همشهری آنلاین: «ده‌چشمه» نام روستایی در شهرستان فارسان واقع دراستان چهارمحال‌وبختیاری است. این روستای تاریخی در یک منطقه کوهپایه‌ای قرار دارد که وجود یک آبشار، چندین چشمه پرآب، مجسمه شیرسنگی و یک غارکوچک به نام پیرغار، باعث ایجاد جاذبه‌های طبیعی دراین منطقه شده و همه‌ساله پای گردشگران زیادی را به ده‌چشمه می‌کشاند. اما باید توجه داشت که شهرت ده‌چشمه فقط به‌همین جاذبه‌ها نیست بلکه به ۲ کتیبه مشهور دوره مشروطه نیز هست که بر دیواره جانبی دهانه پیرغار کنده شده‌اند.
ده‌چشمه از جنوب غربی به فارسان و از غرب تا جنوب به کوه لاخرسان محدود می‌شود و آب این چشمه‌ها منبع مهم آب آشامیدنی این روستا و حتی برخی نقاط شهر فارسان است.
کتیبه‌های منطقه پیرغار، اهمیت تاریخی فراوانی دارند و بیانگر بخشی از رویدادهای تاریخی ایران در عصر پرفراز و نشیب مشروطه هستند. این ۲ اثر تاریخی که به ثبت ملی هم رسیده‌اند به دستور سردار اسعد و سردار ظفر بختیاری از بزرگان ایل بختیاری آن دوره کنده شده‌اند.
پیرغاربه گفته اهالی منطقه، از گذشته‌های بسیار دور مورد احترام اهالی منطقه بوده و از زیارتگاه‌ها و مکانی برای نذر و نیاز مردم به‌شمار می‌آمده که به دلیل همین مورد توجه بودن، امرای بختیاری دستور کندن کتیبه‌های مشروطه بر دیواره کناری دهانه غار را داده بودند.
طبق همان رسم دیرین، هنوز هر یک از اهالی محل نذر و نیازی داشته باشد به درون این غار نسبتا کوچک می‌رود و ضمن دعاکردن روی سنگ‌های داخل غار شمعی روشن می‌کند.
شمع افروختن اگرچه کار همیشگی اهالی در این غار است، اما این کار در نزدیکی های سال نو و نوروز به اوج خود می‌رسد. به حدی که درون غار بر اثر افروخته شدن شمع‌ها کاملا روشن می‌شود.
ار دیگر رسم‌های جالب و منحصر به‌فرد مردم ده‌چشمه که باید آن را هم جزو آیین‌های نوروزی استان چهارمحال و بختیاری به شمار آورد، هدیه کردن سبزه نوروزی به پیرغار است.
مردم روستای ده‌چشمه مانند سایر ایرانی‌ها برای سفره هفت‌سین خود سبزه می رویانند، اما با این تفاوت که ضمن سبزکردن سیزه برای سفره نوروزی خود سبزه‌ای را نیز برای پیرغار می‌رویانند و قبل از تحویل سال نو به داخل غارمی‌برند و روی یکی از سنگ‌های غار می‌گذارند و تعدادی شمع روشن می‌کنند. آنها به خاطر این‌که سبزه‌ها خشک نشوند مدام تقریبا هر روز یا یک روز در میان به غار می‌روند و به سبزه‌های خود آب می‌دهند. آنها ضمن این سرکشی‌ها باز شمعی در غار روشن می‌کنند. این کار تا سیزده‌بدر ادامه دارد و در این روز اهالی روستا هر یک سبزه خود را برمی‌دارند و بعد از گره‌زدن، آن را به آب جاری می‌سپارند.