همشهری آنلاین: رؤیت هلال ماه رمضان از رسمهای ویژه مردم بوشهر بود. مردم برای دیدن هلال ماه در غروب روز آخر ماه شعبان به پشتبامهایشان می رفتند یا در مکانهای بلند میایستادند و با دقت به آسمان نگاه میکردند تا هلال ماه را پیدا کنند. هرکس هلال را زودتر میدید با شادمانی دیگر اهالی را خبر میکرد. مردم هم با دیدن هلال ماه رمضان ضمن ابراز شادمانی به یکدیگر تبریک میگفتند. این رسم امروزه دیگر رواج گذشته را ندارد چون مردم از رسانهها حلول ماه رمضان را خبردار میشوند. با این وجود اما هنوز رسم تبریک حلول ماه رمضان بین بوشهریها مرسوم است.
ترتیلخوانی قرآن کریم
مراسم ترتیلخوانی قرآن کریم جایگاه مهمی در این استان دارد. به همین دلیل این آیین در ماه رمضان با شور و شوقی دوچندان به اجرا درمیآید. معمولا آیین ترتیلخوانی قرآن کریم ۲ ساعت قبل از اذان مغرب در مساجد شهرها و روستاهای این استان از سوی روزهداران برگزار میشود.
دُمدُم سحری در بوشهر
«دُمدُم سحری» از رسمهای ویژه ماه رمضان در بوشهر است. این مراسم که اغلب از سوی جوانان برگزار میشود، هدفش بیدار کردن مردم در نیمههای شب برای تهیه سحری و آمادهشدن برای روزه گرفتن است. در اجرای این سنت قدیمی گروهی از جوانان درحالی که فانوس در دست دارند بر ساز ضربی «دمام» میکوبند و اعلام میکنند :«سحر است».
مراسم گلیگشو
آیین شبانه «گلیگشو» از دیگر سنتهای بهجامانده در استان بوشهر است که در شب ۱۵ ماه رمضان اجرا میشود. گلیگشو بهمعنی «گشوده شدن گره» است. بیشتر روزهداران در شب میلاد حضرت امام حسن مجتبی(ع) سعی میکنند کار خیری انجام دهند. در مراسم گلی گشو که بیشتر خاص کودکان است این کار خیر را میتوان مشاهده کرد. در این آیین، کودکان با در دست داشتن کیسهای و سردادن جملاتی نظیر «گره گشو سرت بشور، با آرد شو» اهالی را از آمدن خود به منازل خبر میدهند و هدایای خود را دریافت میکنند.
غذاهای ویژه رمضان در بوشهر
کماچ، گرده، رنگینگ، زولبیا بامیه، آش زرد و حلوای انگشت پیچ از غذاهای سنتی استان است که بوشهریها آنها را برای سفره افطاری آماده میکنند. اطعام روزهداران در نقاط مختلف یکی دیگر از برنامههای مهم مردم استان بوشهر در ماه رمضان است.
برپایی شبهای قدر
برگزاری شب قدر از دیگر آیینهای ماه مبارک رمضان در استان بوشهر است. این آیین شامل احیاء و شب زندهداری، خواندن دعاهایی ازجمله جوشن کبیر و ابوحمزه ثمالی همراه با تلاوت قرآن و تفسیر آیات وحی است. اجرای تعزیه، راهاندازی دستههای سینهزنی و سنج و دمام در ایام شهادت حضرت علی (ع) ازسنتهایی است که در تمامی نقاط استان بوشهر برگزار میشود.
عید تلخک
مردم روزهدار استان، صبح زود عید فطر خود را برای خواندن نماز عید به مصلی و مسجد میرسانند. بعد از برپایی نماز عید فطر و صرف صبحانه، بوشهریها آیین عید تلخک را که بهجا میآورند. در آیین عید تلخک که در روز عید فطر برگزار میشود، کسانی که در ماه رمضان عزیزی از دست دادهاند مراسمی ویژه میگیرند و مردم هم با حضور در این مراسم و پذیرایی با مسقطی یا رنگینک یاد آن مرحوم را گرامی میدارند و با بازماندگانشان همدردی میکنند. همچنین رفتن به آرامستانها و خواندن فاتحه برای درگذشتگان یکی دیگر از آیینهای مردم استان بوشهر است.
در روز عید فطر، پس از نماز عید نوازندگان دم دم سحری، دمام بر دوش در کوچهها راه میافتند و با ماه رمضان خداحافظی میکنند و بر در هرخانهای، چند لحظه میایستند و اشعار دم دم سحری میخوانند و به صاحبخانه و اهل منزل، عید مبارک م گویند. صاحب خانه نیز به خاطر تشکر از نوازندگان که یک ماه در سحرگاه برای خوردن سحری، آنها را بیدار کردهاند به عنوان تبرک یا عیدی، وجه نقد، شیرینی یا آذوقهای که در منزل دارند به آنها میدهند. نوازندگان نیز عیدی را که به دست میآورند به مردم نیازمند و مستحق میدهند.