همشهری آنلاین- حامد فوقانی: برای نخستین بار است که این وسعت از عملیات مناسب‌سازی پیاده‌روها در پایتخت، در برنامه شهرداری گنجانده می‌شود. ۵۰۰کیلومتر مقدار قابل‌توجهی از پیاده‌روهای شهر به‌حساب می‌آید. البته که از میان ۱۲هزار کیلومتر پیاده‌روی موجود در تهران شاید این مقدار، خیلی میزان بزرگی به‌حساب نیاید، اما به هرحال اقدام برای مناسب‌سازی پیاده‌روها که در اغلب نقاط شهر وضعیتی مناسبی ندارد به نوبه خود با اهمیت به شمار می‌رود. این نکته را هم نباید فراموش کرد که بخشی زیادی از پیاده‌روهای تهران به‌خاطر بی‌توجهی به حقوق شهروندی، کیفیت لازم را ندارند. ورود موتورسیکلت‌ها به مسیر پیاده‌ها و در پی آن نصب علمک‌های فلزی از روی ناچار توسط شهرداری، چیدمان نامناسب اجناس از سوی برخی مغازه‌داران، تصرف غیرقانونی پیاده‌رو و بعضا حتی خیابان توسط سازندگان ساختمان با مصالح، گلکاری سلیقه‌ای تعدادی از شهروندان در جلوی محل سکونت خود، پارک خودروها و مسائل دیگر سبب شده تا پیاده‌روها از مفهوم واقعی خود فاصله بگیرند. در این بین، افراد دارای معلولیت و کم‌توان هنگام تردد در شهر با سختی‌های فراوان روبه‌رو می‌شوند و در یک‌کلام باید گفت که شهر، دسترس‌پذیر نیست، چرا که مقدماتی‌ترین نیاز یک‌شهر دسترس‌پذیر برای عبور و مرور امن فراهم نیست.
- خیابان کامل با ۲هزار میلیارد تومان
اینطور که معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت در گام نخست، پیاده‌روها تا پایان سال ۹۹، ۵۰۰ کیلومتر مناسب‌سازی خواهند شد و به هر منطقه اعلام شده که برای ۴ کیلومتر از پیاده‌روهای محدوده کاری خود طراحی انجام دهند. صبوری‌دیلمی گفت: «موضوع دیگر، خیابان کامل است که بخشی از همان خیابان کامل، پیاده‌راهسازی و در کنار آن بحث پروژه‌های کوچک‌مقیاس محلی را هم داریم.»
بر اساس این گزارش، خیابان کامل، به معبری اطلاق می‌شود که در آن تمامی مُدهای مختلف حمل‌ونقل وجود داشته باشد؛ یعنی خودروها، ناوگان حمل‌ونقل عمومی (اتوبوس)، دوچرخه‌ها و پیاده‌ها هرکدام به نسبت خود از خیابان حق تردد داشته باشند. صبوری در این رابطه گفت: «در لایحه بودجه سال آینده مبلغی در حدود ۲هزار میلیارد تومان برای بحث خیابان کامل درنظر گرفته شده که می‌تواند به مناسب‌سازی بسیاری از معابر شهر کمک کند.» او درخصوص ضوابط پیاده‌روی استاندارد نیز گفت: «پیاده‌رو باید برای رد شدن ۲عابر پیاده از مقابل هم حداقل ۵/۲ متر عرض داشته باشد. همچنین یک پیاده‌روی استاندارد باید دارای نور مناسب، شیب مناسب، مبلمان شهری، کف جاذب آب و مسیر حرکت دوچرخه و نابینایان باشد.» معاون شهردار تهران همچنین با رد شایعاتی مبنی بر حذف مسیر مخصوص نابینایان از پیاده‌روهای تهران، افزود: «امروز همه اقدامات ما پیوست مناسب‌سازی برای معلولان و نابینایان دارد. ما مدل پیاده‌روسازی را عوض کرده‌ایم. امروز به سمت بتنی کردن پیاده‌رو رفته‌ایم و از طرفی قرار است قطعات اکسترنال که پلاستیکی است روی پیاده‌رو برای سهولت تردد نابینایان نصب شود. براساس استانداردهای جهانی نیازی نیست همه پیاده‌روها به مسیر عبور معلولان مجهز شود، اما طی سال ۹۹ در تمام پیاده‌راه‌هایی که نیاز به نصب کفپوش برای معلولان دارند، کفپوش نصب خواهیم کرد. در ضمن طبق برنامه در تمام ورودی‌ها و خروجی‌های خیابان‌ها که براساس استاندارد حتی نیازی به کفپوش هشدار ندارد کفپوش مخصوص نابینایان نصب می‌کنیم.» به گفته او قرار است به جای آسفالت که مصالح گران به‌حساب می‌آید و آب را از خود عبور نمی‌دهد، از بتنی خاص در ساخت پیادروهای تهران استفاده شود. قیمت یک متر مکعب بتن، یک پنجم قیمت یک متر مکعب آسفالت است و از سوی دیگر بتن دوستدار محیط‌زیست به شمار می‌رود و می‌تواند حتی آب را از خود عبور دهد.
- عبور از مناسب‌سازی نقطه‌ای به نفع معلولان
جلسه ستاد مناسب‌سازی معابر برای معلولان دیروز در معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران برگزار شد و عضو شورای شهر تهران روی خروج از مناسب‌سازی نقطه‌ای تأکید کرد. به گزارش همشهری، زهرا نژادبهرام به‌عنوان عضو ستاد مناسب‌سازی در حضور نماینده‌های مناطق ۲۲گانه و برخی از نماینده‌های انجمن‌های معلولان گفت: «درباره معابر بزرگ موضوع این است که فرد معلول سوار اتوبوس شود، به بوستان برود، وارد سرای محله شود، بتواند از میدان میوه و تره‌بار خرید کند و به خانه برگردد. در واقع این نباشد که میدان میوه‌وتره‌بار شرق شهر باشد، ایستگاه مناسب‌سازی اتوبوس غرب، ایستگاه مناسب‌سازی مترو در شمال محله و ساختمان مناسب‌سازی در مسیر دیگر. منظور من این است که به این شکل نمی‌شود و باید مناسب‌سازی‌ها از حالت نقطه‌ای خارج شود و به حالت حلقه‌ای دربیاید. همچنین ما همانطور که راننده‌ها را آموزش می‌دهیم، پیمانکاران را نیز آموزش دهیم.
به‌نظر من، پیمانکاران حداقل ۲جلسه کارگاهی را بگذرانند.» او ادامه داد: «تامین سرویس بهداشتی در مکان‌های عمومی را باید در اولویت‌های خود قرار دهیم. البته در میادین میوه و تره‌بار حدود ۶۰میدان را مناسب‌سازی کردیم. همچنین در برنامه سال ۹۹در ارتباط با ساختمان‌های اداری شهرداری تأکید می‌کنم که این ساختمان‌ها حتما به سرویس بهداشتی ویژه معلولان مجهز شوند. دوم اینکه چک‌لیستی توسط معاونت عمرانی هم در اختیار پیمانکار قرار گرفته و هم در اختیار کمیته‌های مناسب‌سازی که نمایندگان NGOها نیز در این کمیته‌ها حضور دارند.»
نژادبهرام عنوان کرد: «پیشنهاد این است که کمیته‌های مناسب‌سازی که با حضور حداقل ۲نفر از معلولان در مناطق به ریاست معاونت عمرانی تشکیل می‌شود، با ارائه این چک‌لیست یک مدرک به پارک بدهند و در ورودی پارک نصب شود. به این ترتیب، دیگر مسئولیت آن نیز بر عهده آن کمیته است و اگر مشکلی هم وجود داشته باشد، باید پاسخگو باشند. در واقع هم پیمانکار باید این را بداند و هم کمیته مناسب‌سازی.»
در ادامه معاون شهرسازی و معماری شهرداری گفت: «توقع ما از معاونت فنی و عمرانی خیلی بیشتر از اینهاست. گزارشی که همکاران این معاونت در جلسه قبلی ارائه دادند، نشان می‌داد که آگاهی و شعور برخی از پیمانکاران در مورد حوزه مناسب‌سازی خیلی پایین است؛ یعنی همین موزائیک‌های شیاردار را که عمود بر مسیر حرکت گذاشته بودند یا به‌صورت شطرنجی عمود بر مسیر تعبیه کرده بودند و شاید فکر می‌کردند برای قشنگی بوده و یک جور خلاقیت است. یعنی در یکی از جلسات ستاد مصوب شد که حسن انجام کار حتما منوط به تأیید مناسب‌سازی ستاد باشد. علاوه بر این خواهش من این است که موضوع آموزش جدی‌تر گرفته شود. خودِ ساختمان شهرداری منطقه ۲۲عمری از آن نمی‌گذرد و عجیب است ساختمانی ساخته شده و باید هزینه دوباره‌ای بدهیم.» عبدالرضا گلپایگانی همچنین یادآور شد: «دستورالعمل اجرای پیاده‌راه همانطور که خانم نژادبهرام فرمودند، مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری که ابلاغ شده برای ما قانون است. اینکه بعضا شنیده می‌شود از فلان انجمن معلولان استفاده شده، باید بگویم که با هماهنگی ستاد کارها انجام شود.»
محمدرضا جوادی‌یگانه نیز درباره سازمان ورزش صحبت‌هایی انجام داد. معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران گفت: «در مورد سازمان ورزش انتقادهایی وجود داشت. در واقع ۲۰مجموعه ورزشی در سال جدید مناسب‌سازی شده است. بازهم پیشنهاد ما این است که می‌گوییم مناسب‌سازی شده است، اما خودِ معلولان بیایند و بگویند که کجاها مناسب‌سازی نشده است. یعنی آنها به ما جزئیات بدهند و ما اقدامات لازم را درباره آن بخش‌ها انجام دهیم. همانطور که گفتم ۲۰مجموعه مناسب‌سازی شده و ۵مجموعه در ۵پهنه شهر نیز به معلولان اختصاص پیدا کرده است.» او ادامه داد: «موضوع بعدی ارائه تسهیلات و تبلیغات است که یک بخشی از ارائه تسهیلات در حال انجام است. در بودجه سال آینده اضافه شده که تمام اماکن سازمان ورزش در سال ۹۹مناسب‌سازی شود. ما طرحی هم به کمیسیون فرهنگی و کمیسیون برنامه‌وبودجه ارائه دادیم که مفاد آن ارائه خدمات رایگان به افراد دارای معلولیت است و روی آن کار می‌شود. حدود ۴۰۰مجموعه ورزشی داریم که ۲۰۰مجموعه در اختیار سازمان ورزش است و بقیه در اختیار مناطق. بنابراین، اطلاعاتی که ارائه می‌دهم در مورد ۲۰۰مجموعه‌ای است که در اختیار خودمان قرار دارد.»