به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تبیان، در حال حاضر، این مسئله که کووید – ۱۹ روی مغز نیز اثر میگذارد، موضوعی جدید و نگرانکننده برای پزشکان و دانشمندان شده است. فعلاً شواهدی وجود دارد که نشان میدهد کووید – ۱۹، کلیه و قلب را نیز درگیر میکند و به همین علت صحبتهایی پیرامون چند سیستمی بودن این بیماری مطرح است.
کووید – ۱۹ در مقایسه با سایر بیماریهای ویروسی مانند آنفلوانزا تفاوتهای بزرگی دارد. مثلاً آنفلوانزا تنها علائم تنفسی ایجاد میکند و تنها علامت غیر تنفسی آن، تب است.
اما تحقیقات پیرامون ویروس جدید کرونا اشاره به گیرندههای سلول ACE۲ دارد که راه اصلی ورود به سلولهای گوناگون در بدن میباشند. گیرندهی ACE۲، در خیلی از جاهای بدن وجود دارد و کووید – ۱۹ از طریق همین گیرندهها و استفاده از پروتئین آنها بر مغز اثر میگذارد.
مهم است یادآوری کنیم که علائم معمول و معروف کووید – ۱۹ همچنان بر قوت خود باقیاند: تب، سرفه، خستگی و تنگی تنفسی. اما هر روز تعداد بیشتری از افراد، علائم ثانویه کرونا را از خود بروز میدهند که میتواند به تشخیص زودتر این بیماری کمک کند، مثلاً از دست دادن حس بویایی یا مشکلات بینایی که مدتی پیش به عنوان علائم ثانویه کرونا مطرح شدند.
- گیرندهی ACE۲ و اثر کووید ۱۹ بر مغز
ویروس کرونا شکلی تاج مانند از بیرون دارد و این تاج از گلمیخهایی تشکیل شده است که دارای پروتئینهای لازم برای دسترسی به سلولهای انسان هستند. گیرندهی انسانی نیز پروتئین ACE۲ است. این گیرنده در بدن انسان وجود دارد تا در سیستمی به نام رنین-آنژیوتانسین تعاملاتی انجام بدهد. این سیستم که شامل هورمونها و مواد داخلی است، فعالانه در تنظیم فشارخون شرکت دارد. بنابراین حتی در کار کلیهها نیز دخالت میکند.
کووید – ۱۹ بر مغز اثر میگذارد زیرا ما در برخی از نورونهایمان نیز گیرندههای ACE۲ داریم. ارتباط گیرندهی ACE۲، کلید درک میزان کُشندگی ویروس کروناست. مطالعات گوناگونی نشان دادهاند افرادی که دچار اختلالات فشارخون هستند، گروهیاند که بیشترین احتمال مرگ ناشی از ویروس کرونا را دارند، و این مسئله میتواند توسط تأثیری که سیستم رنین-آنژیوتانسین از ویروس کرونا میگیرد، توجیه شود. ویروس کرونا میتواند از طریق گیرندهی ACE۲ در سلولهای عصبی وارد مغز شود.
تأثیر ویروس کووید ۱۹ بر سیستم اعصاب
- علائمی تاثیر کووید ۱۹ بر مغز
از دست دادن حس بویایی، اولین علامت ویروس کرونا بود که پزشکان در تمام دنیا آن را متوجه شدند. آنها این علامت را به تاثیرات عصبی ویروس جدید کرونا مربوط دانستند. پزشکان میگویند از دست دادن حس بویایی به دلیل اختلالاتی در سلولهای عصبی روی میدهد که به سیستم بویایی تعلق دارند.
مواردی از افرادی که دچار ویروس کرونا شده بودند، دچار میوزیت (التهاب عضله)، سندرم گیلنباره و مننژیت نیز بودهاند. همهی این بیماریها به سیستم عصبی مرکزی مربوط هستند.
یک خطر مهم در تأثیرات کووید – ۱۹ بر مغز، به عروق مغز مرتبط است. علاوه بر گرایش احتمالی کووید – ۱۹ به نورونها، پوشش درونی عروق مغز نیز ممکن است آسیب ببینند. در بدترین حالت، این اتفاق میتواند منجر به خونریزی و سکته مغزی شود.
- دو آسیب مغزی ویروس کرونا
ویروس کرونا از دو مسیر بر مغز اثر میگذارد. یکی از این مسیرها، مستقیمتر بوده و بر اساس فرضیهی عفونت سلولهای عصبی بوسیله این ویروس است. راه دیگر نیز غیرمستقیم بوده و به دلیل نارساییهای سایر اندامهای حیاتی، وقتی بیمار در شوک شدید در بخش مراقبتهای ویژه است، روی میدهد. راه مستقیم هنوز کاملاً ثابت شده نیست. اما ظاهرا کووید – ۱۹ میتواند از طریق گیرندهی ACE۲ به همان طریقی وارد سلولهای عصبی شود که وارد ریهها و کلیهها میشود.
مسیر غیر مستقیم آسیب مغزی به علت پیشرفت بیماری در بدن رخ میدهد. اول از همه، ما مشکلات تنفسی را داریم، سپس ذاتالریه، نارسایی یک سری از اندامها، کاهش جریان خون به سمت مغز، و متعاقباً مرگ سلولهای عصبی که اکسیژن کافی دریافت نمیکنند.