همشهری آنلاین- یاداشت: جهان معاصر، آوردگاه تحولات شگرف و شتابنده شده است و تغییرات، چنان غافلگیرکننده و برق‌آسا از راه می‌رسند که حتی لحظه‌ای درنگ می‌تواند به بهای گزاف غافلگیری راهبردی در عرصه‌های گوناگون تمام شود.این خطر وجود دارد که اگر رویکردهای خود را متناسب با تهدیدها و فرصت‌های ناشی از این تحولات طراحی نکنیم و مسائل مطرح در این حوزه‌ها را به دقت و با موشکافی لازم مورد مطالعه و پژوهش مستمر قرار ندهیم و اجازه دهیم که تغییر و توسعه به‌صورت نامنظم و بدون مدیریت هدف‌دار شکل بگیرد در آینده با مشکلاتی به مراتب بیشتر و بزرگ‌تر از مشکلات امروز مواجه می‌شویم.
با نگاهی به مسائل شهری در کلانشهرهای دنیا از جمله شهر تهران، می‌توان دریافت که تقریباً همه مدیران شهری با مشکلات مشابهی در شهرهای خود روبه‌رو هستند. تهران نیز مانند بسیاری از شهرها، معضل ازدحام خودروها در معابر شهری را دارد؛ چالش بزرگی که از نتایج آن ایجاد آسیب‌های جدی بر سلامت جسم و روان شهروندان است. بدون تردید اکنون یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سیاستگذاران و مدیران شهری در کلانشهر تهران، ایجاد سیستم حمل‌ونقل ایمن، پایدار و فراگیر است؛ به‌طوری که بتواند راهکار سودمندی برای شهروندان ایجاد کند.
طی سال‌های گذشته، سیستم مدیریت شهری برای بهبود وضع ترافیک، شبکه بزرگراهی و تقاطع‌های غیرهمسطح ساخته است اما تجربه نشان داد که ساخت پل و بزرگراه به تنهایی پاسخ مناسبی برای حل معضل ترافیک و آلودگی هوای شهر تهران نیست. هرچند ممکن است که در کوتاه‌مدت مشکل را رفع کند. بنابراین با افزایش مطلوبیت استفاده از خودروهای شخصی شهر پس از مدتی با مشکلات جدیدی در حوزه ترافیک مواجه خواهد بود.
مطالعات و پژوهش‌های صورت گرفته در اقصی نقاط دنیا بر اقتصادی نبودن استفاده از خودروهای شخصی تأکید دارد. به همین دلیل در بسیاری از شهرها گسترش زمینه‌های لازم برای استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی و روش‌های نوین در مدیریت ترافیک و بازطراحی حریم خیابان‌ها و پیاده‌راه‌ها برای بهبود وضعیت شهرها در اولویت سیاست‌های آنها قرار گرفته است.
در واقع، هدف آنها اعمال روش‌های برنامه‌ریزی کارا با رویکرد مطالعاتی و پژوهشی با توجه به استفاده از فن‌آوری‌های نوین است تا از این طریق بتوانند کیفیت زندگی را در محیط‌های شهری خود ارتقا دهند. سیستم مدیریت شهری تهران نیز از این امر مستثنا نیست؛ به‌طوری که با مرور بر مبانی علمی و تجارب جهانی در حل مشکلات شهری، تنها یک راه‌حل را می‌توان برای حل مشکلات حوزه حمل‌ونقل در تهران ارائه کرد و آن هم توسعه حمل‌ونقل همگانی است. برنامه‌های اجرایی در این حوزه باید اولویت‌دار، تحقق‌پذیر و قابل سنجش باشد تا بتوانیم شاهد ارتقای کیفیت زندگی در این شهر باشیم.
*رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر تهران
منبع:ویژه نامه شهرپژوه