به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، دکتر طلعت مختاری آزاد می‌گوید: برخی ماسک‌های موجود در بازار تقلبی هستند و استفاده از آنها نه تنها باعث پیشگیری از بیماری نمی‌شود، بلکه به‌سادگی خود منشأ انتقال انواع بیماری‌های باکتریایی و ویروسی می‌شوند.
مختاری آزاد اظهار می‌کند: این روزها با این خبر روبرو هستیم که تقاضا برای خرید ماسک به حداکثر خود رسیده است. در همین ابتدای امر باید از خودمان بپرسیم چرا این اتفاق افتاده است. چه نوع نگرانی یا آموزش های غلطی سبب شده که مردم اصرار به داشتن ماسک در اماکن عمومی داشته باشند؟ شناخت ویروس‌ها و مکانیزم رفتاری بیماری به ما کمک می‌کند بدانیم که آیا با داشتن ماسک واقعا می توانیم در برابر کرونا بیمه شویم یا خیر. واقعیت این است که بیشتر ماسک‌های موجود در بازار تقلبی هستند و مردم به جای استفاده از آنها باید به طور مرتب راهکارهای پیشگیری اصلی را به کار ببندند تا به بیماری های ویروسی دچار نشوند.
این ویروس‌شناس می‌گوید: استفاده از ماسک برای پیشگیری از کرونا نه تنها ضرورتی ندارد، بلکه به طور خیلی جدی باید از شیوع استفاده از آن اجتناب شود. این ممکن نمی‌شود مگر این که همه رسانه‌ها به طور گسترده به این موضوع بپردازند. متاسفانه این روزها تبلیغات استفاده از ماسک خیلی زیاد شده وهمین باعث شده که قیمت ماسک در داروخانه‌ها دوسه برابر شود.
مختاری آزاد می‌افزاید: تعداد زیادی از شهروندان با شنیدن این دست اخبار مشتاق می شوند که تا این ماسک‌ها گران‌تر نشده یا تمام نشده، به داروخانه مراجعه و چند ماسک برای خود و خانواده و اطرافیان تهیه کنند. اینجا دیگر یک مافیا برای تهیه و توزیع و فروش شکل می‌گیرد. آن هم برای کالایی که نه تنها موجب پیشگیری از بیماری نمی‌شود، بلکه به طور جدی و قاطع عرض می‌کنم که مسبب ایجاد بیماری های عمده و بسیار خطرناک‌تری نسبت به ویروس کرونای جدید خواهد شد.
- استفاده از ماسک چه زمانی ضروری است؟
استاد ویروس‌شناسی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می‌کند: اگر فردی در محل شیوع اپیدمی ویروس کرونا زندگی می‌کند. یعنی جایی که وجود این بیماری نه تنها به اثبات رسیده، بلکه از نظر علمی می دانیم تعداد زیادی از افراد به آن مبتلا هستند و چند هفته درگیر هم مبتلا خواهند ماند، در چنین شرایطی استفاده از ماسک ضروری است. چون احتمال انتقال بیماری به واسطه ترشحات فوقانی بدن وجود دارد. اما عزیزان ما باید توجه داشته باشند، اینجا در ایران فعلا خبری از بیماری کرونا نیست و استفاده طولانی مدت و بدون رعایت اصول اولیه به کارگیری ماسک ها در چنین شرایطی باعث ایجاد بیماری‌های دیگر می‌شود.
او می‌گوید: نکته مهم دیگر این است که افراد به طور دائمی و چند ساعت متوالی نمی توانند از این ماسک ها استفاده کنند. چون با تنفس و احتمالا بروز عطسه و سرفه این ماسک‌ها به سرعت آلوده و از آن بدتر مرطوب و نمناک می‌شوند.
مختاری آزاد ادامه می‌دهد: باکتری‌ها در محیطی مرطوب رشد سریع تری دارند. ویروس ها به این شکل انتقال پیدا می کنند و این ماسک ها ناقل بیماری هستند.گاهی دیده می‌شود که برخی از افراد چند ساعت که هیچ، چند روز این ماسک را با خود دارند. مدام آن را برمی دارند، کنار می گذارند و باز روی صورت شان می‌گذارند. این ماسک هیچ فایده‌ای ندارد.
این ویروس‌شناس عنوان می‌کند: واقعیت این است که با توجه به ناکارآمدی این ماسک ها در مقابله با بیماری ها نمی توانیم استفاده از آن را برای گروه گسترده ای از شهروندان مناسب یا ضروری بدانیم. اولین نکته ای که باید متذکر آن شوم این است که از این نوع ماسک ها هم آن هم مدل مرغوب و نه تقلبی آن تنها به مدت کمتر از ۲ ساعت می توان استفاده کرد. یعنی بلافاصله بعد از این مدت باید ماسک تعویض شود.
- لزوم شستن مرتب دست‌ها
استاد ویروس‌شناسی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می‌دهد: نکته بعدی این است که استفاده از ماسک برای افرادی که بیمار نیستند، هیچ ضرورتی ندارد. نه تنها باعث دور شدن افراد از بیماری های مختلف نمی شود، بلکه همان طور که گفتیم آنها را درگیر بیماری های دیگر می کند. اگر فردی علائمی مانند سرماخوردگی دارد، برای حضور در اماکن عمومی که فضای بسته ای دارند آن هم برای مدت زمان بسیار محدود توصیه می کنیم که از این ماسک ها استفاده کند.
او اضافه می‌کند: افرادی که در آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و در اتاق‌های جراحی هستند، باید از ماسک‌های ویژه‌ای استفاده کنند که متولیان این مراکز در اختیار آنها قرار می دهند و درنهایت به شیوه درست و اصولی و بهداشتی آنها را امحا می کنند.
مختاری آزاد می‌گوید: من بیشتر عمرم را در آزمایشگاه های ویروس شناسی گذرانده‌ام. سال ها به طور مستقیم با انواع ویروس ها کار کرده ام. اما تنها زمانی از ماسک های مخصوص استفاده می کنم که داخل آزمایشگاه هستم. درواقع متخصصان هم در مدت زمان محدودی از ماسک استفاده می کنند. کار و شاخه و رشته علمی ما با ویروس‌ها گره خورده است اما خود من برای پیشگیری از بیماری های ویروسی از ماسک استفاده نمی‌کنم.
این ویروس‌شناس تاکید می‌کند: هیچ راهکاری به اندازه شستن مرتب دست‌ها نمی‌تواند در چنین شرایطی کمک کننده باشد. بیماری های ویروسی به سادگی از راه عطسه و سرفه افراد را درگیر می‌کنند. پس شستشوی مداوم دست‌ها می‌تواند تا حد زیادی انتقال ساده این نوع بیماری ها را کاهش دهد. افرادی که سرماخوردگی دارند، می توانند برای مدت محدود از ماسک استفاده کنند اما دیگران حتما از زدن ماسک پرهیز داشته باشند.
- مدل صحیح عطسه و سرفه کردن
استاد ویروس‌شناسی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه سخنانش می‌گوید: نکته مهم دیگری که باید بدانیم، درباره مدل صحیح عطسه و سرفه کردن است. این از آن دست مواردی است که ممکن است در نگاه اول بسیار ساده و ابتدایی به نظر برسد اما واقعیت این است که ما هیچ گاه به طور سیستماتیک و نظام‌مند آموزش درست سرفه و عطسه کردن را در جامعه نداشته ایم. همین جا از مسئولان محترم و زحمتکش آموزش و پرورش و مدارس و همچنین رسانه ها دعوت می‌کنم تا با برگزاری برنامه های آموزشی باعث تسریع در روند آموزش همگانی در باره این موضوع شوند.
مختاری آزاد می‌گوید: الان در کشورهای پیشرفته همه دانش‌آموزان دبستانی می‌دانند برای سرفه و عطسه کردن بهتر است ناحیه آرنج خود را درگیر کنند. یا روی آستین لباس عطسه و سرفه کنند و نه روی بخش مرکزی دست‌ها. بعضی از افراد وقتی این توصیه را می شنوند از ما می پرسند یعنی دستمال هم به کار نمی آید؟ دستمال هم داخل دست ها قرار دارد و وقتی عطسه و سرفه می کنیم دست ها درگیر و آلوده به ویروس های احتمالی می شوند. پس نحوه صحیح عطسه و سرفه روی ناحیه آرنج است که فاصله مناسبی با دست‌های ما دارد. اگر از دستمال هم استفاده می کنیم بلافاصله باید با مواد شوینده مناسب دست ها را از آلودگی پاک کنیم.