همشهری آنلاین: پنجاه بدر را میتوان نخستین جشن بهاری بعد از نوروز و سیزدهبدر در قزوین یاد کرد. مردم این شهر ۱۹ اردیبهشت آن را مانند سیزدهبدر برپا میدارند و خانوادگی به دامن طبیعت میروند. با این تفاوت که اغلب عصر به دامن طبیعت میروند و عصرانههایشان را آنجا میخورند و بعد از کلی بازی و شادمانی اواخر عصر بساطهاشان را جمع میکنند و به خانههایشان برمیگردند.
قزوینیها برای پنجاهبدر اهمیت فراوانی قائل هستند. آنها تا زمان برگزاری این آیین همچنان رسم دید و بازدید را انجام میدهند. معمولا در این فاصله زمانی آن دسته از افرادیکه بنا به دلایل مختلف مانند سفررفتن، بیمارشدن یا داشتن مشغله فراوان نتوانسته بودند رسم عید دیدنی را بهجا آورند از فرصت استفاده میکنند و به دیدن بستگان و آشنایان خود میروند و حتی برای برپایی پنجاهبدر قرار میگذارند.
قزوین شهری است که در میان باغستانها محصورشدهاست. همین مساله باعث شده تا این شهر بهار زیبایی داشتهباشد. تفرج در میان این باغها از تفریحات مردم این شهر است بهویژه اینکه بخواهند عصری را در این باغها به رسم دیرین بگذرانند.
اگرچه بسیاری معتقدند این آیین از قدمت زیادی برخوردار است، اما سند قابل توجهی در اینباره هنوز بهدست نیامده و نمیتوان درباره زمان شکلگیری آن تاریخ مشخصی را اعلام کرد.
اما باید توجه داشت که رفتن به باغها و خوردن عصرانه تنها رسم و دلیل برگزاری پنجاهبدر نیست، زیرا در این روز آیینهای دیگری برگزار میشود که فلسفه شکلگیری آن را آشکار میسازد. درواقع پنجاهبدر آیینی در رابطه با بارانخواهی است. با گذشتن بهار از نیمه خود کمکم هوا روبه گرمتر شدن میگذارد. میزان بارشها کمتر و نیاز باغها و مزارع به آب و بارش بیشترمیشود، بههمین دلیل قزوینیها دراین روز گردهم میآیند و طلب باران میکنند.
یکی از برنامههای قزوینیها در این روز رفتن به مصلای شهر است. آنها دراین مکان مذهبی، دعا و نماز میخوانند و از خدای خود طلب بارش باران و افزایش برکت و روزی می کنند.
در کنار این آیین، قزوینیها سفره ای عصرانه خود را نیز در باغهای اطراف میگسترانند و در این سفرها انواع خوردنیها مانند انواع شیرینی ستنی ویژه شهر، میوه و آجیل دارد. همچنین رسم است برای این سفره آش رشته و «دیماج» نیز تهیه کنند که دیماج شامل نان خشک ریز شده، گردو، پیاز داغ و پنیر کوزهای است. گفتنی است هرگاه پنجاهبدر مقارن با ماه رمضان باشد، این سفره را هنگام افطار پهن میکنند.
باوری درباره دلیل برگزاری این آیین در قزوین وجود دارد مبنی بر اینکه در زمانهای گذشته قزوین دچار خشکسالی شدهبود و مردم برای طلب باران به درگاه خداوند دعا کردند که با اجابت دعای آنان و بارش باران؛ از آن پس این مراسم در قالب پنجاه بدر همه ساله از سوی مردم شهر برگزار میشود.
یکی از برنامههای این آیین آن هم پس از برگزاری نماز باران، برداشتن یک قطعه سنگ کوچک است که پس از نیت کردن، آنها را بر دیواره یک آب انبار قدیمی نزدیک مصلی میچسبانند و برای مدتی کوتاهی آن را نگه میدارند و اعتقاد دارند با این کار حاجتشان برآورده خواهدشد.
این محوطه باغی، مصلی و آب انبار در باغستان جنوبی قزوین و در خیابان راه آهن قرار دارند.