به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، از مساحت ۲ میلیون و ۹۳۷ هزار هکتاری استان کردستان، بیش از ۳۷۴ هزار هکتار آن را جنگل تشکیل می‌دهد، جنگل‌های این استان که جزو جنگل‌های زاگرس شمالی به حساب می‌آیند، در طول بیش از ۵۰ هزار سال گذشته تشکیل شده و به لحاظ محافظت از منابع آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، مصارف درمانی، توانایی‌های اکوتوریستی و ارزش‌های زندگی، اهمیت زیادی دارد.
جنگل‌های این استان که بخشی از جنگل‌های غرب کشور را تشکیل می‌دهد بیشتر اطراف شهرهای بانه و مریوان واقع شده است و بعد از جنگل‌های شمال کشور در رتبه دوم اهمیت قرار دارند.
در جنگل‌های کردستان انواع درختان از جمله بلوط، مازو، گلابی، زبان گنجشک (ون)، گردو، سیب وحشی، پسته وحشی، زالزالک، آلبالو، ازگیل، بادام تلخ، داغداغان، نارون، افرا و بید وحشی رشد کرده است.
خشکسالی، فعالیت‌های معدنی، راهسازی و آتش‌سوزی در جنگل‌ها، بیماری و حمله آفت‌ها به درختان جنگلی، قطع درختان به منظور تهیه زغال، توسعه زمین‌های زراعی و در چند سال اخیر چنگ‌اندازی برخی افراد و از بین بردن جنگل به قصد ساخت خانه باغ همه دست به‌دست هم داده تا کمربند سبز و مهم جنگل‌ها هر روز باریک و باریک‌تر شود.
در این میان شاهد چنگ‌اندازی گسترده و تخریب جنگل‌های اطراف مریوان هستیم و بی‌شک تداوم این روند در آینده‌ای نه چندان دور، نابودی تمام جنگل‌ها و تبدیل آن‌ها به زمین‌های بی سود و غبارخیز را در پی‌خواهد داشت.
شهرستان مریوان با داشتن ۱۹۳ هزار هکتار اراضی ملی یکی از شهرستان‌های جنگلی استان است که در سال‌های اخیر چشم طمع سودجویان زیادی به این منطقه باعث تخریب حجم وسیعی از آن شده است.
درباره علت اصلی تخریب جنگل‌های مریوان با شاهرخ محمودی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مریوان گفت‌وگویی انجام شده که آن را می‌خوانید.
در حال حاضر وضعیت جنگل‌های مریوان چگونه است؟
مریوان ۱۹۳ هزار هکتار اراضی ملی دارد که شامل ۹۷ هزار اراضی جنگلی و ۹۶ هزار اراضی مرتعی است. این شهرستان در سال ۹۱ دارای ۱۱ هزار هکتار اراضی زراعی بود که این میزان اراضی در سال‌های اخیر به ۲۲ هزار هکتار افزایش یافته است.
طرح آمایش سرزمین در دهه ۷۰ ارائه شد. اما به دلایلی این طرح به طور مناسب و شایسته اجرا نشد بعد از مدتی طرحی با عنوان طرح توسعه باغ‌ها در بندهای مختلفی ارائه شد که یکی از این موارد کاشت انگور دیم بود.
مریوان خاک حاصلخیز و سرشار از آهن دارد. به همین دلیل اراضی این شهرستان بهترین بستر برای کاشت انگوردیم است.
این وضعیت موجب بازار گرمی کاشت انگور دیم در مریوان شد. به گونه‌ایی که هر ساله در اوایل پاییز با محض ورود به شهرستان مریوان و قدم گذاشتن در سه راه نی این شهرستان شاهد بازار پرفروش انگوردیم خواهیم بود.
شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و به تبع آن در استان و همچنین بسته شدن مرز باشماق به دلیل شیوع کرونا موجب شد تا بسیاری از مردم به سمت شغل‌هایی کاذب از جمله ذغال‌گیری و تخریب و تصرف در عرصه‌های منابع طبیعی رویی آوردند.
علت اصلی تخریب و به افول رفتن اراضی ملی و جنگل های مریوان چیست؟
عامل اصلی تخریب جنگل‌های مریوان تبدیل آن‌ها به باغ انگور دیم در این شهرستان است و به دلیل کمبود زمین‌های زراعی مردم برای کاشت انگور دیم دست به تخریب و سوءاستفاده از اراضی جنگلی و مرتعی زدند.
در تعدادی از روستاهای مرزی این شهرستان که انجام این‌کار ترویج داده نشده بود مردم بیشتر مشغول ذغال‌گیری بودند که آن هم به نحوی نابودی جنگل‌های مریوان را در پی داشت.
از ۱۵۱ روستای موجود در مریوان ۹۲ روستای آن جنگلی است که این خود یک سرمایه ملی محسوب شده و اجرای چنین طرح‌هایی نه فقط سودی نداشته بلکه نابودی این سرمایه ملی را به دنبال خواهد داشت و تخریب منابع طبیعی و طبیعت علاوه بر ضرر و زیان برای نسل حاضر باعث کاهش ذخایر طبیعی برای نسل‌های آینده می‌شود.
منابع طبیعی مریوان چه اقداماتی برای جلوگیری از این تصرفات انجام داده است؟
در این مدت کوتاه بیش از ۳۸۶ پرونده تخلف مربوط به تخریب اراضی در مریوان به مقامات قضایی تحویل داده شده که طی آن حکم بازداشت ۵۱ متخلف صادر شده است.
در این راستا تاکنون با همکاری نیروهای انتظامی حکم جلب ۳۱ متخلف اجرا و و روانه زندان و حکم مابقی افراد نیز صادرو با تلاش نیروهای انتظامی دستگیر و بازداشت خواهند شد.
این آمار نشان دهنده تعامل مناسب اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان و دستگاه قضایی است.
نجات عرصه‌های ملی و منابع طبیعی جز با همکاری و همیاری طبیعت دوستان میسر نخواهد شد؛ باید فرهنگ منابع طبیعی، مردم محور شود و مردم، طبیعت را از آن خود دانسته و آن‌را همچون میراثی جاودانه و ماندگار به نسل آینده منتقل کنند.
مردم چگونه می‌توانند به شما کمک کرده و برای جلوگیری از نابودی این عرصه گامی بردارند؟
مردم فهیم و طبیعت دوست، باید گزارش قطع درختان جنگلی، ذغال‌گیری از درختان جنگلی و هرگونه تخریب و تصرف اراضی ملی را به واحد حفاظت پاسگاه ویژهی اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مریوان اطلاع دهند تا در اسرع وقت بررسی و بازدید به عمل آید تا با همیاری هم گامی سبز برای حفاظت از این امانت الهی برداریم.
منابع طبیعی و محیط زیست متعلق به شخص یا گروه خاصی نیست و به عنوان یک سرمایه ملی قلمداد می‌شود و حفظ و حراست و توجه به این منابع و بهره‌گیری مطلوب از آن زمینه ساز توسعه پایدار است و این مهم مشارکت همگانی به ویژه نهادها و سازمان‌های مرتبط را می‌طلبد.
یکی از مه‌مترین سرمایه‌های هر کشوری در کره زمین، منابع طبیعی آن کشور است و ایران در این عرصه دارای پتانسیل‌ها، منابع غنی و فراوانی است و کردستان نیز از دیرباز از این مهم برخوردار بوده و با وجود کوهستانی بودن، منطقه‌ای با ارزش از لحاظ ذخایر طبیعی مانند آب، پوشش گیاهی و جنگل‌های فراوان است.
وظیفه مسئولان و همه مردم است که از این سرمایه عظیم در توسعه این استان بیشتر استفاده کنند و حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کردستان ضرورتی است که باید بهتر، مطلوب‌تر و با سرمایه‌گذاری بیشتری به آن اهتمام ورزید.
وظیفه همه مردم و به ویژه مسئولان این است که بیشتر از گذشته در راستای حفظ و بهره‌گیری مناسب از این سرمایه‌های ملی بکوشند و گام‌های مؤثرتری را بردارند.