به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، در روزهای اخیر و با وجود درگیری شدید نیروهای مسلح و وزارت دفاع در مورد ویروس کرونا، کار تأمین تجهیزات دفاعی مورد نیاز نیز از توجه مسئولان امر خارج نشده و تحویل چند ده فروند پهپاد شناسایی و رزمی به نیروی هوایی و نیروی پدافند هوایی ارتش از جمله رخ دادهای دفاعی اخیر بود.
طبق آنچه در اخبار و تصاویر مراسم تحویل دهی این پهپادها نیز آمد، یکی از این هواپیماهای بدون سرنشین، «ابابیل-۳» بود که به تعداد دستکم ۱۰ فروند به نیروی هوایی ارتش تحویل داده شد.
این پهپاد سالهای متمادی است که در زمینه شناسایی در نواحی مختلف کشور و در اختیار نیروهای مختلف ارتش و سپاه مورد استفاده قرار دارد و حضور پررنگ آن در مأموریت های شناسایی در جبهه مقاومت نیز قابل توجه بوده است.
مشخصات اعلام شده برای ابابیل-۳ شامل بیشینه سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، مداومت پروازی ۴ تا ۸ ساعت، برد ۱۵۰ کیلومتر (رفت و برگشت)، سقف پرواز ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ متر و قابلیت عکس‌برداری و فیلم‌برداری در شب و روز است. بیشترین وزن برخاست آن نیز ۲۸۰ کیلوگرم عنوان شده است.
این پهپاد دارای بدنه استوانه‌ای، بال نصب شده در بالا و در انتهای بخش بدنه و نیز دُم دوگانه (Twin Boom) یا H شکل است. طرح بال این پهپاد تا کمی پس از نیمه آن از نوع مستطیلی بوده و از آن به بعد به سمت نوک بال باریک می‌شود. این طرح یکی از طرح‌های نزدیک به بال بیضوی است که بهترین عملکرد آیرودینامیکی را از نظر بهینه بودن توزیع نیروی بالابرنده (برآ) و کاستن از نیروی مقاوم (پسا) دارد.
همچنین این بالها قابلیت جدا شدن از بدنه را از نزدیک ریشه خود دارند که به ساده شدن حمل و نقل زمینی منجر می‌شود. نصب بال این پهپاد در بالای بدنه منجر به افزایش پایداری عرضی، کاسته شدن از اثر کاهش نیروی برآ در نواحی اتصال به بدنه و عملکرد بهتر در هنگام فرود می‌شود. البته نصب بال در بالای بدنه باعث کاهش عملکرد در هنگام برخاستن نیز می‌گردد.
بخش‌های اصلی بال و بدنه این پهپاد نیز از جنس مواد مرکب (کامپوزیت) غیرفلزی ساخته شده‌اند تا ضمن تأمین دوام مورد نیاز، سبک‌تر نیز شود. برای کاستن هر چه بیشتر از وزن پهپاد ارابه فرودهای آن از نوع ثابت در نظر گرفته شده هر چند که تأثیر قابل توجهی نیز بر افزایش نیروی مقاوم (پسا) دارند.
ابابیل-۳ تا کنون با چند نمونه از محموله‌های شناسایی مشاهده شده است. بیشتر این محموله‌ها در یک سکوی پایدار شده ۲ درجه آزادی مستقر و زیر بدنه بین دو ارابه فرود یا برای دوربین های سبک تر، جلوتر از محل ارابه های فرود نصب شده‌اند. در واقع دوربین در این محفظه ضمن پایدار شدن و حذف اثرات لرزش می‌تواند به صورت ۳۶۰ درجه به اطراف چرخیده و تا زوایای زیادی نیز در جهت عمودی (بالا-پائین) دوران داشته باشد. یک نمونه از دوربین های عمودنگر با تفکیک بسیار بالا نیز در ابابیل-۳های تحت خدمت در نیروی هوایی ارتش مشاهده شده است.
در ۱۵ مرداد ۱۳۹۸ و در جریان رونمایی از چندین بمب هواپرتاب نقطه زن از جمله خانواده بمب های قائم، مشخص شد که پهپادهای ابابیل-۳ نیز به قابلیت حمل و پرتاب ۲ فروند از این سلاح ها مجهز شده اند. در واقع با وجود قابلیت حمل محموله حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرمی در این پهپاد، امکان کافی برای حمل دو بمب قائم با رده وزنی زیر ۲۰ کیلوگرم فراهم شد.
در همین سال و در جریان بازدید مسئولان ارتش از پایگاه های هوایی، پهپاد ابابیل-۳ با جایگاه حمل پرتاب سلاح که با اتصالات بیرونی به بال متصل شده بود نیز مشاهده شد. این امر نشان می داد پهپادهای موجود ابابیل-۳ که در حال خدمت عملیاتی بودند نیز به پهپادی با قابلیت حمل سلاح تبدیل شده اند. اتفاقی که سبب می شود تا ناوگان بزرگ این پهپاد که در اختیار نیروهای مسلح قرار دارد امکان انجام عملیات رزمی را نیز در کنار عملیات شناسایی پیدا کند.
در جریان تحویل انبوه پهپادها به ارتش در فروردین ۱۳۹۹ فیلم شلیک یک سلاح جدید و متفاوت از ابابیل-۳ نیز منتشر شد. این سلاح یک موشک هواپرتاب دارای موتور راکتی سوخت جامد و بالهای بازشونده از داخل بدنه به سبک و سیاق موشک های ضد زره تاو و نمونه های الگوبرداری شده از آن است.
دقت در شکل و شمایل این موشک و فیلم پرواز و برخورد آن به هدف نشان می دهد که یک سلاح جدید و پیشرفته به فهرست تسلیحات هواپرتاب پهپادهای سبک ایرانی افزوده شده است.
این موشک از جستجوگر تصویری حرارتی به عنوان سامانه هدایت خود بهره می برد و بر اساس شکل ظاهری این موشک می توان حدس زد که احتمالاً همان موشک مشاهده شده در بازدید اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی از دستاوردهای دفاعی در دی ماه ۱۳۹۵ باشد؛ موشکی شبیه به یکی از نمونه های موشک ضد زره «اسپایک».
خانواده موشک‌های اسپایک ساخت رژیم صهیونیستی دارای انواع مختلفی هستند که قابلیت نفوذ تا بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر، هدایت به کمک فیبر نوری، امکان حمله از بالا، قابلیت "شلیک کن-فراموش کن" و گستره وسیعی از برد در نمونه های مختلف آنها وجود دارد.
برد نهایی موشک اسپایک در مدل LR در شلیک از سطح زمین بین ۴ تا ۵ کیلومتر، جرم ۱۴ کیلوگرم و میزان نفوذ ۷۰۰ میلیمتر عنوان شده است. نمونه LR-۲ این موشک نیز دارای برد ۵.۵ کیلومتر با شلیک از زمین و تا ۱۰ کیلومتر با پرتاب از بالگرد بوده و جرم آن به ۱۲.۷ کیلوگرم کاهش یافته است. با توجه به محدوده ارتفاع و سرعت پروازی مشابه بین بالگردها و پهپادهای متوسط و سبک، همین حدود برد برای شلیک آن از پهپادهای این رده قابل تخمین است.
کاهش وزن علاوه بر استفاده از میزان کمتر سرجنگی، احتمالاً به فناوری های بالاتر در ساخت سازه و بدنه و پیشران نیز باز می گردد. حمل و شلیک موشک ساخته شده ایرانی از پهپاد ابابیل-۳ نیز نشان دهنده وزن پایین آن است.
تصاویر ارسالی از جستجوگر اپتیکی موشک جدید که نشان می دهد از نوع تصویری حرارتی است. دقت بسیار بالای این موشک در این تصاویر مشهود است
نقطه اصابت موشک جدید در محدوده کمتر از یک متری مرکز هدف
از طرف دیگر تصاویر اصابت آن به هدف نیز گویای دو نکته مهم است. یکی دقت بسیار بالای آن که به مرکز هدف اصابت کرد و دیگری زاویه اصابت آن به هدف است که نشان می دهد سامانه های هدایت و کنترل این موشک توانایی پرواز با زاویه شیرجه زیاد را به آن داده اند. نکته مهم این است که موشک های Spike قابلیت حمله از بالا یا تاپ اتک را دارند یعنی برخلاف روش مرسوم موشک های ضد زره در حمله از رو به رو، از سمت بالای وسیله زرهی به آن حمله می کنند زیرا این ناحیه معمولاً ضعیف ترین بخش زره یک تانک است.
زاویه شیرجه موشک روی هدف در این تصویر قابل مشاهده است
پهپاد ابابیل-۳ به عنوان عضوی پرکار از خانواده گسترده پهپادهای ایرانی به خوبی ارزش بالای این وسیله‌ها را در نبرد و اجرای انواع عملیات شناسایی، نظارت هوایی و هدف‌یابی اثبات کرده که در یک سال اخیر مأموریت رزمی با استفاده از تسلیحات نقطه زن نیز به آن افزوده شده است.
پهپادهای جدید ساخت جمهوری اسلامی ایران و همرده با ابابیل-۳ همچون مهاجر-۶ و کمان-۱۲ نیز با تغییرات و بهبودهایی در عملکرد در خدمت نیروهای مسلح قرار دارند.
به علاوه همانطور که در گزارش های پیشین تسنیم شرح داده شده، پهپادهایی با مأموریت‌های عملیاتی متفاوت و سطح توانمندی بالاتر شامل مداومت پروازی، برد و قابلیت حمل سلاح بیشتر نیز در ایران توسعه یافته‌اند که همگی با آمادگی بالا و دائمی در خدمت حراست از کشور و حفظ و افزایش اقتدار دفاعی کشور و امنیت منطقه هستند.