همشهری آنلاین - علی ابراهیمی: این روزها با افت شدید تقاضا؛ تحت تاثیر شیوع کرونا، در آستانه ماه مبارک رمضان، بازار عرضه آنلاین خرما در فضای مجازی داغ شده است.
خرما از جمله محصولات کشاورزی که نرخ مصوب تنظیم بازاری ندارد و در اغلب ایام سال قیمت آن بر اساس میزان عرضه و تقاضای بازار تعیین می شود. با این وجود، رشد نسبی تقاضا در برخی ایام و مناسبت های مذهبی مانند ماه محرم و به خصوص ماه مبارک رمضان زمینه افزایش قیمت این اقلام فراهم می‌شود به طوری که فاصله قیمت خرده فروشی خرما در بازار مصرف گاه تا ۳ برابر افزایش می‌یابد.
- اثر کرونایی
با بالا گرفتن تب شیوع کرونا از اسفند ماه سال گذشته و تاکید برخی در فضای مجازی به مصرف مواد غذایی دارای طبع گرم مانند خرما، رشد نسبی تقاضای خرید برای این محصول، زمینه افزایش قیمت خرما را فراهم کرد، این شرایط موجب شد برخی عرضه‌کنندگان با بسته‌بندی خرما در اوزان مختلف و تبلیغات بر روی این بسته بندی آن، این محصول را با وزن پایین تر و قیمت هایی عرضه کنند که قابل مقایسه با نرخ خرده فروشی هر کیلوگرم خرما در مراکز عمده فروشی و حتی بازار مصرف نبود.
اما اکنون در آستانه ماه مبارک رمضان، کاهش تقاضای خرید این محصول موجب کاهش نرخ عمده فروشی و خرده فروشی خرما در بازار مصرف شده است با این شرایط برخی تولید کنندگان و عرضه کنندگان خرما تبلیغات و فروش خرما در شبکه‌های مجازی نظیر تلگرام و اینستاگرام را، با در نظر گرفتن تخفیف های بیشتر، نسبت به قیمت خرده فروشی‌های سطح شهر و ارسال محموله از طریق پست، را در دستور کار قرار داده‌اند.
گزارش میدانی خبرنگاران همشهری از بازار خرده فروشی خرما در سطح میادین میوه و تره بار شهرداری تهران، فروشگاههای آنلاین و هم‌چنین فروشگاه های زنجیره ای بیانگر شکاف قیمتی در بازار این محصول است؛ به نحوی که گاه تفاوت ۳ برابری قیمت هر کیلوگرم از برخی انواع خرما، مانند خرمای پیارم در میادین میوه و تره بار شهرداری تهران، خرده فروشی های سطح شهر و فروش آنلاین و فروشگاههای مشهور مجازی مشاهده می‌شود.
اما عرضه کنندگان خرما برای سرپوش گذاشتن بر گران‌فروشی این محصول شیوه‌های مختلفی مانند درج اطلاعات غلط در مورد مشخصات و کیفیت محصول که همخوانی چندانی با محتوای خرمای بسته بندی شده ندارد یا عرضه خرما در اوزان مختلف ۲۵۰ تا ۴۰۰، ۶۰۰ و ۷۵۰ گرمی شرایط را به گونه ای رقم زده اند که مشتری در انتخاب خرید یک نوع خرمای خاص مثلا رطب مضافتی بم با برندهای مختلف در مراکز خرده فروشی دچار سردرگمی می‌شود و در اغلب موارد نیز سرانجام از قیمت و کیفیت خرمای خریداری شده راضی نیست.
- فروش آنلاین خرما در کانال ها مجازی
کاهش قدرت خرید افت تقاضا، ناشی از قرنطینه خانگی، پس از شیوع ویروس کرونا، برای اغلب کالاهای صنعتی و محصولات کشاورزی موجب شده تا امسال برخلاف سال های قبل حتی در آستانه ماه مبارک رمضان نیز تقاضای چندانی برای خرید خرما در بازار مصرف وجود نداشته باشد.
در این شرایط حجم تبلیغات فروش اینترنتی و آنلاین خرما در شبکه های مختلف مجازی افزایش یافته و تولیدکنندگان یا برخی واسطه ها با راه اندازی فروشگاه های مجازی فروش خرما برای جذب بیشتر مشتری تلاش می‌کنند. این افراد با دریافت سفارش از مشتری به ارسال محموله خرما از مراکز تولید به شهرهای مختلف از طریق پست اقدام می‌کنند و در مواردی که مثلا مشتریان بیش از ۵ کیلوگرم خرما سفارش دهند نیز هزینه ارسال پستی این محموله ها را رایگان اعلام می کنند.
بررسی قیمت مصرف کننده خرما در این شیوه فروش نیز بیانگر آن است که نرخ این گونه اقلام برای کسانی که دغدغه ای برای رعایت نکات بهداشتی در دوران قرنطینه به دلیل ارسال پستی ندارند، نسبت قیمت فروش خرما در فروشگاه های مشهور اینترنتی و حتی برخی فروشگاه های زنجیره ای و خرده فرشی های سطح شهر به صرفه باشد.
نایب رئیس انجمن خرمای ایران با اشاره به این شیوه فروش خرما در آستانه ماه مبارک رمضان، گفت: افت شدید تقاضا موجب شده تا قیمت خرما در بازار در چند هفته گذشته در فروشگاههای زنجیره‌ای به دلیل شیوع ویروس کرونا و تنگناهای صادراتی روند نزولی پیدا کند.
علی محمد صمیمی با اشاره به این که وضع تولید خرما در سال جاری به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی، بسیار خوب و مطلوب بوده اما توقع خرماکاران از صادرات محصولاتشان برآورده نشده است، افزود: در ابتدای امسال با افزایش قیمت خرما در بازار مواجه شدیم که این موضوع باعث کاهش فروش و انبار شدن محصولات شد، به طوری که در برخی مناطق ۵۰ درصد از محصول برداشتی در انبارها ذخیره شده است.
به گفته او صادرات خرما در سال جاری نیز به دلیل بالا بودن قیمت‌ها و بعضا محدودیت‌های صادراتی، ضعیف تر از سال‌های گذشته بوده که این موضوع نیز به ماندن محصول روی دست خرما کاران دامن زده و افت تقاضا و کاهش قیمت های بازار به ضرر تمام افرادی تمام می‌شود که در زمینه تولید و عرضه خرما سرمایه گذاری کرده اند.
صمیمی تاکید کرد: انواع خرما با کمترین قیمت به صورت عمده و خرده فروشی در بازار عرضه می‌شود و خرماکاران امیدوارند در این بازه زمانی ماه مبارک رمضان خرمای ذخیره شده خود را به فروش برسانند. او افزود: به دلیل افت تقاضا و ضعف شبکه توزیع اخیرا برخی خرما کاران به فروش محصولات خود از طریق اینترنت روی آورده و این اقدام در بسیاری از موارد با رضایت مشتریان نیز مواجه شده است.
- عرضه چند نرخی خرما
به گزارش همشهری، همانند بسیاری از محصولات کشاورزی فاصله قیمتی خرما از مراکز تولید که غالبا در جنوب کشور واقع شده تا مراکز عمده خرید مانند کلانشهر تهران به بیش از ۳ برابر می رسد. گرچه خرما مشمول قیمت گذاری دولتی نیست اما مسئولان تنظیم بازار تلاش می کنند با استفاده از ابزار وضع تعرفه صادراتی تولید کنندگان را به عرضه خرما در زمان اوج تقاضا و ایامی مانند ماه مبارک رمضان ملزم کنند. اما حتی این شیوه عرضه نیز تاثیر چندانی در تثبیت و واقعی شدن نرخ خرده فروشی خرما ندارد و در اغلب ایام سال زیان این فاصله قیمتی تولید تا مصرف خرما از جیب مصرف کنندگان تامین می شود.
به گفته محمدعلی صمیمی، نایب رئیس انجمن خرمای ایران نیز قیمت خرما در تهران ۳ برابر بیشتر از قیمتی است که خرماکار در جنوب کشور این محصول را عرضه می‌کند به طوری که یک کیلو خرمای مرغوب در برازجان به قیمت ۱۱ هزار تومان به شرکت‌ها فروخته می‌شود اما این شرکت ها در تهران همان خرما را به قیمت ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان به مشتریان عرضه می کنند که رفع این مشکل نیازمند نظارت دقیق دولت و نهادهای نظارتی است و تنها در این صورت است که قیمت خرما و انواع محصولات کشاورزی کاهش می یابد.
او تاکید کرد: متاسفانه در چنین شرایطی شرکت‌های خصوصی که محصول را از خرماکاران با قیمت پایین خریده و در کلان شهرها با قیمت‌های بسیار زیاد می‌فروشند، سود زیادی به دست آورده اما خرماکاری که یک سال زحمت کشیده از حداقل درآمد از تولید برخوردار است. دولت باید برای این شرکت‌ها و برندهای داخلی نرخ سود مشخص کند تا از قیمت تمام شده محصول کاسته شود.
- توزیع ۱۰۰ هزار تن خرما در ماه رمضان
سخنگوی ستاد تنظیم بازار هم در گفت و گو با همشهری از اتخاذ تدابیری برای تامین خرمای مورد نیاز بازار از اواخر سال گذشته خبر داد و گفت: میزان صادرات خرما تا ۲۰ فروردین ماه امسال ۳ هزار و ۵۰۰ تن بود ولی از آنجا که انجمن تولید کنندگان و تشکل صادرکنندگان خرما در کشور به دولت متعهد شده بودند که اجازه افزایش قیمت این محصول در ماه مبارک رمضان، به نرخ های بیشتر از اسفندماه سال گذشته را نمی دهند، برای حمایت از این تشکل ها و مشروط به این که قیمت ها افزایش نیابد، عوارض صادراتی برای خرما وضع نکردیم.
محمد رضا کلامی افزود: بر این اساس برای تنظیم بازار ماه مبارک رمضان روز شنبه هفته جاری با این تشکل ها هماهنگ شد تا ۱۰۰ هزار تن از خرمای موجود شامل۷۰ هزار تن خرمای مضافتی و ۳۰ هزار تن خرمای کبکاب را در اختیار ستاد تنظیم بازار قرار دهند تا برای توزیع از طریق معرفی مباشران توسط استان ها در اختیار آنها قرار گیرد.
او تاکید کرد: نرخ هر کیلوگرم خرمای مضافتی در مبدا سردخانه کرمان ۱۸ هزار تومان و نرخ تحویل هر کیلوگرم خرمای کبکاب در سردخانه ۱۲ هزار تومان است که نرخ فروش این محصولات در بازار خرده فروشی با احتساب هزینه های مرتبط در کارگروهای تنظیم بازار استانی تعیین می شود.
مدیر کل دفتر برنامه ریزی تامین و توزیع کالای وزارت صنعت، افزود: اما قیمت مصرف کننده هر کیلوگرم خرمای مضافتی بم در اسفند ماه سال گذشته که ملاک ستاد تنظیم بازار بوده ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان است و بر اساس تعهد مذکور، باید خرمای مضافتی درجه یک به نرخ کمتر از ۳۰ هزار تومان در بازار مصرف عرضه شود.
او در مورد افزایش نرخ هر کیلوگرم خرمای درجه یک در بازار به ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان در برخی مناطق گفت: روز یکشنبه هفته جاری به استان ها ابلاغ شد تا با معرفی مباشر نسبت به تحویل خرما با نرخ های مذکور اقدام کنند. که با این شرایط دولت تدارک لازم برای تنظیم بازار خرما در ماه مبارک رمضان را دیده و در صورت ایفای تعهد تولید کنندگان و صادرکنندگان مبنی بر تامین نیاز بازار با نرخ های مذکور، هیچ گونه عوارض یا ممنوعیت صادراتی برای خرما در این ایام اعمال نخواهد شد اما در صورتی که به هر دلیلی که قیمت این محصول در بازار مصرف به طور غیر متعارف افزایش یابد، دولت از ابزار خود برای ممنوعیت صادرات خرما استفاده می کند.
کلامی افزود: هدف این شیوه تنظیم بازار استفاده نکردن از ابزارهای تعرفه ای و حرکت بخش خصوصی در کنار دولت است و اگر مصارفی در هر کجای کشور برای تامین نیاز خرما در ماه مبارک رمضان وجود دارد این انجمن به ستاد تنظیم بازار تعهد داده تا ۱۰۰ هزار تن خرما را به مباشرانی که کارگروه های استانی معرفی می کنند با نرخ مصوب تحویل دهد.
نرخ برخی انواع خرما در میادین میوه و تره بار، فروش آنلاین و فروشگاه های مجازی
| نوع خرمای درجه یک |
میادین میوه و تره بار | کیلوگرم – تومان |
فروش اینترنتی | کیلو گرم - تومان |
دیجی کالا | تومان |
| پیارم |
۵۵.۰۰۰ |
۵۰.۰۰۰ تا ۷۰.۰۰۰ |
۷۵۰گرم- ۸۴.۰۰۰ |
| بیزو |
۲۴.۰۰۰ |
ناموجود |
ناموجود |
| آلویی |
۲۰.۰۰۰ |
ناموجود |
ناموجود |
| ربی |
۲۲.۰۰۰ |
۳۲.۰۰۰ |
ناموحود |
| دشتستان و کبکاب |
۱۵.۰۰۰ |
۳۵.۰۰۰ |
۴۵۰ گرم- ۳۳.۰۰۰ |
| خاصویی شیره طبیعی |
۱۷.۰۰۰ |
۳۰.۰۰۰ |
ناموجود |
| خاصویی نیمه خشک |
۲۰.۰۰۰ |
۲۵.۰۰۰ |
ناموحود |
| رطب مضافتی بم |
۲۳.۹۰۰ |
۴۱.۰۰۰ تا ۴۵.۰۰۰ |
۷۰۰ گرم- ۳۲.۹۰۰ |
| زاهدی |
۱۷.۰۰۰ |
۲۷.۰۰۰ |
۴۵۰گرم- ۱۹.۵۰۰ |
| رطب زرد طلایی |
۱۸.۹۰۰ |
ناموجود |
ناموجود |
| بریم |
ناموجود |
۳۵.۰۰۰ |
ناموجود |