اجتماعی رسانه‌ها در کنترل خودکشی استفاده کنند.
در این کارگاه با مربیگری و نظارت آشورخانی، سه کارِ گروهی با حضور خبرنگاران، سردبیران خبرگزاری‌ها و مدیران روابط عمومی نهادهای مرتبط نیز انجام شد.