همشهری آنلاین - رضا کربلایی: بنزین در ونزوئلا، به عنوان کشوری که تا پیش از این ارزان‌ترین بنزین دنیا را داشت، این روزها تحت تاثیر اختلال در روند تولید برخی پالایشگاه‌ها، با افزایش قیمت و عرضه در بازار سیاه مواجه شده است. همزمان با این خبر، شایعه‌ای در برخی خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی قوت گرفته مبنی بر این‌که ایران در حال صادرات بنزین آن‌هم با خطوط هواپیمایی ماهان و هم چنین کشتی به ونزوئلاست؛ تا این کشور از فشار تحریم‌های آمریکا نجات یابد؛ اما اصل ماجرا چیست؟
رسانه‌ها به نقل از رویترز گزارش داده‌اند قیمت هر لیتر بنزین در ونزوئلا به ۴ تا ۵۰ دلار رسیده؛ به بالاترین قیمت بنزین در جهان. به لطف یارانه‌هایی که در دولت سوسیالیست هوگو چاوز، رئیس جمهور اسبق ونزوئلا و جانشین او نیکلاس مادورو پرداخت شده، بنزینی که شرکت نفتی دولتی پترولئوس، تاکنون می‌فروخت، تقریبا رایگان بود؛ پر کردن باک خودرو در ونزوئلا به حدی ارزان بود که خودروسواران در ونزوئلا به کارکنان جایگاه سوخت به جای ۱۰ سنت آمریکا بابت پول بنزین، تنقلات یا چند صد بولیوار می‌دادند. اما شبکه پالایشگاهی ونزوئلا با ظرفیت تولید ۱.۳ میلیون بشکه در روز در آستانه فروپاشی است و تحریم‌های آمریکا که با هدف سرنگونی دولت مادورو علیه این کشور وضع شده، واردات سوخت را دشوار کرده و باعث شده شهروندان ونزوئلایی ساعت‌ها در صف بنزین منتظر بمانند یا به بازار سیاه مراجعه کنند.
جهش نرخ بنزین در ونزوئلا در حالی رخ داده که قیمت سوخت در نقاط دیگر جهان به دلیل کاهش تقاضا در بحبوحه شیوع ویروس کرونا به شدت کاهش یافته است. طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در آمریکا قیمت میانگین هر لیتر بنزین در هفته منتهی به ۲۰ آوریل، ۴۸ سنت بود.
رویترز مدعی شده دولت ونزوئلا به دنبال تعمیر پالایشگاه‌ها بوده و هفته گذشته از ایران مواد پالایشگاهی دریافت کرده است. شبکه خبری بلومبرگ هم در گزارشی مدعی شده است: ونزوئلا، کشوری که اقتصادش تحت تحریم‌های شدید مالی و نفتی آمریکا به حالت خفگی افتاده؛ این روزها بنزین در آن به‌شدت نایاب شده، در نتیجه دست کمک به سوی ایران، کشور دیگری که آن هم تحت تحریم‌های شدید آمریکا قرار دارد، دراز کرده است.
این گزارش می‌افزاید: ایران نیز تقاضای دولت ونزوئلا را به عنوان متحد خود در آمریکای لاتین قبول کرده و در ۲ روز گذشته هواپیماهای شرکت ماهان را که آن نیز تحت تحریم است، با مواد و تجهیزات پالایشگاهی و تکنیسین‌ها برای راه اندازی تولید پالایشگاه کاردون ونزوئلا به فرودگاه پیدراس در ونزوئلا روانه کرده است.
بلومبرگ ادعا کرده پس از گفت‌وگوی تلفنی هفته گذشته حسن روحانی و نیکولاس مادورو روسای جمهوری ایران و ونزوئلا، شرکت ماهان ایر اجازه پیدا کرده هواپیماهای خود را برای ارسال مواد و تجهیزات، قطعات یدکی، همراه با کادر فنی به سواحل شمالی ونزوئلا اعزام کنند کارشناسان ایرانی درصددند پالایشگاه‌های آموآی و کاردون، زیرمجموعه شرکت دولتی "پترولئوس" یکی از بزرگترین مجموعه پالایشگاهی جهان را که دچار مشکل تولید شده، بازسازی کنند و آن را به مدار تولید بازگردانند.
روسای جمهوری ۲ کشور ۲۵ فروردین گفت‌وگویی تلفنی داشته‌اند و در این گفت‌وگو دو طرف بر ضرورت همکاری در اوپک پلاس برای بازگشت ثبات قیمت نفت و انتقال تجربیات در زمینه مبارزه با ویروس کرونا تاکید کرده بودند.
حسن روحانی در این گفت‌وگو با بیان این‌که همکاری‌های دو کشور باید با قوت ادامه داشته و مسئولان ایران و ونزوئلا باید تلاش کنند تا دو دولت بتوانند در این شرایط به هم کمک کنند، گفته بود: توسعه همکاری‌ها و روابط دو کشور مطمئنا به نفع دو ملت بزرگ ایران و ونزوئلا خواهد بود.
- وزارت نفت: تایید نمی‌کنیم
در جریان پیگیری‌های همشهری از وزارت نفت اعلام شد آن‌ها نمی‌توانند ادعای خبرگزاری‌های خارجی را تایید کنند. مسوولانی که با همشهری گفت‌وگو کردند تاکید داشتند؛ ایران تکنیسین یا تجهیزات پالایشگاهی به ونزوئلا ارسال نکرده است. یکی از مسوولان وزارت نفت به همشهری گفت: ارسال بنزین تولیدی ایران آن‌هم با خطوط هواپیمایی نمی‌تواند درست باشد زیرا هم ایران و هم ونزوئلا و هم شرکت هواپیمایی ماهان تحت تحریم قرار دارند و ارسال سوخت بنزین به این کشور با خطوط هواپیمایی نه اقتصادی است و نه عملیاتی و نه این که در صورت اجرایی بودن پاسخگوی نیاز احتمالی این کشور خواهد بود.
او با اشاره به شیطنت خبری رسانه‌های خارجی به ویژه رویترز علیه ایران در سال‌های اخیر اعلام کرد: وزارت نفت خبر ارسال تجهیزات پالایشگاهی به ونزوئلا را تایید نمی‌کند و هیچ مقام ارشد وزارت نفت در جریان کمک‌های ادعایی برای بازگشت پالایشگاه‌های ونزوئلا به وضع عادی قرار ندارد.
این مقام آگاه درباره احتمال صادرات بنزین با نفتکش به ونزوئلا هم تاکید کرد: در شرایط کرونا و پر بودن اکثر کشتی‌های نفتکش به دلیل اشباع بازار جهانی نفت، پیدا کردن نفتکش خالی هم خودش هنر می‌خواهد و با قیمت‌های فعلی بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی صادرات بنزین از ایران به ونزوئلا توجیه اقتصادی ندارد و دستکم چند هفته طول خواهد کشید تا محموله ادعا شده به دست آن کشور برسد.
او در عین حال کمک فنی به کشور ونزوئلا برای بازگرداندن پالایشگاه‌های کشورهای دیگر از جمله ونزوئلا را طبیعی و بدیهی دانست اما این که مذاکراتی بین مقامات سیاسی دو کشور صورت گرفته باشد یا نه، مساله‌ای نیست که وزارت نفت در جریان آن باشد.