به گزارش همشهری آنلاین به نقل از یواستودی در حالیکه انتظار نمیرود به زودی واکسنی در اختیار قرار گیرد، یافتن دارویی برای درمان هزاران نفر دچار عفونت ویروس کرونا، به خصوص در بیماران پرخطر- سالمندان، افراد دچار نقص دستگاه ایمنی و افراد دچار بیماریهایی مانند دیابت، بیماری قلبی و بیماری ریوی حیاتی جلوه میکند.
دانشمندان اکنون راههای گوناگونی برای دست یابی به درمانی برای ویروس کرونا دنبال میکنند
- سریعترین راه
یکی از راهبردهای درمانی که سابقهای طولانی دارد و میتواند در طول چند هفته و نه چند ماه در اختیار قرار گیرد، استفاده از پادتنها یا آنتیبادیهای به دست آمده از بیماران کووید-۱۹ بهبود یافته است.
استفاده از پادتنهای بهبودیافتگان یا سرمدرمانی سابقهای قدیمی دارد. در سال ۱۸۹۱ یک کودک مبتلا به دیفتری به طور موفقی با سرم خون به دست آمده از بیماران بهبودیافته درمان شد. از آن پس سرم به دست آمده از بیماران بهبودیافته برای درمان بدر شیوعهای ویروسی از فلج اطفال و سرخک تا اوریون و آنفلوآنزا به کار رفته است.
دانشمندان در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه جانز هایکینز و کالج پزشکی آلبرت اینشتین نیویورک در مقالهای ژورنال بررسیهای بالینی منتشر کردهاند مینویسند: «توصیه ما در میانه این همهگیری جهانی این است که موسسات پزشکی استفاده اضطراری از سرم بیماران بهبودیافته را مد نظر قرار دهند و آمادگیهای لازم برای این کار را هر چه زودتر شروع کنند.»
البته هر راهبردی از جمله استفاده از سرم بیماران بهبودیافته مشکلات خودش را هم دارد. انتقال سرم خون خطر عوارض جانبی بالقوه مانند تب و واکنش آلرژی و خطر بسیار اندک انتقال بیماریهای عفونی را هم دارد.
از طرف دیگر جمع کردن مقدار زیادی سرم از بیماران بهبودیافته کار آسانی نیست. سرم به دست آمده از یک بیمار بهبودیافته ممکن است فقط برای درمان یک بیمار دیگر کافی باشد.
- روش در قلابی
روشی دیگری دانشمندان در دانشگاه جانز هاپکینز دنبال میکنند، مداخله کردن با توانایی ویروس در اتصال به سلول و ورود به آن است.
دانشمندان اغلب درباره «گیرندههای سلولی» صحبت میکنند که اساسا درهایی هستند که اجازه ورود ویروس به درون سلول را میدهند.
این در برای ویروس جدید کرونا پروتئینی به نام ACE-2 است. تکنیک این دانشمندان شامل جدا کردن بخش بیرونی ACE-2 است که میتواند به عنوان وسیلهای برای به دام انداختن ویروس به کار رود. اتصال ویروس به دام مانع از رسیدن آن به در واقعی سلول میشود و به این ترتیب نمیتواند باعث عفونت شود.
این شیوه درمانی تا پاییز سال بعد در اختیار نخواهد بود. اما یک گونه مشابه این راهبرد در کارآزماییهای بالینی در چین دارد آزمایش میشود.
- داروی قدیمی برای هدفی جدید
یک روش سریعتر تعیین هدف جدید برای یک داروی قدمی است.
این کار هنگامی انجام میشود که دارویی که قبلا بیخطر بودن آن ثابت شده است و برای درمان یک بیماری تایید شده است، معلوم میشود برای درمان یک بیماری دیگر هم سودمند است. یک مثال در این باره داروی سیلدنافیل است که ابتدا برای درمان فشار خون بالای ریوی تصویب شد،و اکنون برای درمان اختلال نعوظ در مردان با نام تجاری ویاگرا هم استفاده میشود.
سه راه برای دانشمندان وجود دارد ه یک داروی موجود را برای یک بیماری جدید به کار ببرند.
روش منطقی شامل استفاده از داروهایی است که ویژگیها و اهداف درمانی فعلیشان بیانگر قابلیت استفاده از آنها برای یک بیماری جدید است.
روش محاسباتی که شامل بررسی ساختارهای پروتئینی و استفاده از آنها برای پیشبینی تاثیربخشی داروی موجود است.
روش نهایی استفاده از مجموعه گسترده مواد دارویی که در اختیار شرکتها و مووسات دانشگاهی است، استفاده میکند. تکنولوژیهای پرسرعت به پژوهشگران اجازه میدهند به سرعت هزاران دارو را غربالگری کنند تا معلوم شد آیا این داروها ممکن است بر ضد یک هدف معین موثر باشند یا نه.
در حال حاضر امید، علاقه و پول زیادی به یک داروی هنوز تایید نشده جلب شده است: رمدیسیویر. این دارو ساخت شرکت آمریکای گیلیاد است و قبلا بر ضد ویروس مرگبار ابولا آزمایش شده است، اما در کارآزماییهای بالینی موفق نبود.
اکنون گیلیاد اعلام کرده است دو بررسی بالینی با این دارو در ماه جاری میلادی شروع میشود. دو کارآزمایی بالینی دیگر این دارو نیز از قبل در چین در جریان است.
البته باید توجه داشت که روند معمول کارآزماییهای بالینی در آمریکا کند است و ممکن است چند سال یا گاهی بیشتر طول بکشد.
- یک ایده خوب
یک رویکرد دیگر که پژوهشگران متعددی آن را دنبال میکنند استفاده از پروتئینهای ساختهشده در آزمایشگاه به نام پادتنهای تکدودمانی یا آنتیبادیهای مونوکلونال است.
این پادتنها میتواند «ایمنی غیر فعال» را منتقل کنند و قبلا برای درمان سرطان، اماس، بیماریهای قلبی-عروقی و سایر بیماریها به کار رفتهاند.
استفاده از پادتنهای تکدودمانی دورهای از جدیدی از پیشگیری از پیشگیری از بیماریهای عفونی را ایجاد کرده است که بسیاری از موانع مربوط به سرم درمانی از لحاظ اختصاصی بودن، خلوص، خطر کم الودگی با عوامل بیماریزا و ایمنی را برطرف میکند.
شرکت آمریکایی رجنرون که سالها در این حوزه تجربه دارد، کار در این زمینه را دنبال میکند.
پژوهشگران میگویند گرچه پادتنهای تکدودمانی در این بیماری معین را طراحی و آزمایش کرد، اما دلیلی وجود ندارد که این روش موفق نشود و آن را ایده خوبی برای درمان میدانند.
البته این شیوه مشکلات خودش را دارد: پادتنهای تکدودمانی نیز به آزمایش گسترده دارند. همچنین ویروسهای بیماریزا ممکن است جهش کنند و از بند این پادتنها بگریزند شرکتها گاهی بر ضد دو بخش متفاوت ویروس پادتن میسازند تا گریز ویروس با جهش را از این پادتنها مشکلتر کنند. به گفته این شیوه با تجربیات پیشین امیدبخش است، هر چند که نباید منتظر اثرات معجزهآسایی از آن بود.
موفقیت همه این راهبردهای درمانی بر ضد ویروس جدید کرونا احتمالا به این موضوع وابسته است که بیماران قبل از اینکه بیش از حد بیمار شوند، آنها را دریافت کنند. بنابراین آزمایشهای گستردهتر افراد آنچنان که در کره جنوبی انجام میشود، پیششرط تاثیربخشی این داروها است.