همشهری آنلاین - فرخنده رفائی: موج لاکچری‌بازی، اتومبیل و خانه و لباس را درنوردیده و به خوردوخوراک رسیده است. در بعضی مغازه‌های میوه‌فروشی و سوپرمارکت‌ها در مناطق خاصی از شهر، گاهی میوه‌هایی دیده می‌شود که نام‌ها و قیافه‌های ناآشنا و قیمت‌های بسیار بالایی دارند؛ میوه‌هایی که گاهی ممکن است یک عدد از آنها بیش از 100هزارتومان قیمت داشته باشد و با این حال نه‌تنها کسی به قیمت آنها اعتراضی ندارد بلکه استقبال بسیار خوبی هم از آنها می‌شود چون خریداران آنها مردم عادی نیستند. میوه‌های لوکسی که اکثرا از کشورهای دیگر وارد می‌شوند و زمانی که به مرحله فروش می‌رسند، تنها قشری خاص توان خرید آنها را دارند. البته تعداد محدودی از این میوه‌ها در داخل کشور هم کشت شده است، اما فرقی میان قیمت وارداتی و داخلی آنها نیست. با این حال مصرف این محصولات در ایران که از نظر تولید انواع میوه و تنوع آن غنی است، می‌تواند نشانه‌هایی از تغییرات در سبک زندگی و نشان‌دهنده پیامدهای اجتماعی این تغییرات باشد.
نگاهی به بازار و تبلیغات سال‌های اخیر نشان می‌دهد واردکنندگان و حتی تولیدکنندگان محصولات مختلف این روزها بیش از گذشته در تلاشند محصولاتی تولید و عرضه کنند که به‌اصطلاح لوکس یا به زبان رایج در فضای عمومی جامعه «لاکچری» هستند. بسیاری از آنها برای جذب مشتریان بیشتر سعی در ارائه محصولات متفاوت و کمیابی دارند که بخشی از طبقه مرفه جامعه را -که اصولا به‌دنبال راهکارهایی برای ایجاد تمایز در زندگی‌شان هستند- جذب کند. میوه‌های لاکچری نیز ازجمله همین محصولات هستند. شیوه فروش این محصولات هم متفاوت است و همه جا نمی‌توان پیدایشان کرد. شاید کسی حتی فایده و کاربردشان را هم نداند چون این موضوع اهمیت چندانی ندارد و فقط لوکس بودن است که اهمیت دارد. میوه‌هایی از قبیل دراگون‌فروت، پاپایا تایلندی، پاملو، گواوا، استارفروت، دوریان، کیوانو، تاماریلو، رزاپل و بسیاری از میوه‌های ناشناخته دیگر که بومی ایران نیستند و در داخل کشور تولید نمی‌شوند، اما دولت هم متولی واردات آنها نیست. اینک چنین میوه‌هایی به چه شکل و توسط چه کسانی به کشور وارد می‌شود سؤالی است که پاسخ آن نه‌تنها از نظر اقتصادی بلکه از جنبه کشاورزی نیز اهمیت بسیاری دارد.
- واردات میوه یا واردات آفت؟
سخنگوی سازمان حفظ نباتات کشور در گفت‌وگو با همشهری درباره ورود این میوه‌ها به کشور می‌گوید: سازمان حفظ نباتات برای واردات این میوه‌ها هیچ مجوزی صادر نمی‌کند و از میان میوه‌های خارجی فقط موز، آناناس، انبه و نارگیل مجوز واردات دارند. این میوه‌ها از مبادی قانونی به کشور وارد نمی‌شوند و سازمان حفظ نباتات از لحاظ سلامتی و بهداشتی هیچ‌یک از دیگر میوه‌های استوایی و گرمسیری را تأیید نمی‌کند. سیدمحمدرضا میر با اشاره به مشکلاتی که واردات غیرقانونی این قبیل میوه‌ها می‌تواند برای تولیدات داخلی ایجاد کند، می‌افزاید: این اقلام می‌توانند منشا بسیاری از آفات قرنطینه‌ای به کشور باشند و سازمان حفظ نباتات صرف‌نظر از بحث لوکس بودن و قیمت‌های گزاف این میوه‌ها، از لحاظ فنی و به‌دلیل حفظ بهداشت گیاهی ذخایر داخل کشور با واردات این میوه‌ها به‌شدت مخالف است. وی درباره چگونگی ورود غیرقانونی این قبیل میوه‌ها می‌گوید: یکی از راه‌های ورود این اقلام به کشور جاسازی آنها در محموله‌های میوه‌ای است که به‌صورت مجاز به کشور وارد می‌شوند. چنین مواردی با بازرسی‌های دقیق کشف می‌شود و میوه‌های غیرمجاز به گمرک و تعزیرات ارجاع می‌شوند که امحای آنها نیز با هماهنگی کارشناسان سازمان صورت می‌گیرد. میر با اشاره به اینکه فسادپذیربودن میوه شیوه‌های حمل‌ونقل طولانی‌مدت را از گزینه‌های موجود حذف می‌کند، می‌افزاید: برای واردات اقلام فسادپذیر واردکننده نیاز به کامیون‌های یخچال‌دار دارد ولی به‌نظر نمی‌رسد هم‌اکنون واردات این میوه‌ها با استفاده از امکانات ویژه‌ای از این قبیل صورت گیرد. حمل این اقلام در میان کالاهای کوله‌بری و بارهای ته‌لنجی ازجمله راه‌هایی است که می‌توان برای ورود این میوه‌ها به کشور متصور بود.
- خرید آنلاین کالای قاچاق
خرید آنلاین این روزها دیگر پدیده جدیدی نیست اما میوه ازجمله کالاهایی است که کمتر به‌صورت اینترنتی خریداری می‌شود، با این حال یکی از راه‌های معمول خرید میوه‌های لاکچری سایت‌های خرید اینترنتی است. البته در این سایت‌ها انواع میوه‌های آشنا و معمولی خارج از فصل را هم می‌توان یافت و سفارش داد ولی به‌نظر می‌رسد کاربرد اصلی این فضاهای مجازی، فروش میوه‌های وارداتی و جدیدالورود باشد؛ میوه‌هایی که جزو اقلام مجاز وارداتی نیستند و ورود آنها به کشور قاچاق محسوب می‌شود. به جز شبکه‌های اجتماعی در تعدادی از میوه‌فروشی‌ها، میادین میوه و مگامال‌های شمال‌شهر و مناطق مرکزی تهران نیز این میوه‌ها خریدوفروش می‌شوند. اما به این جهت که نظارتی بر خریدوفروش میوه در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد این میوه‌های لاکچری سر از اینستاگرام و تلگرام درآورده‌اند تا فروشندگان با هر قیمتی که خواستند آنها را به خریدار بفروشند. خریدوفروش کالایی که در قاچاق بودن آن تردیدی وجود ندارد چه به‌صورت فیزیکی و چه به‌صورت آنلاین، مطمئنا پیگردهای قانونی خواهد داشت. سخنگوی اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی با بیان اینکه سایت‌های مذکور عضو اتحادیه نیست، به همشهری می‌گوید: اسامی سایت‌هایی که زیر نظر اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی فعالیت می‌کنند، با استعلام در سایت اتحادیه در دسترس است و خود سایت‌های مجاز هم در صفحات خود نشان و لوگوی عضویت در اتحادیه را دارند که برای سایت‌های فروش این میوه‌هایی، هیچ‌کدام از این موارد وجود ندارد. رضا الفت‌نسب، درباره ادامه فعالیت این سایت می‌افزاید: در زمینه آنچه در این سایت‌های فروش دیگر کالاهای وارداتی ارائه می‌شود، نهادهای متولی واردات و همچنین نهادهای نظارتی باید ورود کنند و اگر تخلفی صورت می‌گیرد، موارد مربوطه را برای جلوگیری از واردات و فروش به نهادهای متولی مثل ستاد مبارزه با قاچاق کالا گزارش کنند اما تا آنجا که به اتحادیه مربوط می‌شود، چون سایت فروش آنلاین میوه‌های لاکچری فعالیت صنفی انجام می‌دهد، فعالیت بدون مجوز آن به‌خودی خود تخلف به‌حساب می‌آید و از سوی اتحادیه پیگیری خواهد شد.
- مشتریان میوه‌های لاکچری
بعضی از میوه‌های وارداتی مثل آووکادو، مانگو و بلوبری برای مردم شناخته شده‌تر هستند اما قیمت همین ها هم آنقدر بالاست که بیشتر اقشار جامعه توان خریدشان را ندارند. برخی دیگر از میوه‌ها را کمتر کسی می‌شناسد، با این حال فروشندگان این میوه‌ها می‌گویند که فروش این اقلام تماما سود است و از قبل برای خریدشان سفارش می‌گیرند. آنها می‌گویند: این میوه‌ها مشتری‌های ثابت دارند ولی خیلی از سفارش‌دهنده‌ها هم بار اول است و می‌خواهند طعم‌های جدیدی را امتحان کنند. گفته می‌شود اکثر سفارش‌ها متعلق به ساکنان شمال شهر است که سفارش‌شان با پیک موتوری برایشان ارسال می‌شود، اما سفارش‌هایی هم از مناطق مرکزی شهر تهران برای این میوه‌ها وجود دارد. به‌نظر می‌رسد مصرف این میوه‌ها با تبلیغاتی که در فضای مجازی وجود دارد به پدیده‌ای رایج لااقل در میان یک قشر مرفه تبدیل شده و حتی بسیاری از خریداران سراغ میوه‌های جدید را از فروشندگان می‌گیرند. برخی از این میوه‌ها مثل دراگون فروت، پاپایا تایلندی، پاملو، گواوا، استارفروت، دوریان، کیوانو، تاماریلو و رزاپل به‌صورت عددی فروخته می‌شوند و قیمتی بین ۳۸ تا ۷۹۰هزارتومان دارند. در میان میوه‌های عددی فروش، دوریان با ۷۹۰ هزارتومان بیشترین قیمت را دارد. البته این قیمت‌ها ثابت نیست و روزانه تغییر می‌کند. برخی دیگر از میوه‌های لاکچری در بسته‌بندی‌های ۱۰۰، ۱۳۰، ۱۸۰، ۲۰۰ و ۳۳۰ گرمی عرضه می‌شوند؛ مثلا بسته‌بندی ۲۰۰ گرمی منگوستین بین ۶۷ تا ۹۰ هزارتومان قیمت می‌خورد. بسته‌بندی ۱۳۰ گرمی میوه ردکارنت بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزارتومان و بسته‌بندی ۲۰۰ گرمی لیچی هم با قیمتی بین ۷۹ تا ۹۹ هزارتومان فروخته می‌شود. البته برخی هم میوه‌های استوایی را به‌صورت مخلوط و باکس مجزا به فروش می‌رسانند و هر کدام از باکس‌ها هم بین ۳۹۰ تا ۴۵۰هزارتومان آب می‌خورد.
سخنگوی سازمان حفظ نباتات در گفت‌و گو با همشهری: از میان میوه‌های خارجی فقط موز، آناناس، انبه و نارگیل مجوز واردات دارند. دیگر میوه‌های استوایی و گرمسیری از مبادی قانونی به کشور وارد نمی‌شوند و سازمان حفظ نباتات از لحاظ سلامتی و بهداشتی هیچ‌یک از این میوه‌ها را تأیید نمی‌کند
- نبض بازار
برخی از این میوه‌ها مثل دراگون‌فروت، پاپایا تایلندی، پاملو، گواوا، استارفروت، دوریان، کیوانو، تاماریلو و رزاپل به‌صورت عددی فروخته می‌شوند و قیمتی بین ۳۸ تا ۷۹۰ هزارتومان دارند. در میان میوه‌های عددی فروش، دوریان با ۷۹۰ هزارتومان بیشترین قیمت را دارد
- فروش بدون مجوز
سخنگوی اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی در گفت‌وگو با همشهری: در زمینه آنچه در برخی سایت‌های فروش آنلاین میوه‌های لاکچری ارائه می‌شود، نهادهای متولی واردات و همچنین نهادهای نظارتی باید ورود کنند اما سایت فروش آنلاین میوه‌های وارداتی بدون مجوز در حال فعالیت است و با توجه به اینکه فعالیت صنفی انجام می‌دهد، از سوی اتحادیه پیگیری خواهد شد