به گزارش همشهری آنلاین خیابان‌ها خلوت‌تر شده، مردم بیشتر به فکر خانه ماندن هستند و این کار سبب شده تا خیابان‌ها این روزها بیشتر به چشم بیایند. خیابان‌هایی متأسفانه علی‌رغم تمام توصیه‌های پزشکان، کارشناسان و مسئولان استان سمنان، مملو از دستکش پلاستیکی و لاتکس، ماسک مصرف‌شده و دستکش‌های پلاستیکی است که مردم آن را استفاده کرده و بر زمین انداخته‌اند.
تعدادشان زیاد است کافی است در خیابان‌های منتهی به هسته مرکز شهرهای استان سمنان فقط ۱۰ دقیقه پیاده‌روی کنی تا ده‌ها مورد را بیابی. اصلاً یافتن نمی‌خواهد، روی زمین ریخته‌اند. شرایط خوب نیست. به‌خصوص نزدیک سطل‌ها و باکس‌های زباله تعدادشان بیشتر است انگار ماشین‌ها کنارشان ایستاده، شیشه را پایین داده و بدون پیاده شدن از همان پشت فرمان یا درون خودرو ماسک و دستکش را حواله خیابان و جعبه زباله کرده‌اند بدون اینکه مطمئن شوند وارد سطل شده یا خیر؛
توصیه به رعایت بهداشت
آن‌قدر توصیه با انواع مختلف شامل فضای مجازی، خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها، صداوسیما و … شده که دیگر کسی نمی‌تواند بگوید من نمی‌دانستم! یا بگوید این ماسک‌ها آلودگی نیستند یا آلودگی را به خود جذب نکرده‌اند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شاهرود همین دوشنبه‌ای که گذشت از بستری شدن ۱۷۰ نفر به دلیل مشکلات تنفسی در بیمارستان امام حسین (ع) شاهرود خبر داد یعنی ۱۷۰ بیماری که ممکن است کرونا داشته باشند. کافی است پنج نفر از آن‌ها ۱۰ عدد دستمال‌کاغذی، ماسک یا دستکش پلاستیکی و … را در این هفته دوم اسفندماه روی زمین انداخته باشد از آنجاکه رفتارشناسی ویروس کرونا نشان می‌دهد، هر نفر بین دو الی چهار نفر را می‌تواند مبتلا و آلوده کند می‌توان تصور کرد چه بلایی بر سر جامعه می‌تواند بیاید آن‌هم با یک رعایت نکردن نکات بهداشتی ساده!
از آن بدتر اخلاط دهان و بینی است که هنوز عده‌ای آن را کف خیابان می‌اندازند. خیابانی که مردم از آن عبور می‌کنند و کفش‌های آلوده‌شان را به خانه می‌برند و راه‌پله و محل زندگی و آسانسور و … را آلوده می‌سازند و زمانی که می‌خواهند کفش‌ها را واکس‌زده یا راه‌پله و دیگر مکان‌های عمومی را در این شب عید نظافت کنند، چرخه انتقال بیماری را کامل خواهند کرد.
راه‌های انتقال کرونا
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شاهرود درباره سرایت بیماری کرونا به خبرنگار مهر، می‌گوید: این ویروس به سه طریق منتقل می‌شود، اما قبل از آن بگوییم که اوایل بیان می‌شد ۲۴ ساعت این ویروس بر روی سطوح و لباس می‌ماند ولی امروز گفته می‌شود که چند روز این ویروس ماندگاری دارد و در نتیجه کافی است محیط فیزیکی اطراف تمیز و ضدعفونی شود و دستمال کاغذی را بعد از استفاده به‌درستی به سطل دربسته انداخت و دست‌ها را شست؛ به همین راحتی می‌توان با خود مراقبتی تا حدود زیادی از کرونا پیشگیری کرد.
رضا چمن تأکید کرد: این بیماری از سه‌راه منتقل می‌شود، نخست پاشیدن ترشحات دهان و بینی به‌صورت فرد سالم و آلوده شدن مخاط چشم، دهان و بینی، دوم دست دادن با فردی که دستش به مخاط دهان و بینی آلوده است و زدن دست به چشم و دهان و بینی و سوم از طریق مدفوع و دست آلوده و در نتیجه اگر کسی در یک متری فرد کرونا مثبت هم بایستد به دلیل اینکه مخاط دهان بر روی صورت او پاشیده نمی‌شود از بیماری مصون است.
وی گفت: رعایت بهداشت فردی، گرفتن دستمال جلوی دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه همچنین باید دست‌ها را مکرر شست، لذا کرونا به دلیل اینکه کمی چسبندگی دارد توصیه می‌شود برای شستن دست‌ها ترجیحاً از صابون مایع استفاده شود.
رفتارهای پرخطر و زمینه روان شناسی
علی‌رضا معصومی استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر، عدم توجه به بهداشت جامعه را ناشی از یک بحران روان‌شناسی می‌داند و می‌گوید: متأسفانه برخی معتقد هستند همه باید برای آنان کار کنند یعنی زباله‌هایش را به خیابان می‌ریزد چراکه معتقد است کارگر شهرداری وظیفه دارد زباله‌های او را جمع کند و این احساس خودخواهی گاهی سبب بروز رفتارهایی پرخطر مشابه پرتاب کردن ماسک استفاده‌شده در خیابان دارد.
معصومی با بیان اینکه هر چند تعداد این افراد کم است، اما ریسک رفتار پرخطرشان بسیار زیاد محسوب می‌شود، بیان کرد: نوع دوم بروز این رفتارهای مخاطره‌آمیز این است که افراد نمی‌دانند باید ماسک‌ها و دستکش‌های استفاده‌شده و آلوده دفع بهداشتی شوند و در نتیجه موضوع را جدی نمی‌گیرند که این از یک سهل‌انگاری می‌آید و البته مخاطراتی ایجاد می‌کند که با گروه نخست تفاوت چندانی ندارد.
وی با بیان اینکه بی‌تفاوتی دیگر حس ممکنه برای بروز برخی رفتارهای پرمخاطره در جامعه محسوب می‌شود، بیان کرد: برخی معتقد هستند که بیمار نیستند، در نتیجه دستکش و ماسکشان هم برای دیگران بی‌خطر است و از سوی دیگر معتقد هستند که بی‌تفاوت باید بود و سرنوشت مردم ارتباطی به ما ندارد.
این مدرس دانشگاه در رشته جامعه‌شناسی، گفت: دسته آخر که امکان بروز این رفتارهای پرمخاطره دارند که البته خوشبختانه در بین جامعه ما دیده نمی‌شود و به‌جز چند مورد در چین دیگر گزارشی از این رفتارهای پرخطر نبوده این است که افراد مبتلا با این تفکر که چرا من بگیرم و دیگران خیر، عمداً نسبت به آلایندگی معابر اقدام می‌کنند.
مردم در خانه بمانند
موضوع بعد این است که مردم اگر در خانه بمانند و توصیه‌ها را جدی بگیرند، شاید کمتر شاهد بروز رفتارهای پرمخاطره اجتماعی در سطح استان سمنان باشیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان دراین‌باره می‌گوید: کاهش ساعات کار بانک‌ها، تعطیلی برخی نهادها و ارگان‌ها و … سبب شده تا برخی مردم وقتی را پیش رویشان فراهم ببینند که آن را صرف کارهای عقب‌مانده مالی، بانکی، حسابرسی، حتی خرید و… کنند که این امر در معدود مواردی حتی سبب شده بانک‌ها و برخی مراکز تجمعات مانند فروشگاه‌ها و… از سابق شلوغ‌تر هم شود.
نوید دانایی با بیان اینکه شهروندان باید بهداشت فردی و اجتماعی را در درون خانه و شهر رعایت کنند، بیان کرد: ماسک‌های استفاده‌شده باید از کش گرفته و بدون دست زدن به دهانی آن، کاملاً به سطل بهداشتی دربسته انداخته شود و پیش و پس از آن نیز باید دست‌ها شستشو داده شوند تا بتوانیم بهترین عملکرد را از ماسک داشته باشیم.
همراهی مردم ضروری است
از سوی دیگر شهرداری‌های استان سمنان بنا به اقتضای مسئولیت خود توانسته‌اند در راستای ضدعفونی کردن شهر گام‌های مؤثری بردارند و آغاز دومین هفته اسفندماه جاری بود که سپاه پاسداران نیز به کمک آمد تا در ضدعفونی کردن شهر سمنان گامی بلند برداشته شود، اما همه این اقدامات جز در سایه همراهی مردم جوابگو نخواهد بود.
در میان این عدم رعایت بهداشت همگانی و جمعی، اقشاری بیشتر از بقیه در معرض خطر قرار دارند برای مثال رانندگان تاکسی این روزها با مردم سروکار دارند و ارتزاقشان از این راه تأمین می‌شود.
یکی از رانندگان تاکسی به خبرنگار مهر می‌گوید: اولاً ماسک در داروخانه‌ها نیست که بخریم ثانیاً شغل ما به‌گونه‌ای است که نمی‌توانیم روزی دو تا سه بار مدام ماسک بخریم و آن قبلی را تعویض کنیم متأسفانه شهرداری هم به ما ماسک و دستکش نداده و یک دستکش پلاستیکی ساده را هم مجبور شده‌ایم بخریم.
محمدرضا عباسی بیان می‌کند: ما بسیار در معرض خطر هستیم و گاهی مجبوریم بیماران یا همراهانشان را به بیمارستان ببریم و یک ماسک ساده هم نداریم.
دیگر گروهی که از بابت مخاطرات بسیار باید نگرانشان بود، افرادی هستند که در میان زباله‌ها دنبال مواد بازیافتی می‌گردند. هر چند شهرداری‌ها اعلام کرده‌اند که این کار ممنوع شده و با افراد حتی برخورد هم می‌شود ولی مشاهدات نشان می‌دهد شاید تعداد این افراد کاهش‌یافته باشد ولی به‌هیچ‌وجه کار را رها نکرده‌اند و برخی از این افراد حتی ماسک هم ندارند و در سطل‌های زباله به دنبال مواد بازیافتی هستند که عموماً درونشان ماسک مصرف‌شده، دستمال‌کاغذی آلوده و… وجود دارد.
ضرورت استفاده از سطل زباله درب‌دار
کارشناس بهداشت محیط و فارغ‌التحصیل این رشته از دانشگاه تهران به خبرنگار مهر می‌گوید: موضوع باید از سوی مدیریت شهری جدی انگاشته شود و به نظر می‌رسد امروز باید شهرداری‌ها سطل‌های زباله درب‌داری که با پدال باز می‌شوند را در برخی مراکز تجمع قرار دهند تا دست هم با آن‌ها برخورد نکند و مردم ماسک‌ها و مواد عفونی را به درون آن انداخته و سپس به طریق بهداشتی آن را به میان انبوه زباله‌های عفونی بیمارستانی منتقل کنند.
فرشته کریمی نسب بیان می‌کند: جز این راهی نیست مردم متأسفانه در بسیاری موارد رعایت نمی‌کنند در نتیجه شهرداری باید اقدامی صورت دهد یا باید سطح‌های زباله را دردار کرد و یا حداقل در هر خیابان یک سطل زباله دردار بارنگ زرد و قرمز تعبیه کرد که زباله‌های عفونی در آنجا جمع شود وگرنه دستگیر کردن زباله گردها و این قبیل اقدامات فایده‌ای ندارند.
از وی درباره بهترین راه‌حل می‌پرسم و دراین‌باره می‌افزاید: آموزش و فرهنگ‌سازی بهترین راهکار است اما باید زیرساخت آماده شود برای مثال شما به مردم آموزش دهید که ماسک‌هایتان را در سطل دردار بیندازید وقتی این سطح وجود ندارد در نتیجه آموزش هم ابتر می‌ماند.
کریمی نسب می‌افزاید: البته باید گفت زیرساخت‌های پدافند غیرعامل بیولوژیکی و میکروبی در هیچ جای ایران وجود ندارد و این مرتبط با استان سمنان نیست اما بالاخره باید از یک جایی شروع کرد که به نظر من این ویروس با تمام بدی‌هایش همین یک تلنگر را به ما زد که در این زمینه چقدر کارهای نکرده داریم و باید به یاد داشته باشیم کرونا بسیار ضعیف‌تر از اراده ما انسان‌ها است.
کمی به فکر باشیم
کمی بیشتر به فکر باشیم، آن‌هم این روزهایی که باید بیشتر به فکر بهداشت و سلامت جامعه‌مان باشیم. این توصیه‌ای است که روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود در رابطه با مسائل مرتبط با کرونا و مسئولیت اجتماعی آن بیان می‌کنند.
سازمان بهداشت جهانی مدام مردم را به رعایت بهداشت تشویق می‌کند و از سوی دیگر همیت و بسیج خوبی در راستای مقابله با کرونا ایجاد شده است، لذا باید آن را به فال نیک گرفت و دانست که برای شکست دادن این بیماری همه ما مسئولیتمان را به خوبی انجام دهیم.
دست آخر باید دانشگاه علوم پزشکی سمنان قرار را بر عدم ارائه آمار گذاشته در نتیجه نمی‌توان درباره غرب استان صحبت کرد ولی در شهرستان شاهرود بیش از ۱۷۰ نفر به دلیل بیماری تنفسی بستری هستند، کرونای ۲۲ نفر مثبت اعلام شده و ۲ نفر فوت کرده‌اند.
آیا وقتش نیست که فکر کنیم این یک مشکل جدی است که همه ما در قبالش مسئولیتی داریم؟
گروه استان‌های خبرگزاری مهر - محمدحسین عابدی