همشهری آنلاین - احمد میرخدائی: بازار خودرو بعد از ۴۰ روز تعطیلی، همراه با افزایش سنگین قیمت‌ها باز شده؛ اما باتوجه به نوسان شدید قیمت، در بازار چهارچرخ‌ها، عملا تقاضای مؤثری در این بازار وجود ندارد.
بررسی‌های همشهری آنلاین نشان می‌دهد تغییرات نرخ خودرو در روزهای اخیر، بدون تغییر در مؤلفه‌های بازار و با قیمت‌سازی برخی فروشندگان در فضای مجازی کلید خورده و اظهارات رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران تهران نیز این مسئله را تائید می‌کند.
پراید ۸۰ میلیونی تا همین چند وقت پیش، فقط یک شوخی تلخ محسوب می‌شد که به گرانی‌های افسارگسیخته و زوال ارزش ریال کنایه می‌زد؛ اما حالا، در شرایطی که بخش عمده اقتصاد زیر ضرب کرونا با مشکل رکود بازار و کاهش فروش مواجه شده، پراید ۸۰ میلیونی به لطف آشفتگی بازار به مرز واقعیت نزدیک شده است.
قیمت پراید ۱۱۱ در آگهی‌های فروش خودرو در فضای مجازی به‌طور میانگین روی ۷۷ میلیون تومان ایستاد، حتی برخی صفحات اینستاگرامی از پراید ۸۰ میلیونی هم رونمایی کردند؛ اما پیگیری‌های همشهری آنلاین از اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو تهران حاکی از آن بود که معاملات این خودرو در بازار روزدوشنبه روی قیمت ۷۰ میلیون تومان انجام شده، در نتیجه فعالان کف بازار هنوز قیمت ابراز شده در آگهی‌ها را نپذیرفته اند.
- قیمت‌سازی و بازارگرمی
یک هفته از گشایش بازار خودرو می‌گذرد و پس از جهش ۱۰ درصدی قیمت‌ها روند صعودی بازار همچنان ادامه دارد. رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو تهران می‌گوید: افزایش اولیه قیمت‌ها در هفته گذشته به‌واسطه بازارگرمی برخی دارندگان خودرو بود که با هدف فروش موجودی انجام شد و توانست بخش عمده تقاضای موجود در بازار را سیراب کند؛ اما در ادامه تقاضای چندانی در بازار باقی نمانده و نرخ‌های اعلام شده عمدتا با فشار و قیمت سازی در آگهی‌های فضای مجازی رشد می‌کند.
سعید مؤتمنی رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در گفت‌وگو با همشهری آنلاین، آغاز تحویل خودروهای داخلی مدل ۹۹ در سه روز گذشته را نیز یکی از دلایل هیجانی و شارژ شدن قیمت خودرو می‌داند و می‌افزاید: در بازار خودروهایی مانند پراید و تیبا که جزو خودروهای پرفروش بازار محسوب می‌شوند، بین مدل ۹۸ تا ۹۹ آنها ۵ میلیون تومان اختلاف قیمت وجود دارد و این مسئله به‌واسطه هیجانی که سوداگران به بازار تزریق می‌کنند زمینه رشد قیمت مدل‌های پایین‌تر را نیز فراهم می‌آورد.
به عقیده مؤتمنی، بازار خودرو ظرف دو هفته آینده با عادی شدن وضعیت شماره‌گذاری و ترخیص خودرو در شرکت‌های خودروسازی ثبات بیشتری پیدا می‌کند و از نوسان قیمت‌ها کاسته خواهد شد.
مؤتمنی با اشاره به تفاوت محسوس قیمت آگهی و معامله در بازار خودرو، می‌گوید: در تازه‌ترین معاملات بازار خودرو، قیمت مدل ۹۹ خودروهای پژو ۴۰۵ معادل ۱۱۳ میلیون تومان، ۲۰۶ تیپ ۲ در محدوده ۱۲۵ میلیون تومان، دنا معمولی ۱۷۲ میلیون تومان و پراید ۱۱۱ در محدوده ۷۰ میلیون تومان بوده شده است.
- فشار روانی بر بازار خودرو
خودرو در ایران همواره در دسته کالاهای سرمایه‌ای قرار داشته و به لطف رشد سالانه نرخ تورم و جهش دوره‌ای قیمت ارز، به‌عنوان محلی برای حفظ ارزش سرمایه مطرح شده است. این مسئله باعث شده در همه دوره‌های جهش ارزی، بازار ثبت‌نام و خرید خودرو به‌منظور سرمایه‌گذاری داغ شود و این مسئله، دو سال پیش نیز که موج صعودی قیمت ارز آغاز شد، بسیاری از افراد را برای سرمایه‌گذاری به بازار خودرو سوق داد. نتیجه این اتفاق، رشد ۳ تا ۶ برابری قیمت انواع خودرو در بازار بود؛ اما چرا در شرایط فعلی که به نظر می‌رسد کمتر کسی برای سرمایه‌گذاری اقدام به خرید خودرو کند، بازهم روند قیمت‌ها در این بازار صعودی است؟
رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودروی تهران در پاسخ به این پرسش همشهری آنلاین، به رشد نرخ ارز در یک ماه اخیر و بالا رفتن قیمت ارز و سهام اشاره می‌کند و می‌گوید: فعلا نقش شرکت‌های خودروسازی از بازار خودرو کم‌رنگ است و نیاز بازار خودرو را کسانی تأمین می‌کنند که در دوره‌های قبل در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ در نتیجه، قیمت بازار را صاحبان خودروهای در پارکینگ مانده تعیین می‌کنند و وقتی قیمت ارز، طلا و سهام رشد می‌کند این افراد نیز از نظر روانی برای بالا بردن دوباره قیمت‌ها تحریک می‌شوند.
مؤتمنی با اشاره به به‌روزرسانی مداوم قیمت خودرو در بازار می‌افزاید: فروشندگان خودرو به‌تناوب قیمت دارایی خود را با نرخ‌های دیگر بازارها مطابقت می‌دهند و هرگونه افزایش قیمت در این بازارها را در قیمت فروش خودرو لحاظ می‌کنند تا به‌اصطلاح از رشد بازارها جا نمانند.
او همچنین با اشاره به اثرات فروش کارتکسی خودرو در نمایندگی‌ها مجاز خودروسازان بر بازار خودرو می‌گوید: کارتکس فروشی در یک هفته اخیر بسیار محدود شده اما تاکنون قیمت کارتکس نزدیک به قیمت حاشیه‌ای تعیین می‌شد و با بالا رفتن قیمت حاشیه افزایش پیدا می‌کرد درحالی‌که قیمت حاشیه بازار نیز با افزایش قیمت کارتکس دوباره رشد می‌کرد و دومینوی افزایش نرخ اتفاق می‌افتاد.
- تداوم اختلاف در قیمت‌گذاری خودرو
در شرایطی که قیمت خودرو در بازار اختلاف فاحشی با قیمت فروش کارخانه پیدا کرده، همچنان قیمت‌گذاری دولتی خودرو در اختلاف‌نظر شورای رقابت، ستاد تنظیم بازار و خودروسازان ادامه دارد.
یافته‌های همشهری آنلاین حاکی است دومین جلسه کمیته خودرو برای تعیین قیمت در سال جاری، روی مرجع قیمت‌گذاری به توافق نرسیده و همچنان شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار در این زمینه دچار اختلاف هستند. در هفته گذشته نیز جلسه این کمیته بدون نتیجه به پایان رسید و ادامه رایزنی‌ها به جلسه دیروز این کمیته موکول شد؛ اما منابع آگاه به رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که این جلسه نیز نتیجه‌ای در بر نداشته اما شواهد حاکی است: امسال هم ستاد تنظیم بازار به‌عنوان مرجع قیمت‌گذاری بازار خودرو باقی خواهد ماند و احتمالا با درخواست‌های افزایش قابل‌توجه قیمت که مدنظر خودروسازان است، موافقت نخواهد شد.
البته کارشناسان معتقدند به‌واسطه اینکه میانگین قیمت کارخانه خودروهای تولید داخل حدود ۲۳ درصد کمتر از قیمت تمام‌شده است، مرجع قیمت‌گذاری خودرو هر نهادی که باشد باید برای حفظ حیات خودروسازان با جراحی بازار خودرو و افزایش قیمت موردقبول شرکت‌ها موافقت کن تا از نابودی آنها جلوگیری شود.
فعلا شنیده‌ها حاکی است نظر ستاد تنظیم بازار روی افزایش ۲۰ درصدی قیمت خودرو در کارخانه برای سال جاری مثبت است اما هنوز نتوانسته موافقت خودروسازان را جلب کند.