به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، چند سالی است که زاد و ولد و رشد صعودی جمعیت سگ‌های بدون صاحب به معضلی لاینحل در شهرها و روستاهای دماوند در استان تهران به‌ویژه در مرکز این شهرستان تبدیل شده است. وجود متعدد سگ‌های بدون صاحب نه فقط باعث بروز پیامدهای بهداشتی می‌شود، بلکه ایجاد رعب و وحشت از انتقال بیماری‌های انگلی و گازگرفتگی را نیز به‌همراه دارد.
جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب در سال‌های گذشته به روش اتلاف با اسلحه و کشتار در دستورکار شهرداری‌ها بوده، اما پس از تغییر رویکرد مدیریتی توسط شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر، بر اساس بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها از ابتدای بهمن‌ماه سال ۹۲ روش زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب جایگزین روش اتلاف با اسلحه شد.
در این راستا با استفاده از ظرفیت بخش مردمی و سمن‌ها برای عملیات زنده‌گیری بهره گرفته‌شده تا حیوانات شهری را بدون خشونت مدیریت کند.
در این روش، زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب انجام می‌شود و پس از آن سگ‌ها برای درمان و عقیم‌سازی، واگذاری به سازمان‌ها، رهاسازی در طبیعت یا مرگ با ترحم تقسیم‌بندی می‌شوند، اما کمتر از سوی مسئولان امر این قانون به مرحله اجرا گذاشته شده و فقط به‌صورت چکشی و مقطعی این قانون رعایت می‌شود.
دماوند که در کنار پایتخت ایران قرار دارد به‌عنوان یکی از شهرهای نمونه گردشگری کشور به‌شمار می‌رود، اما تردد گاه و بی‌گاه و گله‌ای سگ‌های رنگارنگ چهره زیبا و طبیعت بکر این شهرستان را خدشه‌دار کرده است.
سگ‌های بدون صاحب امنیت روانی مردم را به خطر انداختند
سرپرست فرمانداری شهرستان دماوند اظهار کرد: وجود حیواناتی از قبیل سگ در شهرستان دماوند امری طبیعی است و اعتقاد داریم که آفریده خداوند است و خلقت‌شان بی‌حکمت نیست.
مهدی حیدری افزود: از طرف دیگر حضور سگ‌های بدون صاحب در محل سکونت‌گاه مردم به‌صورت تجمعی سلامت جامعه و امنیت روانی مردم را به خطر انداخته و زمینه‌ساز بیماری‌های مختلفی می‌شود و آسیب‌های جبران ناپذیری به وجود می‌آورد.
راه‌اندازی مرکز نگهداری سگ‌های بدون صاحب
پس از آن که اتلاف سگ‌های بدون صاحب طبق قانون ممنوع شد، شهرداری دماوند با واگذاری اختیارات لازم به شرکت مدیریت پسماند شهرستان‌های دماوند و پردیس در منطقه گندک نسبت به احداث مرکز نگهداری سگ‌های بدون صاحب اقدام کرد و این مرکز در سال گذشته به بهره‌برداری رسید.
با وجود اینکه مسئولان از جمع‌آوری بیش از یک‌هزار قلاده سگ بدون صاحب از سطح شهر دماوند خبر می‌دادند، اما همچنان این موجودات در معابر و خیابان‌های شهر جولان می‌دهند!
سرپرست فرمانداری شهرستان دماوند اظهار کرد: از ابتدای سال تاکنون طرح جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب با رعایت چهارچوب و مقررات لازم و بر اساس پروتکل‌های وزارت کشور در شهر و روستا توسط دستگاه‌های اجرایی در دستور کار قرار گرفت.
حیدری تأکید کرد: به‌دنبال ایجاد هماهنگی و آماده‌سازی امکانات برای اجرای هرچه بهتر این طرح هستیم تا علاوه بر حفظ سلامت و امنیت مردم چرخه حضور این حیوانات در کنار جوامع انسانی بدون هیچ مشکلی برقرار باشد.
وی گفت: باید با هماهنگی اداره دامپزشکی این طرح انجام و پس از زنده‌گیری و رعایت قوانین عقیم‌سازی از افزایش آن‌ها جلوگیری به عمل آید تا به آغوش طبیعت بازگردانده شوند.
گلایه‌های شهروندان از جولان سگ‌ها در معابر شهری
محمدی یکی از شهروندان دماوندی گفت: وجود سگ‌ها باعث رعب و وحشت فرزندان ما شده و حتی خود ما نیز گاهی از وحشت این حیوانات به‌راحتی نمی‌توانیم از در منزل خارج شویم.
آقایی، شهروند دیگری نیز تصریح کرد: سگ‌های بدون صاحب به قدری تعدادشان در شهر زیاد شده که بعضی مواقع باید چند دقیقه یا حتی ساعتی صبر کنیم که گله سگ‌ها از ما دور شود تا بتوانیم به مسیر خود ادامه دهیم.
اصغری، از دیگر شهروندان ساکن در منطقه گیلاوند نیز معتقد است: دستورالعمل‌های زنده‌گیری و عقیم‌سازی سگ‌های بدون صاحب به خوبی بیان شده است، اما شهرداری‌ها در اجرای این دستورالعمل‌ها آنچه باید عمل نکرده‌اند و امروز شاهد حرکت گله‌ای این حیوانات در معابر شهر هستیم.
دفع حیوانات بدون صاحب نیازمند حمایت سازمان‌های دولتی
جلوگیری از شیوع امراض ساریه حیوانی در شهر و اعلام آن به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دفع حیوانات بلاصاحب و مضر که در شهر پرسه می‌زنند، یکی از وظایفی است که قانون‌گذار برعهده شهرداری‌ها قرار داده است.
اما اجرای این دستورالعمل هر چند حاوی نکات قابل توجه در رعایت حقوق حیوانات است، اما نیازمند تمهیدات، امکانات و منابعی است که در شهرداری‌ها کمی دشوار است و نیازمند حمایت سازمان‌های دولتی ذیربط هم است.
بر اساس ابلاغ استانداری اتلاف سگ‌های ولگرد، بدون صاحب و مضر در شهر ممنوع است و در صورتی که شهرداری به‌دفع حیوانات ناقل بیماری با سلاح گرم مبادرت کند پیگیرد قانونی داشته و شهردار آن شهر باید پاسخ‌گو باشد.
حامیان حیوانات؛ مانع اجرای اقدامات می‌شوند
شهردار دماوند اظهار کرد: مدتی شاهد افزایش تعداد سگ‌ها در منطقه بودیم که علاوه بر ایجاد خلل در تردد شهروندان، از نظر بهداشتی نیز نیازمند توجه بود.
عباس صفری اضافه کرد: با وجود مشکلات ایجاد شده از سوی انجمن حامیان محیط زیست، جمع‌آوری در دستور کار قرار گرفت و اکنون شاهد کم شدن تعداد آن‌ها هستیم.
شهردار دماوند گفت: افرادی که تحت لوای انجمن حمایت از حیوانات فعالیت می‌کنند، گاهی مشکل‌ساز می‌شوند؛ به طور مثال در جایی با اکیپ زنده‌گیری شهرداری زد و خورد و در قفس را باز می‌کنند که درگیری ایجاد می‌شود و کار به سخنان نادرست و ناروا می‌رسد.
صفری عنوان کرد: انجمنی‌ها تا گندک می‌روند و کار به جایی می‌رسد که همکار ما را وادار می‌کنند که در نقاهتگاه را باز و حیوانات را در فضای بیرون آزاد کند، با این کار دوباره سر پله اول برمی‌گردیم.
وی ادامه داد: در منطقه گندک به‌جز جمع‌آوری سگ‌ها، واکسینه و قرنطینه و دیگر اقدامات نیز توسط شهرداری انجام‌شد، حیوانات خوراک نیز لازم دارند، همچنین دامپزشک در حال استقرار در آن مکان است که همه این اقدامات هزینه دارند.
شهردار دماوند خاطرنشان کرد: در حال حاضر شهرداری آماج انتقادات برخی افراد شده و هر کسی به گونه‌ای معترض بوده و شهرداری از سویی آماج اعتراضات مردمی است که از آسیب‌ها و ترس از سگ گله‌مند هستند و از سوی دیگر با انجمن‌ها مشکل پیدا کرده است.
بی‌توجهی به طرح پیشنهادی انجمن محیط زیست دماوند
پس از اظهار نظر شهردار دماوند در خصوص موانع ایجاد شده از سوی انجمن حامیان محیط زیست، این انجمن بیانیه‌ای را صادر کرد که در این بیانیه می‌خوانیم: «در خصوص کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب باوجود ابلاغ دستورالعمل ویژه وزارت کشور به شهرداری دماوند و استمرار روند کشتار این حیوانات با سلاح گرم و نیز متعاقب شکایت احدی از همشهریان در سال ۱۳۹۴ به دادسرای دماوند مبنی بر لزوم توقف معدوم‌سازی سگ‌ها با استفاده از تفنگ ساچمه‌ای در گیلاوند که به اعتقاد وی ضمن ایجاد مرگی دردناک و توأم با زجر برای سگ‌ها احتمال بروز خطر برای ساکنان را نیز می‌توانست به‌دنبال داشته باشد، موضوع حذف و کشتار سگ‌ها پس از صدور حکم دادگاه متوقف شد و تا این زمان این انجمن در فرآیند مذکور هیچ‌گونه نقش و ورودی نداشت.»
انجمن عمران محیط زیست دماوند در بیانه خود ادامه داده است: «پس از این امر بنا به درخواست اعضای این سمن، هیات مدیره انجمن یکی از اعضای متخصص (دامپزشک) را مأمور بررسی موضوع و ارائه راه حل کارشناسانه کرد و سرانجام طرح پیشنهادی این انجمن تهیه و تقدیم فرمانداری و شهرداری شد.»
در این طرح به مواردی چون جمع‌آوری، درمان، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و غیره سگ‌های بدون صاحب پرداخته شده بود.
در ادامه این جوابیه آمده است: «این انجمن نه تنها مخالفتی با کاهش جمعیت این حیوانات نداشته، بلکه صرفاً در حمایت از دستورالعمل وزارت کشور و متابعت از شیوه‌های انسانی حذف و کنترل این موجودات مبادرت به ارائه راه حل و طرح پیشنهادی کرده است.»
انجمن عمران محیط زیست دماوند تأکید کرده است: «روند فزآینده جمعیت سگ‌های بدون صاحب ناشی از عدم توجه شهرداری دماوند به طرح پیشنهادی این انجمن، دستورالعمل وزارت کشور و اصرار آن نهاد به شیوه‌های منسوخ اتلاف با سلاح گرم است.»
در پایان این انجمن مجددأ از کلیه مسئولان ذیربط و به‌طور خاص شهردار دماوند درخواست کرده که دستور دهد تا طرح فوق الذکر مورد بررسی کارشناسانه و در صورت امکان مورد اجرا قرار گیرد، چرا که این انجمن به‌واقع خواهان برخورد علمی، انسانی و البته مؤثر با مسأله جمع‌آوری و کنترل سگ‌های بلاصاحب است.
مانع فعالیت گروه‌ها و انجمن‌ها نخواهیم بود
سرپرست فرمانداری شهرستان دماوند تصریح کرد: وجود چنین انجمن‌هایی در سطح شهرستان یک مزیت به‌حساب می‌آید و پیگیری این گروه‌ها در این امر قابل تقدیر است.
حیدری افزود: به هیچ وجه مانع فعالیت این گروه‌ها و انجمن‌ها نخواهیم بود و قرار گرفتن آن‌ها در کنار عوامل اجرایی این طرح می‌تواند ما را در تحقق هرچه زودتر اهدافمان کمک کند.
وی یادآور شد: شرایط باید به‌گونه‌ای باشد تا هم اهداف عالیه این انجمن‌ها تحقق یابد و هم مشکلی در خصوص نحوه اجرای طرح بهوجود نیاید.
حیدری اضافه کرد: جمع آوری سگ‌ها در هر شهر و روستا توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به صورت مستقل انجام می‌شود، اما تجمیع و عقیم‌سازی آن‌ها به صورت یک‌جا و در یک محل انجام‌می‌شود.
امید می‌رود با همت مدیران شهری و شهرستانی هرچه زودتر شاهد کاهش چشم‌گیر حیوانات و سگ‌های بدون صاحب در شهرستان دماوند باشیم و این معضل چند ساله پایان یابد.