به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، سگ‌های بدون صاحب و افزایش روز افزون جمعیت آنها معضلی حل‌نشده بین دوست‌داران حیوانات، شهرداری‌ها و ساکنان شهرها بوده که این روزها دامن‌گیر بسیاری از شهروندان شده است و هر روز تصاویر یا فیلم‌هایی را از حمله چندین قلاده سگ بدون صاحب در فضای مجازی می‌بینیم که آخرین فیلم مربوط به خانمی در شهرک اندیشه تبریز بوده که در محاصره سگ‌های بدون صاحب قرار گرفته است.
اهالی این شهرک گلایه زیادی از تعدد سگ‌های بدون صاحب دارند، اما این معضل مختص شهرک اندیشه نبوده و در مرکز شهر و پشت چراغ قرمز نیز این حیوانات را می‌بینیم که به راحتی رها شده‌اند.
همزیستی نه چندان مسالمت‌آمیز سگ‌های بدون صاحب و انسان‌ها و نحوه جمع‌آوری این حیوانات از سطح شهر و نگهداری از آنها در طول سال‌های گذشته یکی از جنجال برانگیزترین بحث‌ها بوده و هر بار نیز انگشت اتهام به سمت شهرداری‌ها نشانه رفته است.
طبق بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری، جلوگیری از شیوع امراض ساریه انسانی و حیوانی و اعلام این گونه بیماری‌ها به وزارت بهداری و دامپزشکی و شهرداری‌های مجاور هنگام بروز آنها و دور نگاه داشتن بیماران مبتلا به امراض ساریه و معالجه و دفع حیواناتی که مبتلا به امراض ساریه بوده یا در شهر بدون صاحب و مضر هستند، جزو وظایف شهرداری‌ها است.
به دنبال جریحه‌دار شدن عواطف انسانی و حامیان حیوانات و با ابلاغ دستورالعمل کنترل حیوانات ناقل بیماری در شهر توسط سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، اتلاف حیوانات ناقل بیماری ممنوع و مقرر شد تا شهرداری‌ها نسبت به زنده‌گیری این حیوانات و نگهداری از آنها اقدام کنند.
به نظر می‌رسد انجام اقداماتی از سوی شهرداری تبریز برای جمع آوری سگ‌های بدون صاحب از سطح شهر در کنترل جمعیت آنها موثر نبوده و لازم است علاوه بر در اولویت قرار گرفتن این امر از سوی شهرداری، مردم نیز پا به پای این ارگان، در این امر همکاری کنند.
عدم مدیریت پسماندها توسط شهروندان و شهرداری از علل افزایش جمعیت سگ‌های بدون صاحب بوده و دادن غذا به حیوانات نیز مهربانی است که به امر ازدیاد جمعیت آنها کمک کرده و به ضررشان تمام می‌شود.
ساماندهی سگ‌های بدون صاحب شاید در ابتدا کم‌اهمیت به نظر برسد، اما مورد حمله قرارگرفتن شهروندان توسط سگ‌ها و خطرات و تهدیدات ناشی از آن ممکن است جبران ناپذیر باشد.
به گفته رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سالانه نزدیک به ۲۴۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار جمعیت آذربایجان شرقی گزش اتفاق می‌افتد.
سیمین خیاط‌زاده تصریح کرد: این آمار، رقم بالایی بوده و حدود ۹۰۰۰ نفر (۵۰ نفر کم‌تر یا بیشتر) را شامل می‌شود و تعداد موارد حیوان گزیدگی در برخی موارد حتی بیشتر از ۱۰ هزار نفر هم گزارش شده که آمار کشوری بسیار بیشتر از این تعداد است.
وی گفت: شهرداری‌ها در شهرها و دهیاری‌ها در روستاها موظف به جمع آوری حیواناتی هستند که گزش ایجاد می‌کنند، به نظر می‌رسد به دلیل وسعت حوزه وظایف شهرداری، این موضوع جزو اولویت‌ها قرار ندارد.
خیاط‌زاده افزود: در صورت در اولویت نبودن این موضوع برای ارگان‌های ذی ربط، مشکلاتی در کنترل و مراقبت بیماری بوجود می‌آید، به دلیل اجرایی نشدن صفر تا ۱۰۰ اقدامات لازم برای جمع آوری سگ‌های بدون صاحب، شاهد افزایش آنها سطح شهر هستیم.
وی توضیح داد: از سال‌های گذشته، سگ‌های بدون صاحب به صورت زنده‌گیری جمع آوری شده و به مراکز نگهداری حیوانات، سپرده می‌شوند.
خیاط زاده گفت: این فرایند هزینه‌بر است، یک مرکز نگهداری از حیوانات باید امکانات لازم برای نگهداری و جدا کردن سگ‌ها از یکدیگر را داشته باشد و از همکاران دامپزشکی برای ویزیت سگ‌ها استفاده کند.
وی اظهار کرد: حامیان حیواناتی که اقدام به تاسیس مراکز نگهداری از حیوانات می‌کنند، تصور اشتباهی مبنی بر از بین نبردن هیچ یک از این حیوانات دارند.
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز ادامه می‌دهد: در کل دنیا، حیوانات بیمار را از حیوانات سالم جدا کرده و در صورت قابل درمان نبودن بیماری آن حیوان، برای پیشگیری از انتقال بیماری به دیگران، آن را با مرگ غیرعذاب آور از بین می‌برند.
وی به برخی مقاومت‌ها در خصوص مرگ با ترحم حیوانات اشاره کرده و می‌گوید: در برخی موارد مقاومت‌هایی نسبت به این موضوع وجود دارد که باعث می‌شود حیوانات سالم و بیمار به خوبی از هم تفکیک نشود و این اقدام باعث کنترل نشدن زاد و ولد آنها و به وجود آمدن مشکلات دیگری می‌شود.
خیاط‌زاده جلوگیری از زاد و ولد حیوانات سالم و عقیم سازی و تجویز دارو و واکسن را از جمله راهکارها برای کنترل جمعیت سگ‌های بدون صاحب و نگهداری از آنها عنوان می‌کند.
وی خاطرنشان می‌کند: نحوه مدیریت پسماند نیز در افزایش تعداد سگ‌های بدون صاحب موثر بوده و با نصب سطل‌های زباله درپوش‌دار در سطح شهر توسط شهرداری می‌توان از دسترسی حیوانات بدون صاحب به غذا جلوگیری کرد. البته فرهنگ سازی برای جداسازی زباله‌ها نیز مهم بوده و باید برنامه ریزی‌هایی در این خصوص انجام شود.
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز از همکاری کارشناسان بهداشت محیط مراکز بهداشت با شهرداری‌ها در امر جمع آوری این حیوانات و مداخله کارشناسان بهداشت در امر مراقبت از موارد حیوان گزیدگی خبر می‌دهد.
وی می‌گوید: انجام واکسیناسیون و تحت مراقبت قرار دادن افرادی که مورد گزش سگ، گربه یا دیگر حیوانات قرار گرفته‌اند، از جمله اقدامات سیستم بهداشتی است.
خیاط‌زاده بر ضرورت انجام چهار دوره واکسیناسیون تاکید می‌کند و متذکر می‌شود: چرخه‌هاری در حیوانات اهلی از خود حیوان شروع نمی‌شود، بلکه گزش توسط حیوان وحشی مانند گرگ، آغازگر این چرخه و انتقال آن به انسان‌ها است. هاری جزو بیماری‌هایی است که منجر به فوت فرد می‌شود و نجات فرد از مرحله حاد بیماری بسیار سخت و حتی بعید است، از این رو هزینه زیادی برای نجات این افراد می‌شود.
وی در این خصوص می‌گوید: با مراقبت‌های بسیار دقیق در مرکز بهداشت استان، سعی کرده‌ایم تا هیچ یک از موارد بیماری فوت نشوند، خوشبختانه تا کنون با تلاش همکارانمان و همراهی مردم و مراجعه به دنبال گزش، فوتی نداشتیم.
خیاط‌زاده کامل بودن چرخه واکسیناسیون هاری را مرهون پیگیری فعالانه کارشناسان مرکز بهداشت استان دانسته و می‌گوید: حتی در صورت عدم امکان مراجعه فرد مبتلا به‌هاری، همکاران ما برای جلوگیری از مرگ فرد به محل سکونت او مراجعه کرده و واکسیناسیون را انجام می‌دهند.
وی در بخش پایانی سخنانش متذکر می‌شود: در برخی موارد گزش‌ها نادیده گرفته می‌شوند، در حالیکه احتمال آلوده بودن حیواناتی مانند گربه و سگ‌های بدون صاحب به دلیل کامل نبودن واکسیناسیون در آنها وجود دارد.
شهردار تبریز نیز می‌گوید: برای جمع آوری سگ‌های بدون صاحب، برای زنده‌گیری و دور کردن سگ‌های بدون صاحب برنامه ریزی شده است.
ایرج شهین باهر می‌افزاید: با وجود هزینه بر بودن آمپول‌های بیهوشی، سگ‌ها را با این آمپول‌ها بیهوش کرده و از فضای زیستی دور می‌کنیم، اما تعارضی بین حیوان دوستان و شهرداری وجود دارد.
اجازه کشتار حیوانات را نداده‌ایم و نمی‌دهیم
وی می‌گوید: معتقد به حقوق حیوانات هستم و هرگز اجازه کشتار حیوانات را نداده‌ایم و نمی‌دهیم، اما برداشت‌ها به گونه دیگری است.
شهین‌باهر کمک و همکاری مردم در امر جمع آوری سگ‌های بدون صاحب را موثر دانسته و می‌گوید: در برخی موارد مردم از روی علاقه و احساس دلسوزی به حیوانات غذا می‌دهند که این امر سبب افزایش امکان زاد و ولد حیوانات می‌شود.
شهردار کلانشهر تبریز در خاتمه بیان می‌کند: حیوانات هم حق زندگی دارند و مردم به ما در کنترل زاد و ولد و جمع آوری سگ‌های بدون صاحب کمک کنند.
گزارش: نسرین سوار