همشهری آنلاین: مردم استان اردبیل نزدیک به ۳ دهه پیش بخشی از استان آذربایجان شرقی بود، به همین دلیل این ۲ استان در بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی اشتراکات بسیاری با هم دارند. «اوروشلوخ» در زبان ترکی به معنی ماه رمضان است و «اروش» یا «اروج» نیز به معنی روزه و روزه‌داری است.
رسم قاباقاگئتمک
مردم سراسر استان اردبیل مثل بیشتر هموطنان مسلمان ایرانی خود ۳ روز آخر ماه شعبان را روزه می‌گیرند. آنها با این کار به پیشواز ماه رمضان می‌روند. این رسم در اردبیل «قاباقاگئتمک» معروف است.
اذان گفتن
وقتی حرف از اذان می‌شود کمتر کسی هست که به یاد موذن‌زاده اردبیلی نیفتد، چه برسد به این‌که ماه رمضان باشد و این نوای ملکوتی از گلدسته‌های مساجد پخش شود. اذان گفتن از سنت‌های مردم اردبیل است. هنوز بسیار از مومنان خوش‌صدا به ویژه در روستاها هنگام سحر و افراد بر بام‌ها می‌روند و اذان می‌گویند.
میهمانی افطاری برای روزه اولی‌ها
«افطارسفراسی» و «افطارلیق» از رسم‌های رایج ماه رمضان در استان اردبیل است. در این رسم مردم همدیگر را به میهمانی افطاری دعوت می‌کنند. اما در این میان رسم جالبی بین مردم مشگین شهر وجود دارد که مربوط به روزه اولی‌هاست.
وقتی دختران و پسران نوجوان که تازه بالغ شده و برای اولین بار روزه گرفتن را تجربه می‌کنند از طرف بزرگان خانواده مورد تشویق قرار می‌گیرند. معمولا پدر بزرگان و مادربزرگان مشکین‌شهری به افتخار آنها میهمانی افطاری برپا می‌دارند و بعد از افطار به آنها هدیه می‌دهند.
رسم اوباشدانلق
«اوباشدانلق» یا اوباشدان رسمی برای سحر است. در قدیم برخی مردم، سحرگاهان به پشت بام منازل خود می‌رفتند و با صدای بلند به خواندن مناجات می‌پرداختند تا روزه‌داران را از خواب بیدار کنند. همچنین همسایگان هم بین خود قرار می‌گذاشتند که هر کسی زودتر از خواب بیدار شد در خانه دیگری را بکوبد و او را بیدار کند. بعد از بیدار شدن هم بانوان مشغول تهیه غذای سحر می‌شدند. در واقع اوباشدانلق شامل همه این برنامه‌ها می‌شد. امروزه هم اردبیلی‌ها همین لفظ را برای کارهای سحری به‌کار می‌برند.
مراسم احیا
اردبیلی‌ها مراسم شب‌های نوزدهم، بیست و یکم و قدر را با شور خاصی برگزار می‌کنند. مراسم سوگواری سالگرد ضربت خوردن و شهادت حضرت علی(ع) و شب‌زنده‌داری در شب‌های قدر در اردبیل بسیار باشکوه برگزار می‌شود. در همه شهرها و روستاهای استان در این ایام، غذاهای نذری پخته و بین همسایگان پخش می‌شود.
دوختن کیسه برکت
یکی دیگر از آیین‌های ماه رمضان در اردبیل دوختن کیسه برکت است. این کیسه‌ها در آخرین روز ماه مبارک رمضان و معمولا با ختم ۳۰جزء قرآن کریم از سوی زنان و دختران دوخته و بعدبین مردم و آشنایان پخش می‌شود. هر کسی هم که این کیسه را بگیرد به خانه می‌برد و مقداری نمک و پول در آن قرار می‌دهد. در طول سال هم بخشی از پس‌انداز خود را در این کیسه می‌گذارد و موجودی آن را برای کارهای مهم خرج می‌کند.
عید فطر
اردبیلی‌ها آخرین شب ماه رمضان به هیچ وجه به خانه کسی نمی‌روند. در اردبیل و روز عید فطر هر کسی به مسجد و مصلی محل زندگی خود می‌ورد تا نماز این روز را اقامه کند. معمولا پس از اقامه نماز مردم برای تبریک عید به خانه بزرگان فامیل و همسایه‌ها می‌روند.