به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آرمان ملی، تقابل اخیر ایران و ایالات متحده آمریکا در خلیجفارس پس از حدود دو سال دوباره اما و اگرهای فراوانی را در ذهنها ایجاد کرده است؛ به نحوی که برخی این تقابل را صرفا یک جنگ رسانهای و بزرگنمایی میدانند و برخی نیز آن را در راستای منحرف کردن افکار عمومی آمریکا از بحران کرونا عنوان کردهاند. موضوعی که در روزهای نزدیک به انتخابات آمریکا به دفعات در حال تکرار شدن است و در عراق نیز این قبیل اتفاقات نیز به وفور دیده شده است.
از سوی دیگر با وجود اینکه مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا و سنتکام نسبت به این اقدام نیروهای ایرانی واکنش نشان دادهاند اما به نظر میرسد این اقدام ناوچههای ایرانی یک اقدام گذرا و نهچندان مهم بوده است و عواقب بعدی نخواهد داشت. بعید به نظر میرسد این امر عقبه داشته باشد و این صرفا تحرک نیروهای ایرانی در قبال حضور ناوها و نیروهای آمریکا در این منطقه بوده است و شاید هم نیروهای ایرانی به نوع اقدامات ناو و بالگردهای آمریکایی مظنون شدهاند و این اتفاقات ممکن است به وفور در خلیجفارس بهعنوان آبراهی حساس و بینالمللی بیفتد.
نصرتا... تاجیک، سفیر اسبق ایران در اردن و کارشناس مسائل بینالملل در این زمینه به سئوالات آرمان ملی پاسخ داده است:
- تقابل اخیر ایران و ایالات متحده در خلیجفارس را چگونه ارزیابی میکنید؟
در یک نگاه به تصویر بزرگ از تقابلهای ایران و ایالات متحده هیچ زمینه تنش و درگیری در خلیجفارس دیده نمیشود. چه در رابطه با آن کشتی که با پرچم هنگکنگ در حال تردد بود و احتمالا توقیف در ارتباط با تخلفی بوده و چه در زمینه نزدیکی ناوچههای ایرانی به دو ناو بزرگ ایالات متحده مورد خاصی بهوجود نیامده است. اینگونه تقابلها بیشتر جنبه عملیاتی و نظامی دارد و کمتر وجهه سیاسی. ایالات متحده با دو ناو بزرگ خود و ۶ فروند بالگرد در حال انجام مانور در نزدیکی آبهای ایران و در شمال خلیجفارس بوده است. این اقدام قطعا حساسیت ایران و نیروهای ایرانی را در پی دارد.
- تقابل اخیر ایران و آمریکا در خلیجفارس چه تبعاتی خواهد داشت؟
با وجود اینکه مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا و سنتکام نسبت به این اقدام نیروهای ایرانی واکنش نشان دادهاند اما به نظر میرسد این اقدام ناوچههای ایرانی یک اقدام گذرا و نهچندان مهم بوده است و عواقب بعدی نخواهد داشت. بعید به نظر میرسد این امر عقبه داشته باشد و این صرفا تحرک نیروهای ایرانی در قبال حضور ناوها و نیروهای آمریکا در این منطقه بوده است و شاید هم نیروهای ایرانی به نوع اقدامات ناو و بالگردهای آمریکایی مظنون شدهاند و این اتفاقات ممکن است به وفور در خلیجفارس بهعنوان آبراهی حساس و بینالمللی بیفتد که ایران خود را موظف به حفظ امنیت این منطقه هم برای امنیت آبها و سرزمین خودش و هم انرژی جهان میداند. اما به نظر میرسد برخی رسانهها و ایالات متحده با اهدافی خاص این موضوع را رسانهای کرده و به دنبال بهرهبرداری از آن هستند.
در مجموع این دو سه تقابل اخیر به علت اینکه منجر به درگیری نشده است، نمیتواند برای امنیت منطقه خطرناک باشد. نظامیان ایرانی بحق نسبت به تحرکات آمریکاییها در خلیجفارس حساس شدهاند زیرا این منطقه به ایران نزدیک است و طبیعی است که امنیت حداکثری را در مقابل این تحرکات ایجاد کنند. ضمنا بهطور اصولی روشهای عملیاتی کشورها را خودشان تعیین میکنند و نه دیگران؛ لذا عبور ناوچههای ایرانی از نزدیکی ناوهای آمریکایی فینفسه نمیتواند تخلفی باشد. باید توجه کرد که تنش در منطقه خوب و بهنگام نیست و باید در راستای امنیت و آرامش بیشتر گام برداشت زیرا ممکن است ترامپ از اینگونه اقدامات به نفع خود و ارتقای جایگاه خود در جهان و داخل آمریکا که بهدلیل اوضاع کرونا در آمریکا زیرفشار افکار عمومی این کشور قرار گرفته، استفاده کند.
- ورای تحرکات نظامی در خلیجفارس چه اهداف سیاسی دیگری وجود دارد؟
اگر این تقابلها منجر به درگیری شود ممکن است ایالات متحده در یک جنگ رسانهای از آن به نفع خود استفاده کند و در ورای آن بهانهای برای سایر اقدامات بهوجود آورد. در آمریکا، افرادی که به دونالد ترامپ رای میدهند غالبا اتفاقات داخلی برای آنها اهمیت دارد و کمتر مسائل سیاست خارجی را مورد توجه قرار میدهند. این قشر از مردم آمریکا مسائل اقتصادی، بیمه و شغل جایگاه مهمتری دارد. در این سطح از تقابل، کمتر اهداف رسانهای مورد توجه است. این تقابلها در ادامه تحرکات آمریکا در عراق است تا اعلام کنند در مورد مواضع خود در منطقه جدی هستند و قصد عقبنشینی از منطقه را ندارند و در این راستا نیز ممکن است هر اقدامی انجام دهند و موضعگیریهای پس از آن نیز به نظر میرسد در این راستا انجام شده باشد.
- بهترین واکنش هم در عرصه دیپلماتیک و هم عرصه نظامی، چه میتواند باشد؟
در این راستا باید کاملا هوشمندانه عمل و از اقدامات تحریکآمیز باید اجتناب کرد. وزیر امورخارجه کشورمان در این رابطه به درستی توئیت گذشته خود را بازنشر و عنوان کرد که این سرزمین متعلق به ایران است و این آمریکا است که از هفت هزار کیلومتر دورتر به این منطقه آمده. در عرصه دیپلماتیک نیز به قدری کرونا به سوژه اول و هدف اصلی تبدیل شده که کمتر به این رویاروییهای جزئی و گذرا توجه میشود و کشورها و دیپلماتها بیشتر در این برهه زمانی به دنبال برداشتن گامهایی در راستای عبور از بحرانهای ناشی از کرونا و مسائل اقتصادی در حوزه بینالملل هستند