به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، هفته گذشته مشاهده لاشه تلف شده تعدادی پرنده در سواحل شهرستان بندرگز ازسوی خبرگزاری ایرنا منتشر شد اما مدیرکل دامپزشکی گلستان در گفت‌وگو با رسانه‌های استان این موضوع را تکذیب کرد.
با وجود تکذیب دامپزشکی، مرگ مشکوک صدها قطعه پرنده مهاجر و بومی آبزی و کنارآبزی در سواحل بندرترکمن و اطراف آن واقع در سرحدات شرقی پناهگاه حیات‌وحش میانکاله از شامگاه یکشنبه ۲۷ بهمن از سوی مردم گزارش و از صبح دوشنبه ۲۸ بهمن گروه‌های دامپزشکی و محیط‌زیست برای جمع‌آوری، نمونه‌گیری و امحا لاشه‌ها وارد عمل شدند.
بیش از ۹۰ درصد گونه‌های تلف‌شده را چنگر معمولی یا پرلا تشکیل داده و سایر گونه‌ها نظیر فلامینگو، کشیم بزرگ، کشیم گردن سیاه، باکلان، کاکایی، اردک ارده‌ای و اردک سرحنایی نیز در این تلفات مشاهده می‌شود.
اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان اعلام کرد: مرگ مشکوک صدها قطعه پرنده آبزی و کنار آبزی در سواحل شرقی خلیج گرگان در کرانه‌های آبی بندرترکمن تایید و در ۴۸ ساعت گذشته لاشه ۸۰۰ قطعه انواع پرنده مهاجر از این منطقه جمع‌آوری شده است.
مدیرکل محیط‌زیست گلستان با اعلام مرگ مشکوک تعدادی از پرندگان مهاجر زمستان گذران در سواحل بندرترکمن گفت: از روز گذشته و با مشاهده لاشه این پرندگان، برای شناسایی علت مرگ و امحا لاشه، گروهی از نیروهای دامپزشکی و یگان حفاظت محیط‌زیست به منطقه اعزام شدند که همزمان کار نمونه‌برداری از آنها برای جلوگیری از سرایت به سایر پرندگان در دستور کار قرار گرفت.
محمدرضا کنعانی گفت: تا قبل از مشخص شدن نتیجه نمونه‌گیری نمی‌توان اظهارنظری در مورد علت مرگ این پرندگان داشت و نمونه‌برداری و بیان علت مرگ نیز در حیطه وظیفه دامپزشکی است.
به گفته وی برای تامین سلامت شهروندان، شکار پرندگان برای تمام شکارچیان دارای پروانه ممنوع است و در صورت مشاهده با آنها برخورد می‌شود.
عبدالحکیم ادریسی از اعضای کانون شکار غرب گلستان گفت: این حادثه عواطف دوستداران به حیات وحش را جریحه‌دار کرده است که امیدواریم هر چه سریعتر سریال این حادثه ناگوار به پایان برسد.
وی گفت: دوستداران طبیعت برای مشارکت در عملیات جمع‌آوری لاشه‌های تلف شده اعلام آمادگی کرده‌اند و استفاده از طرح‌های مشارکت محور در ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی و بکارگیری جوامع محلی کمک موثری در حفظ زیستگاه‌ها ی کشور خواهد بود.
وی که از شکارچیان مجاز منطقه است، ادامه داد: شاید احتمال مسمومیت ناشی از ریختن فضولات یا حتی بقایای سموم کشاورزی در خلیج گرگان از سوی برخی افراد ناآگاه در این تلفات تاثیر داشته باشد ولی این که شکارچی بخواهد برای شکار بیشتر دست به این کار زده باشد، اشتباه و مغرضانه است.
الیاس هیوه‌چی، فرماندار شهرستان بندرترکمن نیز گفت: هم اکنون نیروهای دامپزشکی مشغول نمونه‌برداری از لاشه پرندگان هستند و تعدادی از نمونه‌ها به آزمایشگاه ارسال شده است.
معاون سلامت اداره‌کل دامپزشکی گلستان نیز پیش‌تر هرگونه اظهار نظر در مورد دلایل مرگ این گونه‌های جانوری و ارتباط احتمالی این تلفات با مرگ و میر روزهای اخیر پرندگان در مازندران را به بررسی بیشتر و انجام آزمایشات تکمیلی موکول کرده بود.
محسن عبدالوند تاکید کرد که گشت و پایش از زیستگاه‌های این استان همچنان ادامه خواهد داشت و احتمال این که بخشی از این گونه‌های کشف شده بر اثر رخدادهای طبیعی مانند جزر و مد و یا تندباد به گلستان منتقل شده باشد وجود دارد.
چالش مرگ پرندگان در میانکاله
در دومین روز بهمن‌ماه خبر تلف شدن مشکوک صدها قطعه پرنده در پهنه آبی میانکاله در محدوده شهرستان گلوگاه مازندران منتشر شد بر اساس آخرین آمار حدود ۱۴ هزار پرنده تلف شدند.
سازمان دامپزشکی کشور با استناد به نتایج آزمایشات انجام شده بر روی گونه‌های تلف‌شده در بخش‌های مرکزی خلیج گرگان در محدوده شهرستان گلوگاه در مازندران در اطلاعیه‌ای اظهار کرد که بیماری آنفلوانزا H۵، H۷ و H۹ و یا نیوکاسل علت مرگ این پرندگان نبوده است.
رییس سازمان دامپزشکی کشور علت اولیه تلفات مرگبار پرندگان وحشی در میانکاله را مسمومیت طبیعی و یا همان بیماری بوتولیسم اعلام کرد.
اگر چه تعدادی از کارشناسان محیط‌زیست و دامپزشکی مسمومیت ناشی از جلبک و پلانگتون‌ها را به عنوان یکی دیگر از سناریوهای احتمالی دخیل در مرگ پرندگان وحشی می‌دانند ولی احتمال خوراندن دان مسموم توسط شکارچیان غیرمجاز با همدستی زمین‌خواران و تالاب‌خواران، شیوع بیماری‌های ویروسی، مسمومیت ناشی از ریختن فضولات، بقایای سموم کشاورزی و رهاسازی فاضلاب هم ازسوی مردم محلی مطرح شده است.
اردک سرسبز و سرحنایی، اردک تاجدار، مرگوس‌ها، غاز خاکستری و پیشانی سفید و قوها و پلیکان‌ها مهم‌ترین گونه از پرندگان مهاجر در خلیج گرگان محسوب می‌شوند.
همچنین اردک تاجدار، باکلان کوچک، اردک سرسفید، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، زنبور خوار، سنقر خاکستری، دلیجه، سنگ چشم، طاووسک، غاز پازرد، عروس غاز، گیلانشاه، قار، پرلا، کاکایی، پرستوی دریایی، بحری، پیغوی کوچک و چرخ‌ریسک دم‌دراز نیز پرندگان بومی این منطقه هستند که در صورت شیوع بیماری که یکی از گمانه‌زنی‌های محلی است، در معرض خطر قرار گرفته‌اند.
با وجود یکپارچگی پهنه آبی خلیج گرگان بعنوان بخشی از پناهگاه حیات‌وحش میانکاله از همان ابتدای این حادثه پیش‌بینی‌ها حاکی از آن بود که این حادثه در دیگر نقاط خلیج گرگان از جمله در حوزه استحفاظی گلستان نیز مشاهده شود.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و لپو زاغمرز در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست‌محیطی حتی در دنیا است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی اثرگذاری مستقیم دارد.
خلیج گرگان از لحاظ اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت بوده و در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان‌های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی - غربی است.