به گزارش همشهری آنلاین به نقل از اعتماد، سعید نمکی این روزها خیلی گرفتار است. هر روز در جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا شرکت می‌کند و تمام اولویت‌ها و ضرورت‌های غیر از کنترل شیوع ویروس کرونا را از دستور کار خارج کرده است. در زمانی مناسب – وقتی ویروس کرونا در قبرستان آرام گرفت - باید از وزیر پرسید چطور روز سوم اسفند؛ روزی که آمار ابتلای کووید۱۹ در چین ۵ رقمی شده بود و از مرز ۸۱ هزار نفر گذشته بود و بیش از ۳هزار و ۲۰۰ نفر از این تعداد مبتلا هم فوت کرده بودند، خوش‌بینانه و خونسرد، گفت: «نگران ویروس کرونا نباشند چون از آنفلوآنزا کم‌خطرتر است؟»
آیا این خونسردی، با مناسبات و روابط دیپلماتیک ربط پیدا نمی‌کرد؟ همان روابطی که حالا ابزار کوبنده‌ای به دست مخالفان دولت داده تا افشای واقعیت‌ها درباره ادعاهای آماری دولت چین از ماهیت اصلی و علمی این ویروس چینی را به «اقدام علیه امنیت ملی و مخدوش شدن روابط برادری با دولت دوست؛ چین کمونیست» تعبیر کنند ؟
- آنهایی که خواستار برکناری سخنگو شدند
بعد از ۵۰ روز که بوی این سوغات چینی، هوای کل ایران را مسموم کرد، مسوولان وزارت بهداشت- غیر از وزیر- لبخندهای خوش‌بینانه خود را فروخوردند و این روزها، نگاه‌های هراس‌زده دارند و جمله‌هایشان، رنگ هشدار و نگرانی گرفته است. به نظر می‌رسد این تغییر نگاه و موضع، متوجه افشای واقعیت ادعاهای دولت چین درباره اعلام آمار واقعی از تعداد مبتلایان و متوفیان کووید۱۹ ظرف ۴ ماه گذشته باشد؛ آماری که به زعم بسیاری از اپیدمیولوژیست‌های جهان، حداقل ۱۰ برابر کمتر از اعداد واقعی گزارش شده است.
سخنگوی وزارت بهداشت عصر یکشنبه با جملاتی که نقطه مقابل تمام اظهارات روزهای پیشین تمام مسوولان وزارت بهداشت بود، واقعیت تکان‌دهنده‌ای را برملا کرد که البته در هیاهوی جدل‌های بی‌اساس از چشم بسیاری از رسانه‌ها دور ماند.
کیانوش جهانپور برای اولین‌بار اعلام کرد که هر روندی که مسوولان وزارت بهداشت ظرف اولین روزهای پس از ورود ویروس کرونا به کشور و شیوع کووید۱۹ در پیش گرفتند به اتکای ادعاهای دولت چین بوده در حالی که حالا و با گذشت ۵۰ روز از ورود این ویروس به کشور، معلوم شده که این ادعاها، از اساس قابل اعتماد و مطابق واقعیت نبوده است.
جهانپور، رفتار دولت چین با ایران و سایر کشورها در اطلاع‌رسانی درباره ماهیت ویروس کرونا را «یک شوخی تلخ» قلمداد کرد و گفت: «بسیاری در تمام جهان فکر کردند این بیماری مثل آنفلوآنزا است و مرگ و میر کمتری دارد و همه موارد مبتنی بر اطلاعاتی بود که از چین گزارش می‌شد و به نظر می‌رسد چین شوخی تلخی در این زمینه با همه دنیا انجام داد چون بسیاری از داده‌های چین در مورد ویروس کرونا نادرست بود چنان‌که یافته‌های ایران که قابل اطمینان‌تر است، نشان می‌دهد که وخیم‌تر معرفی کردن آنفلوآنزای نوع H۱N۵ نسبت به ویروس کرونا از سوی چین، خلاف واقعیت بود و حتی به نظر می‌رسد آمارهای چین درباره اپیدمی بیماری، یک شوخی تلخ بود و حالا هم اگر در چین گفته می‌شود ظرف دو ماه توانستند اپیدمی را مهار کنند، باید در این باره بیشتر فکر کرد.»
ساعاتی پس از این اظهارات، سفیر چین در ایران، به خود اجازه داد که با لحنی نه‌چندان مودبانه، افشای واقعیت توسط سخنگوی وزارت بهداشت را زیر سوال ببرد و این مسوول وزارت بهداشت را به بی‌اطلاعی از اطلاع‌رسانی‌های دولت چین متهم کند. به دنبال این نوشته‌ها که توهینی آشکار توسط یک تبعه خارجی به یک هموطن ایرانی بود، برخی وابستگان جناح‌های سیاسی و حتی کاربران شبکه‌های اجتماعی هم در همراهی با سفیر چین، از دولت و مردم آن کشور عذرخواهی کرده و خواستار برکناری کیانوش جهانپور از سمت سخنگویی وزارت بهداشت شدند و نقطه پایان بر این داستان تلخ را هم سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گذاشت که با انتشار توییتی با این جملات «دولت و ملت چین پیشگام مبارزه با ویروس کرونا و اعطای کمک‌های سخاوتمندانه به سایر کشورها در اقصی نقاط جهان هستند.شجاعت، تعهد و حرفه‌ای‌گری چین در مهار کرونا شایسته تبریک است و ایران همواره قدردان چین در این شرایط دشوار بوده است» از بابت اظهارات یک مسوول ایرانی، از دولت چین عذرخواهی کرد.
به دنبال این اتفاقات اما، جهانپور دیروز باز هم بر اظهارات خود به‌طور غیرمستقیم تاکید کرد و بدون آنکه جملات پیشین خود را درباره ادعاهای دولت چین تکذیب کند، صرفا از همراهی‌های دولت چین با ملت ایران قدردانی کرد اما با ذکر جملاتی شبیه به اظهارات عصر یکشنبه، دقیقا بر این اصرار داشت که: «یافته‌های قبلی، نتیجه را این‌گونه مشخص کرده بود که آنفلوآنزا ممکن است خطرناک‌تر باشد اما آنچه امروز مشخص می‌کند این است که در مقایسه با آنفلوآنزا، انتقال کرونا و تعداد متوفی بسیار بالاتر بوده است. بنابراین ما معتقدیم که این ویروس حداقل در کشور ما رفتار متفاوتی داشته است. آمارهای آنفلوآنزا و کرونا بسیار معنا دارد. در اروپا شدت ویروس بیشتر است، باید منتظر چنین رفتاری در امریکا هم باشیم.»
ادامه صحبت‌های جهانپور، به‌طور غیرمستقیم خطاب به تمام آن کسانی بود که ظرف دو روز گذشته، از درجات هرگونه تغییر در روابط دیپلماتیک با دولت چین، نگران شده بودند و از چینی‌های مدعی، عذرخواهی کرده بودند: «ما تلاش می‌کردیم سیاست را به سلامت گره نزنیم. به هرحال ما نمی‌توانیم جلوی تعابیر و تفاسیر دیگران را بگیریم. اما تلاش می‌کنیم حوزه سلامت رنگ و بوی سیاسی نگیرد. البته به معنای این نیست که سیاست را نفهمیم. بلکه سعی می‌کنیم سیاست را وارد کار ویژه خود نکنیم. از دیروز و در پی اظهارنظر بنده این موضوع مطرح است؛ باید اصول دیپلماسی را مدنظر قرار دهیم، اینکه افراد به این نتیجه رسیدند که دیپلماسی اهمیت دارد باعث خوشحالی است.»
حالا از این پس باید منتظر بود که هر چه از دروازه‌های ساختمان وزارت بهداشت بیرون می‌آید، رنگ و بویی از طعنه‌زنی به شفاف نبودن ادعاهای دولت چین داشته باشد.
دیروز در کانال تلگرامی وزارت بهداشت، یک اطلاعیه هشدارآمیز با این مضمون منتشر شد: «کووید۱۹ خطرناک‌تر از آنفلوآنزای فصلی است. اشتباه رایجی که در ابتدای پاندمی کرونا مطرح شد، شباهت کرونای جدید با آنفلوآنزای فصلی بود، در حالی که اکنون اعلام شده، این دو بیماری بسیار متفاوتند. تعداد افرادی که یک بیمار مبتلا به آنفلوآنزا می‌تواند مبتلا کند، ۱.۳ نفر است درحالی که در بیماری کووید ۱۹، یک بیمار می‌تواند دو الی ۲.۵ نفر را بیمار کند. این یعنی در زمانی که یک بیمار آنفلوآنزا ۵۰ نفر را بیمار می‌کند، یک بیمار مبتلا به کووید۱۹، بیش از ۲هزار نفر را مبتلا خواهد کرد. در عین حال دوره کمون بیماری کووید۱۹ می‌تواند تا ۱۴ روز باشد، اما در آنفلوآنزا دوره کمون بیماری بین یک تا دو روز است. همچنین مرگ و میر در بیماری آنفلوآنزا ۰.۱ درصد بوده، اما میزان مرگ در بیماری کووید۱۹، حدود یک تا سه درصد است که به معنای ۱۰ تا ۳۰ برابر مرگ و میر بیشتر خواهد بود. از طرفی ایمنی نسبی در جامعه در برابر آنفلوآنزا برقرار است و این ایمنی، گسترش بیماری را کاهش می‌دهد، اما در مورد کووید۱۹ باید گفت که تقریبا تمام انسان‌ها مستعد ابتلا به این بیماری هستند. به این ترتیب ما با بیماری مشابه آنفلوآنزای فصلی سر و کار نداریم. بیماری کووید۱۹، بسیار خطرناک‌تر است.»
مینو محرز؛ عضو کمیته کشوری کووید۱۹ هم بعد از ظهر دیروز به ایلنا گفت: «ویروس کرونا ثابت کرده که میزان کشندگی و قدرت سرایتش به‌طور وحشتناکی بالاتر از گفته‌های چین است. از چین انتظار نمی‌رود آمار و اطلاعات دقیقی ارایه بدهد. در حال حاضر هم نتایج بسیاری از مقالاتشان را پس می‌گیرند. آمار و مطالعات آنها چندان درست نبوده و رفتار ویروس پس از آنکه در همه جای دنیا شایع شد، نشان داد، مانند آنچه چین گزارش می‌داده، نیست. دو احتمال وجود دارد؛ یا ویروس جهش پیدا کرده و قوی‌تر شده، یا آنها در ارایه اطلاعات کم‌کاری کرده‌اند. باید ببینیم چه کسی اطلاعات درستی می‌دهد؛ معلوم نیست که مساحت شیوع، فقط شهر ووهان بوده باشد. ما نمی‌دانیم که بیماری در چین مهار شده است یا خیر؟ با سابقه‌ای که از مطالعات علمی آنها داریم، می‌دانیم که به آمارهایشان هم نمی‌شود اتکا کرد. به هر حال آمار را چین می‌دهد و کسی هم نیست که برود در چین و مشاهدات را گزارش کند در حالی که بیماری، وسعتی وحشتناک‌تر از گزارشات چین دارد.»
حالا فقط مانده وزیر بهداشت که دوباره به لنزهای دوربین‌های سیما نگاه کند و خطاب به مردمی که حالا به دنبال تعطیلی اجباری و الزامی هزاران بنگاه و کارگاه و مغازه و محل کسب به دلیل جلوگیری از افزایش شیوع ویروس کرونا، پای تلویزیون‌هایشان زمینگیر شده‌اند بگوید که اعتمادش به صداقت چینی‌ها نتیجه عکس داد چون هیچ یادش نبود که دولتی که بر سر آن یک میلیارد نفر حکومت می‌کند، نه فقط برای حفظ ثبات و بقایش بر سر آن مردم همه‌چیز خوار، بلکه برای حفظ افسار بازاری به وسعت یک کره خاکی که حالا لبالب از بنجل‌های چینی است، باید ابزاری غیر از صداقت و راستگویی در دست داشته باشد.
- تا مدت نامعلوم در خدمت «کرونا» هستیم
ویروس کرونا به این زودی‌ها از ایران نمی‌رود؛ نه از ایران، که از هیچ کشوری نمی‌رود. دولت چین، یک جهان را با ادعاهای غیرواقعی درباره کم‌خطر بودن ویروس کرونا و توانمندی مهار اپیدمی ظرف ۶۰ روز فریب داد. دولت چین می‌دانست که با این ادعاها چه به سر سایر کشورها خواهد آمد و به همین دلیل هم در همان روزهای آغازین شیوع ویروس در هر یک از کشورهای جهان، فراخوان وزارت امور خارجه چینی بین مسافران چینی که مقیم و شهروند کشورها نبودند دست به دست شد که هشدار می‌داد برای حفظ امنیت خودشان، حداکثر ظرف ۴۸ ساعت به وطن خودشان برگردند و شنیده‌های «اعتماد» حاکی از آن است که در اولین روزهای اسفند، بیش از ۸۰۰ دانشجو و تبعه چینی که در ایران، اقامت موقت داشتند با دریافت این فراخوان از دولت متبوع‌شان، با پروازهای اختصاصی که دولت چین برایشان تدارک دیده بود، ایران را ترک کردند. در حالی که اولین روزهای ورود ویروس به ایران، بسیاری از چهره‌های سیاسی سعی کردند با ژست‌های بشردوستانه، بر واقعیت انتقال ویروس توسط کارگران و دانشجویان چینی به ایران سرپوش بگذارند، مسوولان وزارت بهداشت- غیر از وزیر- چند روز قبل لازم دیدند اذهان عمومی را از شست‌وشوی مغزی به اصطلاح «بشردوستانه» نجات داده و خیال مردم را با گفتن واقعیت، یک بار برای همیشه راحت کنند.
ششم فروردین ماه، علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای اذعان داشت که ویروس کرونا با اتباع چینی به ایران منتقل شده است:«از روز اولی که موارد نخست بیماری را شناسایی کردیم، یک تیم اپیدمولوژی تحقیقات را شروع کردند و چون احتمال می‌دادیم منشأ اولیه بیماری از قم بوده که به جاهای دیگر نیز سرایت کرده، مشخص شد که علت شیوع ویروس در قم، به صورت واضح کارگران و دانشجویان چینی ساکن استان بودند که در بهمن ماه، بین کشور خود و ایران، تردد داشتند.»