به گزارش همشهری آنلاین به نقل از نیویورک‌تایمز این هفته مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های چین بزرگترین آنالیز از موارد عفونت ویروس کورونا تا به حال را منتشر کرد. گرچه مردان و زنان تقریبا به میزان مساوی به عفونت دچار شده بودند، میزان مرگ در میان مردان ۲.۸ درصد و در میان زنان ۱.۴ درصد بود.
در شیوع‌های پیشین دو ویروس کورونای دیگر- یکی شیوع سارس (نشانگان شدید حاد تنفسی) در سال‌های ۲۰۰۲-۲۰۰۳ و دیگری شیوع مرس (نشانگان تنفسی خاورمیانه) در سال ۲۰۱۲- هم شمار مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان بود.
در شیوع سارس در سال ۲۰۰۳ در هنگ‌کنگ شمار بیشتری از زنان نسبت به مردان مبتلا شدند، اما میزان مرگ‌ومیر در میان مردان مبتلا ۵۰ درصد بیشتر بود.
در شیوع مرس، ۳۲ درصد مردان مبتلا درگذشتند، در حالیکه این رقم در زنان ۲۵.۸ درصد بود. حتی در همه‌گیری جهانی آنفلوانزا در سال ۱۹۱۸ نیز شمار مرگ‌ومیردر میان مران جوان بیشتر از زنان همسنشان بود.
دانشمندان می‌گویند عوامل گوناگونی ممکن است توضیح‌دهنده این تفاوت میان مردان وزنان باشد، از جمله تفاوت‌های زیست‌شناختی و عوامل مربوط به سبک زندگی.
مردان نسبت به زنان به طور کلی پاسخ ایمنی ضعیف‌تری نسبت به عفونت‌ها نشان می‌دهند.
کارشناسان می‌گویند این الگوی در بسیاری از عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی دیده شده است و مردان ممکن است دچار پیامدهای بدتری شوند. زنان همچنین پس از واکسیناسیون پاسخ ایمنی قوی‌تر ایجاد می‌کنند و «حافظه پاسخ‌های ایمنی‌شان» هم قوی‌تر است. این به اصطلاح «حافظه ایمنی» باعث مصون ماندن در برابر عوامل بیماری‌زایی می‌شود که ما دوران کودکی در معرض‌شان بوده‌ایم.
این پاسخ ایمنی قوی‌تردر زنان البته تاوانی هم دارد، زنان بسیار بیشتر از مردان دچار بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس می‌شوند. در این بیماری‌ها دستگاه ایمنی حالتی بیش‌فعال پیدا می‌کند و به اندام‌ها و بافت‌های خود بدن حمله می‌کند. حدود ۸۰ درصد از افراد دچار بیماری خودایمنی زن هستند.
- چرا پاسخ ایمنی زنان قوی‌تر است
دلایل پاسخ‌های ایمنی قوی‌تر در زنان هنوز کاملا شناخته شده نیست و پژوهش‌ها در این باره در مراحل اولیه هستند.
یک فرضیه این است که دستگاه ایمنی قوی‌تر در زنان از لحاظ حفاظت از نوزادانشان امتیاز بقا برای آنها ایجاد می‌کند. آنتی‌بادی‌ها یا پادتن‌های منتقل شده از شیر پستان مادر به نوزاد که هنوز دستگاه ایمنی‌اش رشد نیافته است، به حفاظت او در برابر بیماری‌ها یاری می‌رساند.
آمیزه‌ای از عوامل زیست‌شناختی هم ممکن است در این تفاوت دخیل باشند، از جمله هورمون جنسی زنان یعنی استروژن که ظاهرا نقشی در پاسخ ایمنی دارد. از طرف دیگر زنان دارای دو کروموزوم جنسی X هستند که حاوی ژن‌های مربوط به پاسخ ایمنی است. مردان چون یک کروموزم X دارند، فقط یک نسخه از این ژن‌ها را دارند.
تجربه‌ها در موش‌هایی که در معرض ویروس کورونای عامل سارس قرار داده شده‌اند، به این نتیجه رسیدند که موش‌های نر نسبت به موش‌ها ماده حساسیت بیشتری به عفونت دارند و این تفاوت بین دو جنس با افزایش سن بیشتر هم می‌شود.
- تفاوت‌های رفتارهای بهداشتی
رفتارهای بهداشتی متفاوت میان زنان و مردان در برخی جوامع هم ممکن است نقشی در این تفاوت پاسخ به عفونت داشته باشد.
چین با ۳۱۶ میلیون نفر سیگاری، یکی از بزرگترین جمعیت‌های سیگاری جهان را دارد که شامل حدود یک سوم کل سیگاری‌های جهان و ۴۰ درصد مصرف دخانیات جهان می‌شود. اما در حالیکه فقط اندکی بیش از ۲ درصد زنان چینی سیگار می‌کشند، این رقم در مردان چنین بیش از ۵۰ درصد است.
میزان شیوع دیابت نوع ۲ و پرفشاری خون هم در میان مردان چینی بالاتر از زنان چینی است و هر دوی این بیماری‌ها می‌توانند خطر عوارض مرگبار پس از عفونت با ویروس کورونا را افزایش دهند. میزان شیوع بیماری مزمن انسدادی ریه هم در مردان چینی تقریبا دو برابر بیشتر است.
در آمریکا، اصولا زنان نسبت به مردان بسیار بیشتر به نزد پزشک و به دنبال مراقبت بهداشتی می‌روند و برخی از بررسی‌های کوچک نشان داده‌اند پدیده مشابهی در دانشجویان چینی مشغول تحصیل در آمریکا هم دیده می‌شود.
پژوهشگران چینی در بررسی‌هایی که هنوز نتایج آن در ژورنالهای علمی منتشر نشده است، تاکید کرده‌اند که بیماران دچار ویروس کورونا که تشخیص آنها دیر انجام شده یا هنگام تشخیص عفونت دچار ذات‌الریه بودند، بیشتر در معرض خطر مرگ بوده‌اند.
یک بررسی در میان ۴۰۲۱ نقر اهمیت شناسایی زودرس بیماری را به خصوص در مردان سالمند نشان داد و مردان هنگامی به بیمارستان مراجعه کرده بودند که بیماری در آنها بسیار پیشرفته‌تر بود.
- حس کاذب امنیت
کارشنان می‌گوید به نظر می‌رسد مردان هنگامی که موضوع ویروس کورونا مطرح است «حس کاذب امنیت» دارند.
گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات درباره ویروس جدید بر حسب جنسیت فقط جنبه علمی صرف ندارد، بلکه برای عموم مردم هم اهمیت دارد.
برای مثال از هنگام شروع شیوع بیماری، مقامات بهداشت عمومی بر اهمیت شستن درست و مکرر دست‌ها برای پیشگیری از عفونت تاکید کرده‌اند. اما چندین بررسی نشان داده‌اند که مردان حتی مردان شاغل در حرفه‌های پزشکی نسبت به زنان کمتر دست‌هایشان با آب و صابون می‌شویند.