همشهریآنلاین، خانهتکانی، برگزاری جشن چهارشنبهسوری، خرید اقلام نوروزی اعم از خوراکیها و غیره، سبزه سبزکردن، پختن سمنو، راهاندازی نمایشهای حاجی فیروز و تکم گردانی، پختن شیرینی عید و پهن کردن سفره هفت سین ازعادتهای مردم آذربایجانغربی در نوروز است. اما به دلیل برخی ویژگیهای قومی آیینهای دیگری در این استان وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
میرمیرین در مناطق کردنشین
یکی از رسمهای مربوط به ایام نوروز در مناطق کرد زبان مانند مهاباد، پیرانشهر، بوکان و سردشت، رسم میر میرن یا همان میرنوروزی است که گویا در زمانهای گذشته اجرا میشدهاست.
یومورتا بویاماخ
«یومورتا بویاماخ» هم از رسمهای رایج نوروزی در آذربایجان غربی بود که اکنون این آیین تقریبا منسوخ شدهاست. یومورتا واژه ترکی همان تخممرغ است. طبق سنتی دیرینه بانوان این استان برای عیدی دادن به کودکان تخممرغ رنگی پختهشده آماده میکردند.
بایرام پایی
یکی از مهمترین رسوم عید در آذربایجانغربی که اکنون نیز در اغلب خانوادهها حفظ شده است فرستادن غذا از خانه پدری به خانه دختران شوهر کردهاست.
«بایرامپایی» به عبارتی تبریک عید مادر به دختران شوهر کردهاست که نه تنها در سالهای نخست ازدواج دختر، بلکه تا زمانی که والدین در قید حیاتاند بهجا آورده میشود. از ۲۰ روز قبل از عید تا چهارشنبهسوری در یکی از شبها از طرف عموها و داییها و برادران بهویژه خانواده پدری دختر غذاهایی پخته و به خانه دختر فرستاده میشود.
مادران با پختن غذاهایی مانند پلو، مرغ، کوکو، قیمه گوشت و ماهیدودی آبپز بهتناسب تعداد اعضای خانواده همراه هدایایی مانند پارچه در مجمعههای مسی بایرامپایی را روانه خانه دختر میکنند.
قره بایرام
«قره بایرام» هم از رسمهای رایج نوروزی در آذربایجان است. در این رسم مردم استان به دیدار خانوادههایی که به تازگی عزیزی را از دست دادهاند میروند. همچنین در اولین ساعات تحویل سال بر سر مزار اموات خود میروند و فاتحهای نثار روح رفتگان میکنند.
بایرام سوفرسی
در گذشته خانوادههای آذربایجانی سفره سفید پارچهای را به نام «بایرام سوفرسی» یعنی سفره عید و «یمیش سوفرسی» یعنی سفره خوراکی را در اتاق مهمان پهن میکردند و هر مهمانی که از راه میرسید پای آن مینشست و صاحبخانه از آنها پذیرایی میکرد. این سفره در واقع هم سفره پذیرایی بود و هم سفره هفت سین، اما به شکل محلی و قدیمی که مانند امروز از تشریفات مواد آن خبری نبود.
خوردنیهای عید نوروز
پختن شیرینیهای نوروزی در استان بسته به مواد غذایی موجود در دسترس، انجام میشد. در حال حاضر نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی شهرهای مختلف پختن شیرینی انجام میشود. عنصر اصلی این شیرینیها آرد، تخم مرغ، شکر و عسل است. بسته به شهرهای مختلف استفاده از کشمش و گردو همچنین بادام در ترکیب شیرینیها استفادهمیشود. این شیرینیها اندازه کوچکی دارند. نقل بید مشک ارومیه میان دیگر سوغات این استان طعم و مزه دیگری دارد.
غذاهای آذربایجانغربی هم شهرت ویژهای دارند که برخی از آنها مانند دلمه، کوفته و انواع کباب در ایام نوروز بیشتر پخته میشوند.
سیزده بدر
مردم استان آذربایجانغربی هم بنابر یک سنت قدیمی سیزدهبدر به دامن طبیعت میروند و و این روز را در کنار سبزه و چشمهها و جویبارها به شادی سپری میکنند.