یک بررسی جدید نشان می‌دهد که یک روش ساده و غیرتهاجمی می‌تواند با بالا بردن میزان اکسیژن خون بیماران کووید-۱۹ نیاز آنها را به دستگاه تنفس مصنوعی به تاخیر بیندازد یا برطرف کند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از هلث‌دی این شیوه که «به شکم خواباندن» (proning) نام دارد، ظاهرا به طور قابل‌توجهی در بالا بردن میزان اشباع اکسیژن خون در بیماران کووید-۱۹ که دچار کمبود اکسیژن خون (هیپوکسی) هستند، تاثیر دارد.

پزشکان آمریکایی  در نیویورک در اوج شیوع کووید-۱۹ با کمبود دستگاه تنفس مصنوعی یا ونتیلاتور روبرو بودند و از طرف دیگر آمارهایی که از اروپا منتشر شده بود، نشان می‌داد میزان مرگ‌ومیر در میان بیمارانی که به دستگاه تنفس مصنوعی متصل می‌شوند، بسیار بالا است.

این پزشکان همچنین در بخش اورژانس با گروهی از بیماران دچار عفونت کرونا مواجه بودند که بدون ناراحتی آشکار نفس می‌کشیدند، اما با این وجود میزان اکسیژن خونشان پایین بود. بنابراین سودمند بودن وصل کردن آنها به دستگاه تنفس مصنوعی مورد تردید بود.

به همین علت دکتر نیکولاس کاپوتو و همکارانش در بخش پزشکی اورژانس مرکز پزشکی لینکلن در نیویورک کارآیی شیوه به شکم خواباندن را به عنوان وسیله‌ای برای بالا بردن میزان اکسیژن خون و بدتر شدن حال بیماران کووید-۱۹ در ۵۰ بیمار بزرگسال امتحان کردند.

 همه این بیماران دارای میزان اشباع اکسیژن خون زیر ۹۰ درصد، یعنی دچار «هیپوکسی» بودند. میزان اشباع اکسیژن خون را با وسیله‌ای به نام «پالس اکسیمتر» که دور انگشت قرار می‌گیرد، می‌سنجد و در حالت طبیعی باید بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد باشد.

بیش از سه چهارم این بیماران دارای تنفسی سریع و سطحی غیرطبیعی بودند و ۴۴ درصد شان پیش از بستری شدن بخش اورژانس اکسیژن اضافی دریافت می‌کردند. به بیمارانی که قبلا اکسیژن اضافی دریافت نمی‌کردند، هنگام بستری شدن مقداری اکسیژن داده شده بود. اما با اینکه بیماران اندکی بهبود پیدا کرده بودند، همه این ۵۰ بیمار به طور خطرناکی میزان‌های پایین اکسیژن خون در حد ۷۵ تا ۹۰ درصد داشتند.

پزشکان از این بیماران خواستند خودشان روی شکم‌هایشان دراز بکشند و نتیجه همین اقدام ساده شگفت‌انگیز بود: پس از پنج دقیقه خوابیدن روی شکم میزان‌های اکسیژن خون این بیماران به حدود طبیعی (۹۴ درصد) رسید. 

در نهایت حدود سه چهارم بیماران هرگز نیازی به متصل شدن به دستگاه تنفس مصنوعی پیدا نکردند.

البته در یک چهارم بیماران در نهایت میزان اکسیژن خون در حد طبیعی باقی نماند و ۱۳ نفر از این بیماران در طول ۲۴ ساعت پس از پذیرش نیاز به لوله‌گذاری و اتصال به دستگاه تنفس مصنوعی پیدا کردند.

البته دکتر کاپوتو تاکید می‌کنند که این پژوهش یک بررسی صرفا مشاهده‌ای است و نه یک بررسی کنترل‌شده که در آن گروه شاهد یا مقایسه وجود دارد. بنابراین به گفته او هنوز زود است که بر اساس این یافته‌ها نتیجه گرفت خواباندن بیماران به شکم قطعا باعث افزایش احتمال زنده مانده‌ ماندن بیماران و جلوگیری از اتصال به دستگاه تنفس مصنوعی می‌شود.

درباره علت تاثیربخشی این روش دکتر کاپوتو این روش در واقع از نیروی جاذبه استفاده می‌کند. هنگامی که بیمار به پشت می‌خوابد بخش‌های از ریه مانند لایه‌های پارچه روی هم فشرده می‌شود و کمتر هوا وارد آن می‌شود. چرخیدن بیمار به پهلو یا خوابیدنش روی شکم باعث باز شدن این بخش‌های فشرده شده از ریه از روی هم می‌شود و انتقال اکسیژن راحت‌تر صورت می‌پذیرد.