به گزارش همشهری‌آنلاین، باید توجه داشت فراگیرشدن فعالیت استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک نوآورانه، می‌تواند علاوه بر زمینه‌سازی برای رشد و پیشرفت فرهنگ کارآفرینی، به رفع بسیاری از مشکلات اقتصادی و در نهایت کاهش بیکاری منجر شود، چراکه دولت بدون سرمایه‌گذاری مستقیم می‌توانند از پتانسیل آنها بهره‌مند شوند.
اگرچه استارتاپ‌ها با ایده‌هایی نوآورانه در حوزه هایی همچون حمل و نقل، گردشگری و به طور کلی خدمات می توانند در مسیر توسعه و درآمدزایی کشور گام‌های بلندی بردارند، اما نکته مهم اینکه در صورت وقوع اتفاقاتی پیش‌بینی نشده، تضمینی برای موفقیت آنها وجود ندارد؛ تاجایی که طی یک ماه گذشته تاکنون، با شیوع و گسترش بیماری کووید ۱۹ در دنیا و کشور، استارتاپ‌ها نیز از آسیب این ویروس در امان نمانده و همانند بسیاری از کسب و کارها دچار رکود و چالش شده‌اند.
مدیر یکی از استارتاپ‌های حوزه گردشگری و فعال در زمینه فروش آنلاین بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس در این باره به ایسنا، می‌گوید: متاسفانه ابلاغیه وزارت راه و شهرسازی مبنی بر لغو سفرها بدون کسر جریمه، باعث شوک به تامین کننده‌ها شد و استارتاپ‌های فعال در این حوزه در استرداد وجوه مشتریانشان با مشکل مواجه شدند و موجب شد تا پرداختی مشتریان را از حساب شرکت پرداخت کنیم و سرمایه در گردش‌مان چندین برابر افزایش یابد.
حمیدرضا اشجع یکی دیگر از مشکلات پیش روی استارتاپ‌های حوزه گردشگری را پایین بودن سقف اعتبارات بانکی در برابر بالا بودن میزان مبلغ سفرهای کنسل شده می‌داند که باعث تاخیر در استرداد وجوه مردم شده است.
او با اشاره به رونق گردشگری در روزهای آخر سال، می‌گوید: به طور معمول تمام برنامه‌های بازاریابی، مربوط به فروش پایان سال بود که با توجه به شرایط فعلی و انجام نشدن فروش‌های برنامه‌ریزی شده، سرمایه تبلیغات انجام شده، بازگردانده نشد. در پی شیوع ویروس کرونا و مشکلات ناشی از آن، ناچار به مرخصی و دورکاری کارکنان خود شدیم، از سوی دیگر با وجود کاهش چشمگیر فروش و درآمد ناشی از شرایط فعلی، از سرمایه شرکت حقوق نیروهای خود را پرداخت می‌کنیم.
اشجع با اعلام سود منفی در برخی از روزهای دو ماه اخیر، توضیح می‌دهد: درآمد این استارتاپ به صورت کارمزدی است و بابت کنسلی، حق سرویسی دریافت نمی‌شود، بنابراین با کنسلی بلیت‌ها، کارمزدها نیز بازگشت داده می‌شود که متاسفانه طی دو ماه اخیر با لغو سفرها در برخی روزها، میزان کنسلی سفرها از فروش بالاتر رفت و سود شرکت منفی شد.
وی با اشاره به افت ۸۰ درصدی فروش این شرکت در پی شیوع کرونا، می‌گوید: هنوز آمار دقیقی از میزان خسارات برآورد نکرده‌ایم و امیدواریم در این شرایط اداره دارایی برای دریافت مالیات شرایط ویژه‌ای در نظر بگیرد.
مدیر این استارتاپ پیشنهاد می دهد؛ برای آنکه بتوانیم از فروش‌های انجام شده کارمزدی داشته باشیم، نیازمند تغییر ریگولاتوری هستیم به این معنا که براساس عملیاتی که انجام می‌دهیم، درآمد داشته باشیم.
کاهش ۳۰درصدی درآمد استارتاپ‌های حمل و نقل
مدیر یکی دیگر از استارتاپ‌های فعال در زمینه حمل و نقل نیز در خصوص تاثیرات شیوع کرونا بر بازار لجستیک استارتاپی کشور به ایسنا، می‌گوید: بازار هدف ما کسب و کارها هستند که در پی شیوع این ویروس بسیاری از آنها تعطیل یا نیمه تعطیل شده‌اند، از سویی دیگر افرادی که این روزها در خانه مانده‌اند، بیشتر به سمت انجام امور به کمک پیک رفته‌اند تا بازار جدیدی برای ما ایجاد شود.
امیر عرفانی می‌گوید: با توجه به محدود شدن برخی کسب و کارها و افزایش تقاضا حمل و نقل پیکی، در مجموع نسبت به مدت مشابه سال گذشته شاهد کاهش ۳۰ درصدی تقاضا هستیم، همچنین هر سال در اسفند ماه با رشد ۳۰ تا ۴۰ درصدی تقاضا روبرو بودیم که اکنون آن را نیز از دست داده‌ایم.
وی با اشاره به قطعی اینترنت در چندماه گذشته و زیان وارده به استارتاپ‌ها، تصریح می‌کند: متاسفانه از آبان ماه به این طرف، استارتاپ‌ها دچار آسیب‌های بسیاری شدند، از سوی دیگر بعد از حوادث آبان تا بهمن ماه تلاش کردیم، رشد این استارتاپ را به نرخ مهر ماه بازگردانیم که متاسفانه شیوع ویروس کرونا امروز مانعی جهت رشد شده است.
مدیر این استارتاپ با تاکید بر خسارات وارد شده به تمام کسب و کارها، می‌گوید: امروز استارتاپ‌ها بیش از پیش نیازمند حمایت در مباحث بیمه و مالیات هستند. واقعیت آن است که حق بیمه شخصی که به دلیل شیوع کرونا فعالیت نمی‌کند را باید پرداخت کنیم و این روزها کارفرمایان در اولویت سوم یا چهارم حمایت قرار دارند.
عرفانی که با بسته‌های حمایتی و تشویقی موافق نیست، می گوید: بهترین کار در فضای کسب و کار و استارتاپی، دخالت نکردن دولت در امور است، متاسفانه امروز در حالی دولت اقدام به قیمت‌گذاری می‌کند که صاحب بخش بزرگی از شرکت‌ها و کارخانجات است.
ضرر غیر مستقیم فراهم نبودن زیرساخت‌ها به استارتاپ‌ها
او در خصوص پرسنل این شرکت و چالش‌های دورکاری نیز، می‌گوید: اگرچه تعدیل نیرو نداشته‌ایم، اما برخی از نیروها را مجبور به دورکاری کرده‌ایم که همین امر به سبب نبود زیرساخت‌های لازم همچون قطعی اینترنت، کُند بودن سرعت، قطع و وصلی صدا و ... خسارت غیرمستقیم زیادی را به ما تحمیل کرده است.
مدیر این استارتاپ اضافه می‌کند: متاسفانه تلاش‌هایی که برای جذب مشتری کرده‌ایم در شرایط فعلی به راحتی از بین رفته است و در گزارش ماه‌های آینده مشخص خواهد شد که چه میزان ریزش مشتری داشته‌ایم.
تاثیر منفی کرونا بر اقتصاد استارتاپ‌های گردشگری
همچنین سرپرست مرکز نوآوری و کسب و کارهای نوپا اتاق بازرگانی اصفهان در خصوص آسیب استارتاپ ها در پی شیوع کرونا در کشور، به ایسنا می گوید: شیوع کرونا ویروس در کشور و اصفهان موجب تاثیر منفی بر استارتاپ های حوزه گردشگری و کاهش ۸۰ درصدی فروش آنها شده است.
نوید ادریس توضیح می دهد: متاسفانه استارتاپ ها با چالش سرمایه در گردش مواجه شده اند و ناچارند تمام هزینه های دریافتی را، استرداد کنند، در حالیکه بسیاری از شرکت های حمل و نقل پول کنسلی سفرها را به استارتاپ ها بازنگردانده‌اند و این خسارت های سنگینی برای آنها به بار آورده است.
او با تاکید بر اینکه ویروس کرونا نفس استارتاپ ها و مجموعه شرکت های دانش بنیان را گرفته است، تصریح می کند: این مجموعه ها به طور معمول عهده دار خلق ارزش در جامعه هستند و با توجه به اینکه هر کدام نوآوری و خلق ارزش جدیدی را ایجاد می کند، وارد فضای جدید و بی ثباتی خواهند شد.
او ادامه می دهد: متاسفانه شرایط کار استارتاپ ها در شرایط بحران فعلی بسیار بی ثبات شده و این مجموعه ها را با چالش های زیادی از جمله ورشکستگی یا سوخت کسب و کار روبرو خواهد کرد.
سرپرست مرکز نوآوری و کسب و کارهای نوپا اتاق بازرگانی اصفهان همچنین با بیان اینکه مجموعه های دانش بنیان و استارتاپ ها در دو دسته اجتماع محور و کالا محور تقسیم‌بندی می شود، می گوید: در پی شیوع کرونا در کشور استارتاپ های اجتماع محور که در حوزه گردشگری، رزرو هتل، بلیت های حمل و نقل برون شهری فعال هستند با کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی فروش مواجه شده اند. حتی استارتاپ هایی فعال در برخی حوزه ها مانند رزرو بلیت سینما یا تئاتر، این زیان و کاهش فروش به ۱۰۰ درصد رسیده است.
به گفته ادریس، به دلیل شرایط موجود بسیاری از استارتاپ ها ناچار به تعدیل نیرو شده اند که با تداوم گسترش کرونا ویروس، زیان این مجموعه ها بیشتر خواهد شد.
او ادامه می دهد: با وجودی که استارتاپ های حوزه حمل و نقل درون شهری شرایط بهتری نسبت به مجموعه‌های گردشگری دارند، اما آنها نیز با کاهش ۱۰تا ۲۰ درصدی تقاضا مواجه شده اند.
سرپرست مرکز نوآوری و کسب و کارهای نوپا اتاق بازرگانی اصفهان همچنین در خصوص مجموعه های کالا محور و واسطه مانند کسب و کارهای پیکی نیز، می گوید: این مجموعه ها توانسته اند ثبات خود را حفظ کنند و حتی با افزایش تقاضا بین ۵ تا ۱۰درصد مواجه شده اند.
رشد ۸۰ تا ۳۰۰ درصدی استارتاپ های سرگرمی
ادریس با تاکید بر ضرورت ماندن افراد در منزل برای پیشگیری از ویروس کرونا، می گوید: با توجه به افزایش اوقات فراغت و ضرورت روی آوردن افراد به فعالیت های سرگرم کننده، استارتاپ های مجازی، مجموعه های سرگرمی، آموزش های مجازی، پخش فیلم و انیمیشن و... این روزها رونق گرفته و با رشد ۸۰ تا ۳۰۰ درصدی، سود هنگفتی کسب کرده اند.
او البته یکی از چالش های استارتاپ ها را سرمایه در گردش و حقوق پرسنل می داند و می گوید: افت سرمایه در گردش و پایین آمدن درآمد برای پرداخت حقوق و مزایا نیروی انسانی، سبب تعدیل نیرو خواهد شد، همچنین تداوم گسترش ویروس کرونا تا سه ماه آینده می تواند کسب و کارهای نوپا و کم سرمایه را تحت فشار قرار دهد که دولت می تواند در تامین سرمایه در گردش آنها و یا تقبل پرداخت حقوق پرسنل این مجموعه ها تا سه ماه کمک ویژه ای برای روی پا ماندن آنها کند.
دبیر انجمن مدیران صنایع استان اصفهان همچنین با بیان اینکه با فعال شدن رمز پویا، استارتاپ ها دچار افت فروش شده اند و در شرایط کنونی این روند کاهشی، شدت بیشتری به خود گرفته است، پیشنهاد می دهد: دولت می تواند کمیته ویژه‌ای برای حمایت های مقطعی از مجموعه های دانش بنیان مانند تامین سرمایه در گردش موقت، استمهال اقساط بانکی و ... تشکیل دهد.
او همچنین تاکید می کند: با توجه به افزایش دورکاری ها و رشد استفاده از فضای استارتاپی در برخی حوزه ها، تامین و افزایش پهنای باند اینترنت می‌تواند در شرایط کنونی مقابله با ویروس کرونا بسیار کمک رسان باشد.
حال با توجه به نقش موثر استارتاپ ها در رشد اقتصادی و حل مشکلات و محدودیت های موجود در تردد ناشی از شیوع ویروس کرونا، به نظر می رسد دولت برای جلوگیری از ورشکستگی یا از کارافتادگی هر یک از این مجموعه ها باید تدبیر ویژه ای بیندیشد، چرا که در شرایط کنونی اقتصاد ثابت نگه داشتن در یک وضعیت و سپس به سود رسانی یک کسب و کار بسیار ساده تر از راه اندازی مجدد یک استارتاپ جدید است.