به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین علیرغم این حقیقت که حدود ۲۲ درصد جمعیت ۱۰.۳ میلیونی پرتغال ۶۵ ساله و بالاتر، یعنی افرادی به خصوص آسیب‌پذیر به ویروس کرونا هستند، این کشور تا به حال اندکی بیش از ۲۰۰۰۰ مورد بیماری و ۷۱۴ مرگ ناشی از آن را ثبت کرده است که بسیار کمتر از کشورهای همسایه‌اش است.
کشور همسایه پرتغال، اسپانیا بیش از ۱۹۵۰۰۰ مورد بیماری کووید-۱۹ و بیش از ۲۰۰۰۰ مورد مرگ ناشی از آن گزارش کرده است. ایتالیا ۱۷۶۰۰۰ مورد بیماری و بیش از ۲۳۰۰۰ مورد مرگ و فرانسه ۱۵۳۰۰۰ مورد بیماری و حدود ۲۰۰۰۰ مرگ گزارش کرده‌اند.
میزان مرگ‌ومیر ناشی از ویروس کرونا در پرتغال حدود ۳ درصد است، در حالیکه این رقم در بریتانیا و بلژیک ۱۳ درصد و در اسپانیا ۱۰ درصد است.
- اقدامات مناسب در زمان مناسب
آنتونیو سالس، وزیر بهداشت دولت اقلیت سوسیالیستی پرتغال می‌گوید این دولت پس از پایش انتشار ویروس از انتهای ماه ژانویه «اقدامات مناسب را در زمان مناسب انجام داد.»
او گفت: «پاسخ پرتغال به شیوع جهانی ویروس کرونا از آغاز بر اساس بهترین توصیه‌های علمی و تجربه کشورهای دیگر بود. این پاسخ به طور مرتب ارزیابی مجدد می‌شد و با تحول سریع شیوع بیماری تطبیق می‌یافت. این کشور برای بدترین سناریوی ممکن آمادگی پیدا کرده است.»
سالس گفت معلوم شد تصمیم بستن همه مدارس و دانشگاه‌ها در میانه ماه مارس (اواخر اسفند) هنگامی که کشور فقط ۱۱۲ مورد بیماری و بدون مرگ ناشی آن داشت- تاثیری اساسی داشته است.
او می‌گوید: «دولت با پیش‌بینی انتشار عفونت و سرایت آن در سطح جامعه تصمیم گرفت موسسات آموزشی را تعطیل کند تا تماس میان گروه‌های بزرگ مردم در محل‌های دربسته را کاهش دهد.»
پرتغال شش روز بستن موسسات آموزشی کشور، وضعیت اضطراری اعلام کرد و هنگامی شمار موارد بیماری به ۴۴۸ رسیده بود، قرنطینه عمومی کامل اعلام کرد. اسپانیا در ۱۴ مارس هنگامی که بیش از ۶۰۰۰ مورد بیماری داشت، به قرنطینه رفت.
سالس می‌گوید دولت به سرعت به افزایش ظرفیت آزمایشگاهی و میزان دستگاه‌های تنفس مصنوعی دست زد و برای افزایش تخت‌های مراقبت ویژه برنامه ریزی کرد. او می‌افزاید واکنش سریع پرتغال با پنج سال سرمایه‌گذاری مداوم بر روی سرویس ملی بهداشتی کشور برای بازگرداندن به سطح پیش از ریاضت اقتصادی ممکن شد.
او گفت: «شمار کارکنان بهداشتی ملی در فاصله دسامبر ۲۰۱۵ تا دسامبر ۲۰۱۹ تا ۱۳ درصد افزایش پیدا کرد که به معنای ۱۵۰۰۰ نفر پرسنل بیشتر شامل ۳۷۰۰ پزشک و ۶۶۰۰ پرستار بیشتر است. همچنین دولت در این فاصله میزان بودجه بهداشتی را تا ۱۸ درصد (۱.۶ میلیارد یورو) افزایش داد.»
در مقابل بسیاری از کارکنان مراقبت بهداشتی در آن سوی مرز در اسپانیا می‌گویند پاسخ به پاندمی ویروس کرونا به علت کمبود سرمایه‌گذاری در خدمات بهداشتی در این کشور به خصوص در مادرید، ناحیه‌ای که بیشترین شیوع بیماری را داشت، با مانع روبرو شد.
- آموختن از کشورهای دیگر
اینس فرونتیرا، استادیار اپیدمیولوژی در انستیتوی بهداشت و پزشکی گرمسیری در دانشگاه نووا در لیسبون پایتخت پرتغال می‌گوید سرمایه‌گذاری در نظام بهداشتی نتیجه‌اش را نشان داد، اما ورود نسبتا دیررس کووید-۱۹ به پرتغال نیز زمان بیشتری برای پایش و آماده شدن به مسئولان بهداشتی داد.
او می‌گوید: «ما نخستین مورد بیماری را در ۲ مارس (۱۲ اسفند) شناسایی کردیم و سرایت محلی بیماری در ۱۲ مارس (۲۲ اسفند) شروع شد که خیلی دیرتر از فرانسه، اسپانیا و ایتالیا بود.»
«بنابراین پرتغال فرصت مشاهده سیر شیوع در کشورهای دیگر، مشاهده اقداماتی که آنها انجام دادن و آموختن از تجربیات آنها را داشت. پرتغال کم و بیش همان اقدامات کشورهای دیگر را در همان زمان انجام داد- اما همه‌گیری در اینجا در مرحله بسیار ابتدایی‌تری از سایر کشورها بود.»
- نظام متمرکز بهداشتی و اتحاد احزاب
فرونتیرا می‌گوید نظام بهداشتی متمرکز پرتغال و حمایت همه احزاب از اقدامات اضطراری نیز به مهار شیوع بیماری کمک کرد.
در مقابل در اسپانیا، مسئولیت مراقبت‌های بهداشتی میان ۱۷ دولت منطقه‌ای خودمختار تقسیم شده است و پاسخ به شیوع بیماری تا زمانی که دولت مرکزی وضعیت اضطراری اعلام نکرد به صورت هماهنگ در نیامد. همچنین احزاب مخالف مکررا به دولت ائتلافی به رهبر سوسیالیست‌ها در اسپانیا حمله کردند.
به گفته سالس در پرتغال احزاب مخالف رفتار مسئولانه‌ای پیش گرفتند، چرا که همه به خوبی اهمیت اتحاد در مقابله با این پاندمی غیر قابل‌انتظار با پیامدهای بزرگ را می‌دانستند.