به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، دیرزمانی است که سال نو در کشور بانام‌گذاری که از سوی رهبر معظم انقلاب و به‌واسطه دوراندیشی و اشراف ایشان بر مسائل حوزه‌های مختلف، آغاز می‌شود و امسال نیز از سوی رهبری به نام سال جهش تولید نام‌گذاری شده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام نوروزی امسال با تأکید بر این‌که باید باکار ۱۰ برابری، تولید به‌جایی برسد که در زندگی مردم اثر بگذارد، افزودند: مسائل اقتصادی کشور متعدد است ازجمله «اصلاحات بانکی، گمرکی و مالیاتی» و «بهبود فضای کسب‌وکار» اما نقش تولید بی‌همتا است و با راه افتادن تولید و استفاده از بازار فروش ۸۰ میلیونی در داخل و ضمناً ارتباط با فروش و بازارهای خارجی، مشکلات اقتصادی قطعاً پایان می‌یابد و تحریم‌ها به نفع کشور تمام خواهد شد.
ایشان با تأکید بر نیاز قطعی کشور به تولید، سال ۹۹ را سال «جهش تولید» نام‌گذاری کردند و خطاب به متصدیان تأکید کردند: جوری عمل کنید که با جهش تولید، تغییری محسوس در زندگی مردم به وجود آید.
فولاد و جهش تولید
به مدد صنعتگران و تولیدکنندگان صنعت فولاد ایران بخصوص در هرمزگان بر اساس آمارها در طی دهه‌های اخیر همواره در مسیر رشد بوده و تأثیرگذاری ویژه‌ای در جهت تحقق اهداف اقتصادی داشته است.
ایران درزمینهٔ فولادسازی اکنون رتبه دهم جهان را کسب کرده و انتظار می‌رود در قالب سند چشم‌انداز (۱۴۰۴) و دستیابی به ظرفیت ۵۵ میلیون تنی به رتبه هفتم دنیا ارتقا یابد که این مهم با همسوسازی زنجیره فولاد، در مسیر تحقق سند چشم‌انداز است.
آمارهای موردبررسی گویای آن است که در سالهای ۹۲ تا ۹۸ افزون بر ۸۶ میلیون تن زنجیره فولاد اجرا و بهره‌برداری رسیده است.
بدین ترتیب رشد ظرفیت‌سازی زنجیره فولاد که در دولت یازدهم کلید خورد، اکنون در دولت دوازدهم هم تداوم‌یافته و انتظار می‌رود با آهنگ مناسب پیش رود.
هرمزگان قطب سوم فولاد کشور
استان هرمزگان در جنوب ایران به‌واسطه داشتن صنایع بزرگ ازجمله صنایع فولادی، از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود و هم‌اکنون از آن به‌عنوان قطب سوم تولید فولاد کشور یاد می‌شود.
نزدیکی به دریا و دسترسی به آب‌های بین‌المللی و همسایگی با سه کشور حوزه خلیج‌فارس، از مزیت‌های راهبردی این منطقه استراتژیک برای اجرای طرح‌های توسعه تولید فولاد است.
هم‌اکنون چهار شرکت بزرگ تولیدکننده فولاد شامل شرکت فولاد جنوب، مجتمع فولاد هرمزگان، مجتمع فولاد کاوه جنوب کیش و شرکت صبا فولاد خلیج‌فارس با ظرفیت هشت میلیون تن در منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس فعالیت دارند.
گرچه در سالهای اخیر تحریم‌های ظالمانه استکبار بدنه اقتصاد کشور را هدف قرار داده و تولید و توسعه با چالش‌های مختلفی مواجه شده‌اند؛ اما با حمایت دولت و اتخاذ تصمیمات اقتصادی صحیح مسیر رشد صنعت فولاد هرمزگان همگام با دیگر قطب‌های این صنعت، مسیری سبز و روبه‌جلو بوده است.
صنعت فولاد هرمزگان در حال حاضر با تولید ۱۰ درصد فولاد، قطب سوم فولاد کشور را در اختیار دارد و به‌طور یقین با برنامه‌های در دست انجام این جایگاه، صعودی رو به بالا خواهد داشت و رونق و جهش تولید در آن محقق خواهد شد.
رونق تولید فولاد هرمزگان در سال ۹۸
یکی از مهم‌ترین گام‌هایی که در سال گذشته به‌منظور توسعه صنعت فولاد هرمزگان برداشته شد، عقد تفاهم‌نامه توسعه و افزایش ظرفیت تولید فولاد با بخش خصوصی تا سقف سالانه ۱۰ میلیون تن در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس این استان بود.
با امضای تفاهم‌نامه همکاری و ایجاد کنسرسیوم توسعه بین ایمیدرو، شرکت ملی فولاد ایران با گل گهر و شرکت‌های فولادی مستقر در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس زمینه لازم برای توسعه و افزایش سالانه ۱۰ میلیون تن فولاد در این منطقه فراهم شد.
بهره‌مندی از اسکله اختصاصی تخلیه و بارگیری مواد فله معدنی با ظرفیت لانه ۱۲ میلیون تن، دسترسی آسان به بندر شهید رجایی دروازه طلایی اقتصاد ایران، نزدیکی و هم‌جواری با صنایع همگون و مولد انرژی و امکان استفاده از حمل‌ونقل ریلی در کنار معافیت‌های گمرکی ازجمله مزایای منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس است.
نگاهی به ظرفیت‌های طبیعی هرمزگان برای تولید فولاد
هرمزگان ازنظر زمین‌شناختی در حوزه برخورداری از معادن و کانی‌ها به‌طور طبیعی استانی پرظرفیت و مستعد به شمار می‌رود که تاکنون آن‌گونه که بایدوشاید بخش‌های مربوطه نتوانسته‌اند با شکوفایی و بهره‌برداری بهینه از این ظرفیت، ثروت آفرینی کنند.
کرومیت، آهن و منگنز کانی‌های فلزی و سنگ گچ، سنگ‌آهن، سنگ نمک، سنگ‌های تزیینی و مصالح ساختمانی به‌عنوان کانی‌های غیرفلزی از مهم‌ترین مواد معدنی شناسایی‌شده در استان هرمزگان هستند.
هرمزگان بهره‌مند از گنج سنگ‌آهن
یکی از مهم‌ترین الزامات برای تحقق اهداف پیش‌بینی‌شده در صنعت فولاد، تأمین سنگ‌آهن موردنیاز است که از این حیث هرمزگان استانی بهره‌مند است و گنجی از سنگ‌آهن را در قلب خود جای‌داده است.
سنگ‌آهن نوعی سنگ معدنی حاوی رگه‌های آهن است که با فرایند ذوب و احیا، آهن آن جدا می‌شود، سنگ‌آهن یکی از فراوان‌ترین عناصر فلزی موجود در زمین است که اکسید آن حدود ۵ درصد از پوسته‌ی زمین را شامل می‌شود.
کانی‌های معدنی رایج سنگ‌آهن شامل هماتیت با ۷۰ درصد آهن و مگنتیت با ۷۲ درصد آهن است و میانگین عیار آن در یک کانی آهن حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد است.
در داغ‌ترین روزهای سال گذشته بزرگ‌ترین معدن سنگ‌آهن هرمزگان بانام سنگ‌آهن رضوان در ۷۰ کیلومتری شمال بندرعباس به بهره‌برداری رسید تا این خطه نیلگون خلیج‌فارس از این حیث خودکفا شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان گفت: بهره‌برداری از این معدن برای ۳۹ نفر به‌طور مستقیم اشتغال‌زایی داشته است.
خلیل قاسمی افزود: با عملیات پی‌جویی میزان ذخیره معدن سنگ‌آهن رضوان از ۲.۵ میلیون تن به ۲۰ میلیون تن افزایش پیداکرده و موجب شده تا به‌عنوان بزرگ‌ترین معدن سنگ‌آهن در استان هرمزگان شناخته شود.
در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، ظرفیت فولاد کشور ۵۵ میلیون تن پیش‌بینی‌شده که مهم‌ترین نکته آن تأمین سالیانه ۱۶۴ میلیون تن سنگ‌آهن است اما اکنون در این بخش رقمی در حدود ۵۰ میلیون تن ظرفیت وجود دارد.
نباید این نکته را ازنظر دور داشت که چنانچه در آینده معادن سنگ‌آهن جدیدی کشف نشود، بعد از افق ۱۴۰۴ یعنی در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده با کمبود منابع سنگ‌آهن روبرو می‌شویم و ناگزیر از واردات خواهیم شد.
آغاز عملیات بزرگ‌ترین کارخانه کنسانتره هماتیتی کشور
از دیگر اقدامات مهمی که در جهت توسعه صنعت فولاد در تابستان سال گذشته انجام شد، آغاز عملیات بزرگ‌ترین کارخانه کنسانتره هماتیتی کشور در هرمزگان بود زیرا که کنسانتره آهن نیز در کنار سنگ‌آهن از منابع اصلی تولید فولاد محسوب می‌شود و با بهره‌برداری از این کارخانه دغدغه فعالان این حوزه برای تأمین این مواد اولیه تا حدودی برطرف می‌شود.
فرآوری و تولید یک‌میلیون تن کنسانتره آهن با عیار ۶۲ و ۶۵ درصد، تأمین خوراک کارخانه‌های گندله‌سازی مادکوش هرمزگان و تولید محصولات صادرات محور از شاخص‌های مهم کارخانه کنسانتره سنگ‌آهن هماتیتی معدن رضوان است.
استاندار هرمزگان در آیین آغاز به کار این طرح بزرگ گفت: ۸ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی و هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال سرمایه ریالی برای احداث این کارخانه بزرگ اختصاص یافته است.
فریدون همتی بیان کرد: کارخانه تولید کنسانتره سنگ‌آهن هماتیتی شرکت پدیده کاوش ایرانیان رضوان بندرعباس دارای ظرفیت ورودی ۲ میلیون تن سنگ‌آهن خام و خروجی محصول یک‌میلیون تن با عیار آهن ۶۲ و ۶۵ درصد است
وی خاطرنشان کرد: بهره‌برداری کامل از این کارخانه زمینه اشتغال مستقیم ۴۳۰ نفر فراهم می‌شود و طول دوره احداث کارخانه کنسانتره هماتیتی به همراه باطله برداری و آماده‌سازی معدن سنگ‌آهن رضوان ۱۸ ماه طول می‌کشد.
بهره‌برداری از مرحله دوم فولاد کاوه کیش در سال جهش تولید
صنعت فولاد در هرمزگان روی مدار توسعه است و در آینده‌ای نزدیک شاهد بهره‌برداری از طرح‌های مهمی در این بخش ازجمله فاز دوم شرکت فولاد کاوه جنوب کیش خواهیم بود.
شرکت فولاد کاوه جنوب کیش یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در حوزه صنایع مادر است که از سال ۱۳۹۱ در زمینی به مساحت ۱۷۰ هکتار در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس (بندرعباس) وارد فاز اجرایی شده است.
مهرماه سال ۹۵ با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری بهره‌برداری رسمی از مرحله نخست پروژه فولادسازی شرکت کاوه جنوب کیش با ظرفیت تولید سالانه یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تن فولاد در بندرعباس آغاز شد.
این شرکت در منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس باهدف تولید ۵/۵ میلیون تن فولاد با رویکرد تکمیل زنجیره کامل تولید فولاد تعریف‌شده که ازنظر موقعیت مکانی نیز دارای مزیت‌های متعددی برای رقابت در بازار است.
بنیاد مستضعفان در سال ۱۳۹۱ شرکت فولاد کاوه جنوب کیش را به‌منظور ایجاد رقابت در جمع سه تولیدکننده برتر فولاد کشور با به‌کارگیری فن‌آوری روز دنیا و باانگیزه تولید مستمر و پایدار ایجاد کرد.
تکمیل زنجیره تولید فولاد از معدن تا مقاطع مختلف مصرف، ایجاد واحدهای جانبی، پایین‌دستی و بالادستی در دستور کار این شرکت فولادسازی در جنوب کشور است.
رئیس بنیاد مستضعفان در خصوص زمان دقیق بهره‌برداری از این طرح گفت: مرحله دوم فولاد کاوه کیش در نیمه اول سال ۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد و حدود ۱۰ درصد نیاز کشور به فولاد در این کارخانه تأمین می‌شود.
سید پرویز فتاح در جریان بازدید از کارخانه فولاد کاوه جنوب کیش اظهار داشت: در کارخانه فولاد کاوه اثری از تحریم، محدودیت و ناتوانی را نمی‌بینیم و این مجموعه نماد اقتصاد مقاومتی و کار و تلاش جوانان ایرانی است.
وی با اشاره به اشتغال‌زایی این طرح در استان هرمزگان افزود: با تکمیل این کارخانه برای حدود ۲ هزار و پانصد نفر از اهالی بومی به‌صورت مستقیم و ۲۰ هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم اشتغال‌زایی می‌شود.
صادرت فولاد کاوه و ارزآوری برای کشور
رئیس بنیاد مستضعفان در ادامه موقعیت فولاد کاوه در بحث صادرات را بی‌نظیر توصیف کرد و افزود: فولاد کاوه با توجه به موقعیت بی‌نظیر خود مازاد نیاز کشور به فولاد را به بازارهای جهانی صادر می‌کند که می‌تواند نقش مهمی در افزایش ارزآوری داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد تولیدات فولاد کاوه صادر می‌شود که نقش بسزایی در ارزآوری دارد.
ظرفیت فاز دوم این شرکت یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تن است و محصولات آن به کشورهای آسیای جنوب شرقی و همچنین کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌شود.
نگاهی به شرکت فولاد هرمزگان
شرکت فولاد هرمزگان دومین کارخانه بزرگ تولید فولاد بعد از انقلاب در زمینی به مساحت ۹۵ هکتار در ۱۳ کیلومتری غرب شهر بندرعباس و در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس واقع‌شده است.
واحد احیاء مستقیم (کارخانه آهن‌سازی) با ظرفیت سالانه ۱۶۵۰ هزار تن آهن اسفنجی در اسفندماه ۱۳۸۷ راه‌اندازی شد.
سال ۱۳۸۹ واحد فولادسازی نیز وارد فاز تست گرم و در ۲۶ فروردین‌ماه سال ۱۳۹۰ اولین تختال آزمایشی شرکت فولاد هرمزگان تولید شد.
شرکت فولاد هرمزگان دارای ظرفیت اسمی ۱.۵ میلیون تن تختال (اسلب) به ضخامت ۲۰۰ و ۲۵۰ میلی‌متر، عرض ۹۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر و طول ۶۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ میلی‌متر است.
همچنین این شرکت قادر به تولید محصولات میانی از قبیل یک‌میلیون و ۶۵۰ هزار تن آهن اسفنجی در سال، ۹۰ هزار تن آهک در سال، ۷۵۰۰ نرمال مترمکعب اکسیژن بر ساعت، ۱۸۰۰۰ نرمال مترمکعب بر ساعت نیتروژن و ۱۲۰ نرمال مترمکعب بر ساعت آرگون است.
این واحد صنعتی برای ۱۵۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و ۶ هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم فرصت شغلی فراهم کرده که با اجرای طرح توسعه، این میزان به تعداد ۳ هزار نفر به‌صورت مستقیم و ۱۲ هزار نفر غیرمستقیم افزایش می‌یابد.
فولادهای تولیدی در شرکت فولاد هرمزگان بیشتر از نوع فولادهای کربنی برای کاربرد رول و ورق به‌صورت نورد گرم و سرد است.
تختال‌های تولیدی این شرکت در خط‌نورد گرم، بیشتر برای پروفیل‌سازی، لوله‌های آب، نفت و مخازن تحت‌فشار و قطعات سنگین فولادی مورداستفاده قرار می‌گیرد و ورق‌های تولیدی درنورد سرد جهت ورق بدنه خودرو، بدنه لوازم‌خانگی ازجمله یخچال، بخاری و ورق‌های قلع اندود و گالوانیزه کاربرد دارد.
سرعت بخشی به حرکت قطار تولید فولاد هرمزگان با رفع چالش‌ها
بر اساس آنچه در این گزارش عنوان شد، صنعت فولاد هرمزگان مسیر رو به رشدی را در پیش دارد اما به‌طور یقین این مسیر، مسیری هموار و بدون فراز و نشیب نیست و از همین رو باید مسئولان امر با رفع این فراز و نشیب‌ها که به‌طور یقین مختص فولاد هرمزگان نیز نیست، به‌سرعت بخشی قطار توسعه این صنعت کمک کنند.
کارشناسان اقتصادی و متخصصان حوزه صنعت همواره بر این موضوع تأکیددارند که تولیدات فولادی کشور هزینه تمام‌شده بسیاری از محصولات صنعتی را کاهش داده و به‌نوعی زمینه خودکفایی کشور را در این بخش فراهم کرده و از همین رو باید نگاه ویژه‌ای به این صنعت و رفع چالش‌های آن داشت.
شماری از کارشناسان، نداشتن مناسبات با دنیا، به نتیجه نرسیدن طرح جامع فولاد، تأمین سنگ‌آهن، حمایت کم، تصمیمات غیر کارشناسی و نداشتن افق روشن را ازجمله مشکلات فراروی صنعت فولاد می‌دانند که به‌طور یقین صنعت فولاد هرمزگان نیز از آن مستثنا نیست.
مسیر توسعه صنعت فولاد حکایت از آن دارد که نقش فولاد در تحقق جهش تولید، نقشی مهم و قابل‌تأمل است و مسئولان حوزه صنعت و معدن باید نگاه ویژه‌ای به این بخش داشته باشند و در نظر بگیرند که رشد و توسعه هر چه بیشتر صنعت فولاد می‌تواند تسهیلگر جهش تولید باشد.