به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مجموعه صنعت گردشگری فرصت‌های اشتغال گوناگونی را در بخش‌های مختلف ایجاد می‌کند و به‌طور مستقیم می‌تواند در تولید و تجارت دیگر خدمات نظیر حمل‌ونقل، هتلداری، گردشگری و صنایع‌دستی تأثیر بگذارد، اما این روزها با گسترش شیوع ویروس کرونای جدید، موسوم به کووید ۱۹، در سراسر جهان، مسافران نسبت به ایمنی شخصی و سفرهای خود دچار ترس و وحشت شده‌اند.
این اتفاق موجب لغو بسیاری از گردهمایی‌های مهم ازجمله برگزاری نمایشگاه صنعت گردشگری جهان، تعطیلی موزه‌ها، لغو پروازها و دیگر رویدادها در صنعت گردشگری شد، این موضوع موجب شد نرخ رشد لغو سفرهای تجاری در وضعیت هشداردهنده‌ای قرار بگیرد.
سازمان بهداشت جهانی ویروس کووید ۱۹ را یک بیماری «همه‌گیر» اعلام نکرده است، اما کارشناسان معتقدند که این اتفاق می‌تواند بدترین بحران در صنعت گردشگری و سفر طی سال‌های اخیر محسوب شود.
باید واقع‌بین بود و این حقیقت را پذیرفت که صنعت گردشگری برای مدت‌ها در اقیانوس متلاطم بحران‌ها گرفتار خواهد بود و به نظر هم می‌رسد که اوضاع همچنان در حال بدتر شدن است. ناگفته نماند که در این میان صنعت گردشگری ایران نیز آسیب‌های بسیاری را از این اتفاق متحمل شده است؛ و دراین‌بین همدان هم به‌عنوان مهد تاریخ و تمدن ایران، سهم بزرگی از آسیب‌های واردشده در بخش گردشگری را متحمل شده است.
شیوع ویروس کرونا در هفته‌های پایانی امسال همه‌چیز و همه‌کس را در دیار الوند تحت تأثیر قرار داد و مسئولان استان همدان را بر آن داشت تا با اجرای راهبردهای گوناگون مانع از شیوع این بیماری در جامعه شوند؛ تلاشی همه‌جانبه که نمونه‌های بارز آن را مشاهده کردیم و نتیجه آن منع ورود و جذب مسافر برای نوروز امسال بود.
شیوع ویروس کرونا در آستانه آغاز سال جدید موجب شد که از یک‌سو پروازهای همدان - مشهد و همدان - کیش و قطار مسافربری این استان سفرهای خود را لغو و همچنین آژانس‌های مسافربری رزرو هتل‌ها و مراکز اقامتی را برای نوروز ۹۹ کنسل کنند.
در این جریان هم آژانس‌های هواپیمایی از لغو شدن بلیت‌های مسافرتی از سوی مشتریان خود در این مدت خبر دادند و بسیاری از کارشناسان، نوروز امسال را دوران سختی برای صنعت گردشگری ایران قلمداد کردند.
بر اساس اهمیت این موضوع در ابتدا سری به اوضاع‌واحوال آژانس‌های مسافرتی می‌زنیم از حال این روزهای آنان می‌پرسیم.
با مدیر اجرایی یک آژانس هواپیمایی هم‌صحبت شدم.
آژانس‌های هواپیمایی بر فروش برخی از تک خدمات و محصولات بازار گردشگری داخلی تمرکز کنند
فرشید گلمحمدی با اشاره به این‌که آژانس‌های مسافرتی و راهنمایان گردشگری، بیشترین آسیب را از دوران شیوع کرونا می‌بینند، افزود: برای پسا کرونا، احتمال زیاد راهنمایان بومی و فعال در حوزه گردشگری برای جبران خسارت خود، سفرها و تورهای داخلی با تعداد مسافران کمتر را هدف و اولویت کار خود قرار دهند.
او بیان کرد: این راهنمایان می‌توانند با تولید محتوا و نشان دادن تصویری از خود در فضای مجازی و کانال‌ها و گروه‌های معتبر گردشگری، به‌عنوان مشاور سفر فعالیت کاری خود در این عرصه به جریان بیندازند.
گلمحمدی ادامه داد: آژانس‌های مسافرتی نیز باید همراه با این روند، تمرکز خود را در ابتدا بر روی فروش برخی از تک خدمات و محصولات بازار گردشگری داخلی مانند اقامت، پرواز و یا بلیت قطار معطوف کنند و بعد به سمت تورهای داخلی کوتاه‌مدت و با تعداد افراد کم برنامه‌ریزی کنند؛ همچنین به‌آرامی بعد از ژانویه ۲۰۲۱ و احتمال بسیار زیاد برای نوروز ۱۴۰۰ می‌توان درباره محصولات و تورهای بازار گردشگری ورودی و خروجی بحث و گفت‌وگو کرد.
او اظهار کرد: میزان خسارت واردشده به آژانس مسافربری خود را در نوروز کرونایی امسال حدود ۱۵۰ میلیون تومان اعلام کرد.
مدیر اجرائی این آژانس هواپیمایی ابراز داشت: منابع انسانی حوزه گردشگری و هتلداری، به‌ویژه راهنمایان گردشگری، مدیران و کارمندان آژانس‌های مسافرتی، هتل‌ها، ایرلاین‌ها و دیگر کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک این حوزه بهترین فرصت را
دارند تا در این روزها به توسعه مهارت‌های فردی و مدیریتی خود بپردازند.
او یادآور شد: همه این افراد می‌توانند در کنار بالا بردن دانش و آگاهی تخصصی خود در این حوزه‌ها، به یادگیری مهارت‌های نوین مانند کار با داده‌ها و تحلیل اطلاعات، مهارت‌های دورکاری و فریلنسینگ، دانش سرمایه‌گذاری، آگاهی و آشنایی با علوم روان‌شناختی مشتریان، تولید و مدیریت محتوا، بازاریابی دیجیتال، دانش تجارت الکترونیک، مهارت‌های راه‌اندازی و توسعه وب‌سایت و دانش مرتبط با علوم و مهارت‌های نرم‌افزاری و دیجیتال و دیگر تخصص‌ها و مهارت‌ها بپردازند.
گلمحمدی افزود: این فرصت از طریق بسیاری از بسترهای آنلاین داخلی و خارجی آموزش و سمینارهای برخط انگیزشی به‌صورت رایگان و یا با هزینه‌های مناسب مهیا است.
قنادی‌ها بخصوص قنادانی که پخت شیرینی آن‌ها فقط مختص به سوغات همدان است هم ازجمله اصنافی هستند که این روزها با پدیدار شدن بیماری کرونا متحمل زیان زیادی شدند.
این صنف در بازار شب عید که همیشه بیشترین فروش را در سال دارند نتوانستند فروش کافی داشته باشند و همین امر منجر به ضرر و زیان به این صنف شد.
با رئیس اتحادیه قنادان و شیرینی‌پزیان همدان نیز به گفت‌وگویی ترتیب دادیم.
تولید صنف قنادان و شیرینی فروشان همدان تا ۹۰ درصد کاهش داشته است
ارغوان در این خصوص با اشاره به این‌که ۷۲ واحد تولید و عرضه مستقیم در صنف قنادان فعالیت می‌کنند، گفت: ۵۵ درصد از این واحدها مربوط به تولید و عرضه سوغات همدان است.
او ادامه داد: واحدهای شیرینی فروشی در اسفند سال گذشته، برای ایام عید امسال تدارک دیده بودند و برای تهیه مواد اولیه هزینه‌های زیادی را پرداخت کردند که متأسفانه با شیوع این بیماری ضرر و زیان‌های زیادی داشتند.
رئیس اتحادیه قنادان و شیرینی‌پزیان همدان اظهار کرد: متأسفانه این موضوع بر فروش واحدهای صنفی قنادی و شیرینی‌پزی به‌خصوص صنفی که در تولید و عرضه سوغاتی بودند بسیار تأثیرگذار بوده و فروش به حداقل رسیده است.
او بیان کرد: اگرچه مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند مواد غذایی که در حرارت پخته می‌شود، خطر انتقال ویروس را ندارد، اما مردم نگران غیربهداشتی بودن مصرف مواد غذایی که خارج از منزلشان تهیه می‌شود، هستند و به همین دلیل رغبت کمتری برای خرید شیرینی وجود دارد.
ارغوان افزود: قنادان برای تولید شیرینی شب عید مواد اولیه شیرینی را همیشه دو ماه زودتر خریداری می‌کنند تا در این زمینه مشکلی پیش نیاید، اما امسال این مواد اولیه بر روی دست بسیاری از آن‌ها باقی‌مانده و معلوم نیست که با آغاز به کار این صنف از ۲۱ فروردین سال جاری آیا آن‌ها می‌توانند فروش قابل‌قبولی بدون هیچ زیان و ضرری داشته باشند یا خیر؟
وی بیان کرد: توزیع‌کنندگان به علت نبود فروش ورشکسته شده‌اند و بدهی زیادی به تولیدکنندگان دارند، تولید صنف قنادان و شیرینی فروشان همدان تا ۹۰ درصد کاهش داشته است و تاکنون نیز از سوی دولت هیچ‌گونه تسهیلاتی برای جبران خسارت دریافت نکرده‌اند.
ارغوان با اشاره فرارسیدن ماه مبارک رمضان اظهار کرد: نرخ پارسال زولبیا و بامیه کیلویی ۲۰ هزار تومان بود که نرخ فروش امسال هم ۲۱ هزار تومان اعلام‌شده است.
و اما صنعت گردشگری صنایع‌دستی همدان هم نقش بسزایی در رونق اقتصادی استان و کشور دارد تا جایی که ۳۰ درصد از میزان درآمد استان به این صنعت اختصاص دارد که متأسفانه دراین‌بین خسارت‌های زیاد و شاید غیرقابل‌جبران را حداقل در کوتاه‌مدت خواهد داشت.
با مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان هم‌صحبت شدیم.
صنعتی که بیش از دیگر مشاغل آسیب دید صنعت گردشگری بود
علی مالمیر دراین‌باره با اشاره به این‌که حوزه خدمات و گردشگری این استان بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا متحمل شدند، گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و به‌منظور رعایت حقوق شهروندان و گردشگران و جلوگیری از همه‌گیری این ویروس همه تورهای گردشگری در استان لغو شد.
وی گفت: اولویت اول گردشگری همدان همسو باسیاست‌های ستاد مدیریت بحران کرونا است، متأسفانه شیوع بیماری کرونا در آغاز فصل گردشگری بود و فروردین که مهم‌ترین ماه گردشگری است و استان همدان بیشترین میزان سفر و جذب مسافر را در روزهای ابتدا سال و نوروز تجربه می‌کند، اما این موضوع صنعت گردشگری امسال را تعطیل کرد.
مالمیر با اشاره به این‌که ۳۰ درصد از درآمد استان سهم گردشگری است، بیان کرد: متأسفانه امسال آسیب‌های زیادی به این صنعت وارد شد و افزون بر ۲۵ میلیارد تومان در ماه اسفند و فروردین به این بخش خسارت وارد شد.
او ادامه داد: تأسیسات گردشگری هم که نوپا بودند و بدهی زیادی بر عهده آنان بود بیشترین ضرر را در این حوزه متحمل شدند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان ۶ ماهه اول سال را بهترین فصل برای جذب مسافر و رونق اقتصادی استان برشمرد و گفت: هرروز خسارت بیشتری به نیروهای فعال در این حوزه وارد می‌شود و تلاش ما هم حفظ نیروی انسانی و ایستگاه‌ها و بنگاه‌های گردشگری استان است.
این مسئول با اشاره به این‌که حوزه گردشگری یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها در بخش اقتصادی جامعه است که ارزآوری و اشتغال‌زایی را به دنبال دارد افزود: تمهیداتی از سوی دولت برای حمایت از این بخش اندیشیده شده است که به‌عنوان‌مثال می‌توان به تسهیلات با نرخ ۱۱ درصد و همچنین پرداخت بیمه بیکاری اشاره کرد که امیدواریم باری از دوش سرمایه‌گذاران و فعالان این بخش برداشته شود.
او با توجه به این‌که بسیاری از مشاغل به‌صورت غیرمستقیم با حوزه گردشگری مرتبط هستند، ابراز داشت: رکود این حوزه موجب رکود و ضرر و زیان مالی به سایر بخش‌ها نیز می‌شود و خیلی از مشاغل در حال حاضر با مشکلات مالی مواجه هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان با اشاره به آسیب‌ها و ضررهای به وجود آمده به هتلداران و اصناف، بیان کرد: فشاری که به جامعه هتلداران و اصناف فعال در حوزه گردشگری وارد می‌شود تااندازه‌ای باعث شده که بین این فعالان بخش خصوصی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تنش به وجود آید.
مالمیر بیان کرد: در حال حاضر و با شیوع ویروس کرونا صنعت گردشگری استان عملاً از بین رفته است، در شرایط فعلی که بسیاری از فعالان حوزه گردشگری دچار مشکل شده‌اند به نظر می‌رسد مهم‌ترین موضوعی که می‌تواند به آن‌ها کمک کند این است که بعد از مهار کرونا با ایجاد محرک‌هایی برای سفر، بخشی از زیان‌های واردشده به این قشر جبران شود.
او با اشاره به اقدامات پیش‌بینی‌شده بعد از شکست کرونا در بخش گردشگری یادآور شد: قرار بر این است که بعد از مهار این ویروس از تمام ظرفیت‌های موجود برای احیاء و برقراری گردشگری بهره لازم را ببریم و به این منظور اولویت را به تبلیغات گسترده در این زمینه اختصاص دادیم تا بتوانیم بخشی از زیان‌ها را جبران کنیم.
مالمیر اظهار کرد: مدنظر است با برگزاری نمایشگاه‌های فصلی و فروش صنایع‌دستی خسارت‌های واردشده در این حوزه نیز ترمیم شود و به این منظور هم در فضای مجازی آموزش‌ها در حال انجام است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان گفت: امیدواریم تا پایان ماه رمضان این ویروس نیز مهار شود و بتوانیم با جذب گردشگر و مسافر گوشه‌ای از خسارات وارده به استان را جبران و رونق اقتصادی را بار دیگر بارور کنیم.
او با اشاره به بارش‌ها و سیل در روزهای نوروز سال ۹۸ گفت: به علت بارندگی و کاهش جذب گردشگر در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ هم ۲۶ میلیارد تومان خسارت به صنعت گردشگری استان وارد شد.
و اما کلام آخر؛ اگرچه گسترش ویروس کرونا در جهان در همین چند ماه اخیر آسیب‌های فراوانی به بخش‌های مختلف اقتصادی، ازجمله صنعت گردشگری، وارد کرده است، اما این اتفاق می‌تواند هشداری مفید برای ما باشد. روند رو به رشد شیوع ویروس کرونا دیر یا زود به پایان می‌رسد، اما به ما یادآوری می‌کند که باید همیشه مراقب موارد ایمنی بود و برای جلوگیری از تکرار چنین وقایع دردناکی تلاش مستمر کرد. صنایع مختلف، ضررهای ناشی از شیوع کرونا را با خود نگه خواهند داشت، ازجمله مهم‌ترین آن‌ها، صنعت گردشگری و مهمان‌نوازی است که تا زمانی بسیار نامعلوم باید با این شوک کاهش تقاضا دست‌وپنجه نرم کند.