به گزارش همشهری آنلاین، کاوه‌مدنی می‌نویسد مسافران پرواز PS752 از پنج کشور بودند، اما ملیت‌هایی مسافران به‌اندازه اغلب پروازهای بین‌المللی در سراسر جهان متنوع نبود.
- مسافران پرواز ۷۵۲ اهل چه کشورهایی بودند؟
اطلاعاتی که مقامات ایران درباره ملیت‌های مسافران منتشر کرده‌اند، بر اساس گذرنامه‌های مورداستفاده آنها هنگام ورود و خروجشان از ایران است که بیانگر ملیت اصلی مسافران است. ایرانیان دارای تابعیت دوگانه باید هنگام ورود به ایران و خروج از آن از گذرنامه ایرانی‌شان استفاده کنند. بنابراین هنگام وارد شدن ملیتشان ایرانی ثبت می‌شود. بر اساس اعلام رسانه‌های ایرانی ۹۰ درصد مسافران ایرانی بودند. این پرواز همچنین ۱۰ مسافران افغان داشت که اکثریتشان تابعیت دوگانه داشتند.
باقیمانده مسافران شامل: دو اوکراینی، سه سوئدی (شوهر و دو بچه مسافران ایرانی- سوئدی، راحله لیندبرگ و دو کانادایی با یک راهنمای تور زیارتی به نام اصغر دیرانی (۷۴ ساله) - سالمندترین مسافر پرواز- همراهی می‌شدند.
آمار رسانه‌های بین‌المللی از تابعیت مسافران متفاوت بر و بر اساس گذرنامه‌هایی است که مسافران با تابعیت دوگانه قصد داشتند برای پرواز به مقصد نهایی‌شان از آن استفاده کنند. بر اساس اطلاعات موجود دست‌کم ۷۱ نفر از مسافران تابعیت دوگانه داشتند که در میانشان دست‌کم ۶۱ کانادایی، هفت سوئدی و سه بریتانیایی وجود داشت.
این مسافران به کجا می‌رفتند؟
پرواز PS752 برای اغلب مسافران پروازی ارتباطی برای بازگشت به محل سکونتشان پس از تعطیلات سال نوی میلادی بود. بیش از ۸۰ درصد مسافران (۱۳۸ نفر) در مسیر رفتن به کانادا بودند. بقیه به سوی مقاصد اروپایی در حرکت بودند، ازجمله سوئد (دست‌کم ۱۷ نفر)، آلمان (دست‌کم ۴ نفر) و بریتانیا (دست‌کم ۴ نفر).
چرا مسافران خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین را انتخاب کردند؟
پاسخ ساده این است که خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین ارزان‌ترین گزینه برای سفر بود. اما موضوع فقط به قیمت مربوط نمی‌شود. مسافران به ایران به‌خصوص از آمریکایی شمالی امکان انتخاب میان گزینه‌ای زیادی را ندارند.
به علت تحریم‌ها و تنش‌های سیاسی، هیچ خط هوایی کانادایی و آمریکایی به ایران پرواز نمی‌کند و هیچ خط هوایی ایرانی هم پروازی به آمریکای شمالی ندارد.
پرواز از کانادا به تهران از طریق دوبی یا دوحه یک گزینه است، اما معمولاً کوتاه‌ترین یا ارزان‌ترین مسیر نیست. بهترین راه سفر از طریق اروپا است. با توجه شمار محدود خطوط هوایی که در فصل پرمسافر بین ایران و کانادا خدمات می‌دهند، باید خوش‌اقبال باشید که بتوانید صندلی با قیمت معقول پیدا کنید. اگر بودجه محدودی داشته باشید، مانند وضعیت اغلب دانشجویان، خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین یک گزینه جذاب در مقایسه با لوفت‌هانزا، خطوط هوایی اتریش و خطوط هوایی ترکیه است.
- از ایرانیان جانباخته چه می‌دانیم؟
بسیاری از جان‌باختگان سانحه سقوط پروار PS752 خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین از ایرانیان با درجات بالای تحصیلی بودند، از جمله:
- سه استاد و مدرس دانشگاه: مژگان دانشمند (۴۳ ساله)، پدرام موسوی (۴۷ ساله) و رازگار رحیمی (۳۸ ساله).
- شش پزشک و دانشجوی پزشکی: محمد اسدی لاری (۲۳ ساله)، شکوفه چوپان‌نژاد (۵۶ ساله)، محمد امین جبلی (۲۹ ساله)، فیروزه مدنی (۵۴ ساله)، ناصر پورشبان اشیبی (۵۳ ساله) و ندا صدیقی (۵۰ ساله).
سه دندانپزشک: پریسا اقبالیان (۴۲ ساله)، شریعه فقیهی (۵۸ ساله) و فرهاد نیکنام (۴۴ ساله).
- بیست و نه دارنده مدرک PhD یا دانشجوی PhD: مجتبی عباس‌نژاد (۲۶ ساله)، مهران ابطحی (۳۷ ساله)، ایمان اقبالی (۲۸ ساله)، فرید آراسته (۳۲ ساله)، امیر اشرفی حبیب‌آبادی (۲۸ ساله)، غنیمت اژدری (۳۶ ساله)، محمد امین بیروتی (۲۹ ساله)، منصور اثنی‌عشری اصفهانی (۲۹ ساله)، مهدی اشاقیان (۲۴ ساله)، آیدا فرزانه (۳۸ ساله)، مرضیه (مری) فروتن (۳۷ ساله)، میلاد قاسمی آریانی (۳۲ ساله)، حدیث حیات‌داوودی (۳۷ ساله)، پدرام جدیدی (۲۸ ساله)، سعید کدخدازاده کاشانی (۲۹ ساله)، فروغ خادم (۳۸ ساله)، سیاوش مقصودلو استرآباد (۴۳ ساله)، آروین مرتب (۳۵ ساله)، الناز نبیئی (۳۰ ساله)، زهرا نقیبی (۳۲ ساله)، میلاد نهاوندی (۲۴ ساله)، غزل نوریان (۲۶ ساله)، آلما اولادی (۲۷ ساله)، سارا سعادت (۲۳ ساله)، امیرحسین سعیدی‌نیا (۲۵ ساله)، حمیدرضا ستاره کوکب (۳۱ ساله) محمد صالحی (۳۲ ساله)، پانیذ سلطانی (۲۹ ساله) و سعید طهماسبی خادم‌اسدی (۳۵ ساله).
- یک دکترای دامپزشکی: سمیرا بشیری (۲۹ ساله)
- بیست و پنجم دارنده کارشناسی ارشد یا دانشجوی کارشناسی ارشد: نگار برقعی (۳۰ ساله)، نیلوفر ابراهیم (۳۴ ساله)، محمد مهدی الیاسی (۲۸ ساله)، فراز فلسفی (۳۱ ساله)، پریناز قادرپناه (۳۳ ساله)، سیاوش غفوری آذر (۳۵ ساله)، امیرحسین قاسمی (۳۲ ساله)، معصومه (مصی) قوی (۳۰ ساله)، پونه گرجی (۲۵ ساله)، شادی جمشیدی (۳۱ ساله)، بهاره کرمی مقدمی (۳۳ ساله)، فاطمه محمودی (۳۰ ساله)، مریم ملک (۴۰ ساله)، سارا مامانی (۳۶ ساله)، امیرحسین اویسی (۴۱ ساله)، آرش پورضرابی (۴۷ ساله)، شهاب رعنا (۳۶ ساله)، نسیم رحمانی‌فر (۲۵ ساله)، کسرا ساعتی (۴۷ ساله)، الوند صادقی (۲۹ ساله)، مهدی صادقی (۴۳ ساله)، سهند صادقی (۳۹ ساله)، محسن صلاحی (۳۱ ساله)، ساجده سارائیان (۲۶ ساله) و سام زکایی (۴۲ ساله).
اغلب این جان‌باختگان تحصیلات دوران دبیرستان و دوره کارشناسی‌شان را در ایران گذرانده بودند. در میان آنها دو برنده مدال المپیادهای علمی وجود دارد. دست کم ۵۰ نفر از آنها فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های رده بالای ایران مانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه علم و صنعت ایران بودند.
از میان این ۶۷ جانباخته ذکر شده، دو دانشجوی PhD به سوئیس و آلمان می‌رفتند، یک دانشجوی PhD و دو دارنده درجه کارشناسی ارشد به بریتانیا می‌رفتند و یک دانشجوی PhD از راه کانادا به آمریکا می‌رفت. محل زندگی بقیه این افراد کانادا بود، بسیاری از آنها شهروندانی با تابعیت دوگانه نبودند و با ویزای دانشجویی در کانادا زندگی می‌کردند.
این ۶۷ نفر افرادی بودند که تحصیلات بالای سطح کارشناسی داشتند و سابقه تحصیلی‌شان در اینترنت در دسترس بود. هواپیمای سرنگون‌شده همچنین حامل دانشجویان دوره کارشناسی و دانش‌آموزان دبیرستانی و نیز افراد حرفه‌ای، کارآفرینان و معلمان موفق بود که نقش‌های ارزشمندی را برای سرزمین جدیدشان ایفا می‌کردند.
- فرار مغزها و مدیریت سرمایه انسانی
۵۵ درصد مسافران ایرانی پرواز PS752 در فاصله سنی ۲۱ تا ۴۰ قرار داشتند و ۷۱ درصدشان بین ۲۱ تا ۵۰ سال بودند. تقریباً نیمی از ۹ مسافر ایرانی ۵۱ تا ۶۰ ساله پرواز دکتر پزشکی و دندانپزشکی بودند. این افراد اغلب ایران را پس از گرفتن درجه کارشناسی یا نخستین درجه کارشناسی ارشدشان ترک کرده بودند و به کانادا رفته بودند، درجه تحصیلی بالاتر از میانگین شهروندان کانادا داشتند و به‌طور فعالی در عرضه دانش، مهندسی، بهداشت، اقتصاد و جامعه فعال بودند.
کانادا گزینه محبوبی برای ایرانیان تحصیل‌کرده و بامهارت است که برای زندگی بهتر به این کشور می‌روند. این شرایط ازیک‌طرف وضعیت بد مدیریت اقتصاد و سرمایه انسانی را در ایران نشان می‌دهد، و در مقابل عزم، تمایل، تعهد و ظرفیت کانادا را برای استقبال و بهره‌برداری از مغزها را ثابت می‌کند.
واکنش مردم، مقامات و رسانه‌های کانادا به ماجرای مصیبت‌بار سرنگونی هواپیمای اوکراینی نشان می‌دهد مهاجران ایرانی چقدر خوب در جامعه کانادا ادغام شده‌اند و چقدر برای دولت این کشور اهمیت دارند.
مسافران ایرانی پرواز PS752 تهران- کی‌یف فقط بخش کوچکی از مغزهایی هستند که ایران به بقیه جهان می‌فرستد. گرچه رسانه‌های بین‌المللی عناوین زیاد خبری را به ایران اختصاص می‌دهند، کمتر درباره جوانان بااستعداد ایرانی که در ایران بزرگ شده و تحصیل کرده‌اند، می‌شنوید که به جوامع جدیدشان خدمت می‌کنند و در تلاش هستند، جدا از تنش‌های سیاسی نگران‌کننده میان خانه قبلی و خانه جدیدشان که جهان را جای بهتری برای همه افراد بدل کنند.
مدنی می‌نویسد اگر مسافران پرواز PS752 نمونه‌ای معرف از افرادی باشد که ایران به طور روزانه یا حتی در آغاز هر ترم تحصیلی از دست می‌دهد، این کشور دچار به طور مصیبت‌باری دارد سرمایه‌های انسانی‌اش را از دست می‌دهد.