همشهری آنلاین: اقتصاد فرهنگ مانند دیگر شاخههای کاربردی علم اقتصاد به تخصیص کارا و بهینه منابع تولیدی کمیاب موجود در حوزه فرهنگ و هنر و همچنین رشد مستمر و پایدار آن در طول زمان در این حوزه میپردازد. به علاوه با مکانیسمهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نهادی و چگونگی گسترش بازار تولیدات فرهنگی و هنری نیز سروکار دارد و جریانات اقتصادی اثرگذار بر بخش فرهنگ را مورد بررسی و کنکاش قرار میدهد. اقتصاد فرهنگ و هنر از ابزارهایی است که دولتها برای تحقق اهدافی مثل ارتقای همکاری فرهنگی بینالمللی، تقویت مشارکت فرهنگی، حفظ میراث فرهنگی و تقویت هویت فرهنگی در راستای توسعه اجتماعی به کار میگیرند.
شهرداری تهران در جایگاه نهادی اجتماعی چشمانداز خود را «ارتقای کیفیت زندگی شهری» و «توسعه اجتماعی» تعریف کرده است که برای دستیابی به این هدف، فرهنگ و محصولات فرهنگی نقشی انکارناپذیر دارند. شهر تهران در مقام پایتخت فرهنگی کشور نقش عمدهای در تولید و عرضه همه محصولات و اقلام فرهنگی و هنری در کشور ایفا میکند. به همین دلیل شهرداری تهران طی دهههای اخیر سرمایهگذاریهایی را در زمینه رونق حوزه فرهنگ و هنر انجام داده و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد فرهنگ در تهران داشته است. این امر شامل ساخت سالنهای سینما و تئاتر، مجموعههای فرهنگی، فرهنگسراها، کتابخانهها، چاپ و نشر کتاب، حمایت از هنرمندان و آثار هنری و بسیاری از اقدامات دیگر میشود.
با وجود این، سهم اقتصاد فرهنگ و هنر در شهر تهران سهمی درخور توجه در اقتصاد ملی ایران و اقتصاد شهری تهران به نظر نمیرسد. بیشک باید وضعیت نامناسب فعلی را در ناکارآمدی حلقههای تولید، توزیع و مصرف محصولات جستوجو کرد. حرکت رو به جلو استراتژی توسعه اقتصاد فرهنگی نیازمند تلاش منسجم و همه جانبه کشور از جمله گسترش ابتکارها، برنامهها و خدمات مشترک جدید است. شهرداری تهران به منزله نهادی اجتماعی که حضورش با ابعاد گوناگون زندگی شهری پیوند خورده است و با شبکههای وسیع ارتباطات مردمی، میتواند به خوبی در این حوزه (تولید، توزیع و مصرف محصولات و کالاهای فرهنگی) نقشآفرینی کند و همسو با توسعه فرهنگی شهر گام بردارد.
منبع:ویژه نامه شهرپژوه