به گزارش همشهری آنلاین، ایران نوشت: طبق یکی از بندهای قطعنامه ۲۲۳۱ که در سال ۲۰۱۶ و چند روز بعد از دستیابی به توافق هستهای اجرایی شد، ایران تا پنج سال از خرید تسلیحات تهاجمی منع شده است. این بند از قطعنامه در اکتبر سال ۲۰۲۰ (مهرماه ۱۳۹۹) منقضی میشود و پس از آن ایران این امکان را خواهد داشت که از کشورهای خارجی تسلیحات بخرد.
رسانه امریکایی نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به اظهارات اخیر وزیر خارجه امریکا در زمینه تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران خبر داده که «مایک پمپئو» در حال تدوین یک استدلال حقوقی است که براساس آن واشنگتن همچنان یکی از مشارکت کنندگان توافق هستهای ایران است؛ توافقی که «دونالد ترامپ» در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شده و آن را بدترین توافق تاریخ امریکا خوانده است.
نیویورک تایمز در ادامه مینویسد که این استراتژی طی روزهای گذشته از سوی مقامات دولت امریکا به عنوان شروع چرخهای برای تصویب یک قطعنامه جدید در شورای امنیت که کشورها را از صادرات تسلیحات متعارف به ایران منع میکند، تشریح شده است.
این تلاش در حالی از سوی وزارت خارجه امریکا آغاز شده است که به نوشته این رسانه امریکایی هر تلاشی برای تجدید محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران مطمئناً با مخالفت علنی یا غیرعلنی روسیه و چین در سازمان ملل مواجه خواهد شد. از سوی دیگر دیپلماتهای اروپایی که از روند تلاشهای امریکا در این زمینه اطلاع دارند میگویند که دونالد ترامپ و مایک پمپئو میکوشند به صورت مطلوب خود انتخاب کنند که برای پیشبرد دستور کار خود بخشی از توافق هستند یا نه.
چنانکه پیداست، پایه تلاشهای کاخ سفید برای ممانعت از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران بهرهگیری از مکانیسم ماشه است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در مردادماه سال گذشته گزارش داده بود که وزارت خارجه امریکا با انتشار بخشی از یک «نظر حقوقی» مدعی است که به رغم خروج واشنگتن از برجام، این کشور همچنان حق استفاده از مکانیسم ماشه را دارد. بحث مربوط به استفاده از مکانیسم ماشه توسط امریکا در بحبوحه افزایش تحریمهای امریکا علیه ایران و کاهش گام به گام بخشی از تعهدات ایران ذیل برجام در پاسخ به کم کاری کشورهای اروپایی در برابر تعهداتشان در توافق هستهای نیز مطرح شده بود.
ریچارد گلدبرگ، عضو سابق شورای امنیت ملی امریکا با اشاره به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مدعی شده است که «این قطعنامه الزامآور در موضوع اعمال مجدد (مکانیسم ماشه) ایالات متحده را به صورت دائمی شریک برجام معرفی میکند.»
به ادعای او در هیچ جای قطعنامه ۲۲۳۱ تصریح نشده که توقف مشارکت یک کشور عضو «توافق سیاسی موسوم به برجام»، سبب تغییر تعریف این قطعنامه از شریک برجام میشود. اما «ژرار آرو» نماینده سابق فرانسه در سازمان ملل نیز طی چند پیام توئیتری استدلال گلدبرگ را نادرست خوانده و رد کرده است. او نوشت: «از منظر حقوقی، یک توافق کلیتی است که شامل توازن بین حقوق و تعهدات است. ایالات متحده با پشت کردن به تعهداتش (در برجام)، از حقوقش دست کشیده است. این دو موضوع (حقوق و تعهدات) غیرقابل تفکیک هستند. علاوه بر این، خود ایالات متحده هم بارها اعلام کرده که دیگر عضو برجام نیست.»
فارغ از همه اینها پیداست که روسیه، چین و سه کشور اروپایی طرف برجام که تاکنون برای جبران مافات خسارات وارده به ایران در نتیجه خروج امریکا از برجام نتوانستهاند اقدام مؤثری به عمل آورند، با خواسته کشوری که عملاً عضوی از برجام به شمار نمیآید اما خواستار جلوگیری از یکی از توافقات اولیه این توافق است، مخالفت خواهند کرد.