به گزارش «المانیتور» فرماندار استان مرزی ختای که این آمار و ارقام را فاش کرده، یک حمله هوایی از سوی نیروهای سوری را عامل این اتفاق دانسته است اما در هفتههای اخیر بیشتر حملات هوایی منطقه را هواپیماهای روسی انجام دادهاند. فخرالدین التون، مدیر ارتباطات ریاستجمهوری در سخنرانی خود پس از جلسه اضطراری امنیت ملی که از سوی رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه تشکیل شد، وعده داد که انتقام سربازان ترک را بگیرد. او گفت:«عملیات ما در تئاتر سوریه تا زمانی ادامه خواهد یافت که دستهای آغشته به خونی که پرچم ما را هدف گرفتهاند، شکسته شوند. ما تصمیم گرفتهایم با قدرتی به مراتب بیشتر از رژیم نامشروع [سوریه] که سلاحهایش را به سمت سربازان ما گرفته است، انتقام بگیریم».
این حمله میتواند مسیر جنگ سوریه را تغییر داده و نگرانیها را درباره درگیری مستقیم میان روسیه و ترکیه افزایش دهد. رحمی دوغان، استاندار ختای در جنوب ترکیه گفت علاوه بر تعداد نسبتا زیاد کشتهشدگان بیش از ۳۰ تن نیز مجروح شدهاند. برخی از معترضین استانبول صبح جمعه در مقابل کنسولگری روسیه تجمع کرده و شعار «روسیه قاتل! و پوتین قاتل!» سر دادند. مقامات ترکیه به امید جلوگیری از رویارویی مستقیم با ارتش بسیار قدرتمندتر روسیه همچنین حفظ راهی برای گفتوگو با ولادیمیر پوتین، رییسجمهور این کشور از مقصر نامیدن دولت روسیه برای حمله به نیروهای خود در سوریه خودداری کردند. یک مقام ترکیهای که مایل نبود نامش فاش شود به رویترز گفت، ترکیه تصمیم گرفته بود دیگر از ورود پناهندگان سوری که قصد داشتند از راههای زمینی یا دریایی وارد اروپا شوند، جلوگیری نکند. این اقدام عملا تلاشی برای وادار کردن غربیها به مداخله در درگیری تلقی میشود. در همین راستا ابراهیم کالین، سخنگوی ریاستجمهوری ترکیه به صورت تلفنی با رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی امریکا صحبت کرد و مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز تماس جداگانهای با ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو داشت. جزییات محل دقیق این حمله هوایی مشخص نیست اما گزارشهای اولیه حاکی از آن بود که حمله در دهکده کوچکی در حوالی منطقه مسکونی سراقب(در استان ادلب) صورت پذیرفته است. گفته میشود در این حمله هوایی یک کاروان حامل تجهیزات ترکی نیز مورد اصابت قرار گرفته است. گفته میشود، مجروحان به بیمارستانی در شهر ریحانلی استان ختای منتقل شدهاند و جمعیت زیادی از مردم در اطراف آن تجمع کردند. پیش از این رسانههای روسی ادعا کرده بودند که عاملان نظامی ترکیه هواپیماهای نیروی هوایی روسیه و سوریه را با موشکهایی به نام «منپدز» که نوعی سیستم دفاع موشکی قابل حمل است، هدف قرار دادهاند.
- شرایط سخت اردوغان
آرون اشتین، مدیر برنامه خاورمیانه در انستیتوی تحقیقات سیاست خارجی فیلادلفیا گفت:«آنکارا در شرایط دشواری قرار دارد. آنها باید کاری انجام دهند اما انجام هر کاری به معنای درگیری با دشمنی قدرتمندتر یعنی روسیه است. آنها باید به پاسخ سنجیدهای فکر کنند که موجب دخالت روسیه نشود. آنها همچنین باید به این فکر کنند که ممکن است، انجام چنین کاری امکانپذیر نباشد بنابراین ما به کمک متحدین خود نیاز داریم.» اگرچه نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد به نظر متحدان امریکا و حتی دیگر متحدان عضو ناتو ترکیه، آنها در منازعهای مداخله خواهند کرد که عمدتا از سوی آنکارا به وجود آمده است.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از اعتماد، بر اساس گزارش نیویورک تایمز، ترکیه مدتهاست که در جنگ داخلی ۹ ساله سوریه علیه دولت بشار اسد، رییسجمهور این کشور از نیروهای مخالف حمایت میکند. اسد که مورد حمایت روسیه و ایران است این شورش را تا حد زیادی از بین برده اما متاسفانه هزینه آن مرگ صدها هزار انسان و آوارگی میلیونها پناهنده بوده است. دولت او با حمایت هواپیماهای جنگی روسیه دارد در ادلب میجنگد تا آخرین استان تحت کنترل شورشیان را بازپس گیرد. تشدید جنگ در این استان تنها در ۳ ماه گذشته نزدیک به یک میلیون نفر را آواره کرده و باعث ایجاد یک بحران بشردوستانه در مرز ترکیه شده است.
اشتین افزود:«روسیه به روشهای مختلفی میتواند تشدید تنشها را بیشتر کند. این کشور توان این را دارد که سربازان ترک حاضر در سوریه را به خاک سیاه بنشاند، حال چه با بمباران خطوط تامین تجهیزات باشد یا با گسترش جنگ به مناطقی که آنکارا آنها را اشغال کرده است». اردوغان در سخنرانی پنجشنبه هفته گذشته خود هیچ نشانهای از تمایل به عقبنشینی در جنگ با نیروهای سوری تحت حمایت روسیه از خود نشان نداد و مدعی شد که اوضاع در استان ادلب «به نفع ما شده است.» او پیش از این حمله شبانه خطاب به اعضای حزب عدالت و توسعه خود گفته بود:«ما ۳ شهید دادهایم، خداوند رحمتشان کند اما تعداد تلفات نیروهای سوری بسیار بیشتر است.»
اردوغان از دولت سوریه و نیروهای روسیه خواسته تا حملات خود در ادلب را متوقف کرده و از مواضع ترکیه که مورد محاصره اسد است عقبنشینی کنند. او همچنین خواستار ایجاد یک منطقه امن تحت کنترل ترکیه برای غیرنظامیان آواره در منطقه شده است. این اظهارات اردوغان به دنبال خبرهایی مبنی بر این بود که متحدان شورشی ترکیه در سوریه کنترل شهر استراتژیک سراقب را دوباره به دست گرفته و دسترسی نیروهای سوری به بزرگراه «ام ۵» که دمشق را به حلب متصل میکند از بین بردهاند. اما یک مقام روس که نمیخواست نامش فاش شود به نقل از مطبوعات روسی، سقوط سراقب را تکذیب کرد و گفت نیروهای دولتی این حمله را خنثی کردند. یک مقام ناشناس ترک نیز با رد ادعای اردوغان مبنی بر سقوط این شهر به رویترز گفت، نیروهای دولت سوریه با حمایت نیروی هوایی روسیه یک ضد حمله را آغاز کردند. تلفات روز پنجشنبه تعداد نظامیان ترک کشته شده در استان ادلب را از زمان آغاز درگیریها در ماه فوریه به ۵۲ دو تن رساند. بنا بر گزارشها، بسیاری از این سربازان در حملات هوایی روسیه کشته شدند اما ترکیه از اقرار به آن بیزار است. تا زمانی که آنکارا و مسکو نتوانند با یکدیگر به توافق برسند احتمالا شمار این تلفات روز به روز بیشتر خواهد شد. روسیه کنترل مرزهای هوایی استان ادلب را در دست دارد و همین موضوع امتیاز استراتژیک بزرگی برای ارتش این کشور در مقابل نیروی هوایی ترکیه محسوب میشود. ترکیه هزاران سرباز را در استان ادلب مستقر کرده تا از پیشرفت دولت سوریه جلوگیری کند اما به دلیل عدم داشتن پشتیبانی هوایی به شدت از این کار منع شده است. در عملیاتهای هوایی شدید ۳ ماه گذشته روسیه در سراسر استان، بیمارستانها، مدارس و ساختمانهای مسکونی بمباران شده، دستکم ۳۰۰ نفر را به کشتن داده است. اردوغان از امریکا خواسته است تا موشکهای پاتریوت خود را برای کمک به دفاع از نیروهای ترک ارسال کند. او همچنین از ناتو خواسته تا یک منطقه پرواز ممنوع برای حفاظت از ۳ میلیون غیرنظامی استان ادلب ایجاد کند. اما به گفته مقامات غربی، واشنگتن و اعضای ناتو تاکنون به دلیل عدم تمایل به رویارویی با روسیه از درگیری نظامی در شمال غربی سوریه خودداری کردهاند. تا زمانی که ترکیه موافقت نکند که سیستم دفاع موشکی اس -۴۰۰ که از روسیه خریداری کرده است را تحویل دهد، امریکا به آنها موشک پاتریوت نخواهد داد. امریکا حدود ۵ هزار نیرو در شمال شرقی و جنوب سوریه دارد که هدف اصلیشان جلوگیری از بازگشت تروریستهای داعشی به این منطقه همچنین حفاظت از منابع نفتی سوریه است.
- درگیری عمدی با پوتین
وبسایت «بلومبرگ» ضمن تحلیل این اتفاقات نوشت: به هر حال رییسجمهور ترکیه عمدا وارد درگیری با پوتین شده و این کار نتیجهای جز انزوای ترکیه در بر ندارد. قبلا این پاکستان بود که در محافل سیاسی با خودزنی مذاکره میکرد. اکنون ترکیه به رهبری اردوغان تکنیک چانهزنی خود را به روز کرده و تفنگ خود را به سمت غرب گرفته و برایش مهم نیست اگر این کار باعث شود که تفنگی هم شقیقه خودش را هدف بگیرد.
در طول دو سال گذشته، اردوغان با نزدیک شدن به روسیه که دشمن شرکای خود در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی محسوب میشود عملا آنها را تحریک کرده است. نتیجه چنین تصمیمی کاملا قابل پیشبینی بود: انزوای ترکیه در سوریه و لیبی، جایی که منافع آنکارا در تضاد مستقیم با مسکو است. اکنون که درگیری این دو کشور در حال تشدید است و سربازان ترک احتمالا به وسیله بمبهای روسیه کشته میشوند، اردوغان از غرب انتقاد کرده و آنها را به بد قولی متهم میکند و تهدید میکند که مرزهایش را باز کرده و میلیونها پناهنده را وارد اروپا خواهد کرد. او با این تهدید، خواهان ارایه کمک مالی از سوی اروپا برای اسکان پناهندگان در ترکیه و احتمالا کمک ناتو برای تحقق اهداف نظامیاش در سوریه است.
اردوغان از تکنیک معمول خود در مذاکره با پوتین استفاده کرده و هشدار داده است که روابط میان آنکارا و مسکو بر سر ادلب دچار مشکل خواهد شد اگرچه این جدایی، اقتصاد ترکیه را به شدت منزوی خواهد کرد.