به گزارش همشهریآنلاین به نقل از ایرنا، سازمان جهانی گردشگری (WTO) گردشگری سلامت را استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد منجر میشود تعریف کرده که در مکانی خارج از محل سکونت فرد برای مدت بیش از ۲۴ ساعت به طول انجامد.
براساس آمار اعلام شده در سال ۹۵ حدود ۵۰۰ میلیون دلار درآمد از این محل برای کشور حاصل شده است که نیم درصد از سهم جهان میشود. برخی معتقدند هر گردشگر سلامت که به بیمارستانها و مراکز جراحی محدود مراجعه میکند بین ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ دلار ارز وارد کشور میکند.
گردشگران سلامت بیشتر از کشورهای جمهوری آذربایجان، عراق، ترکمنستان، افغانستان، کویت، سوریه، لبنان، بحرین و ترکیه به ایران سفر میکنند.
در حالی که ایران در یک دهه گذشته پیشرفت ۲۰ تا ۲۵ درصدی در حوزه گردشگری سلامت داشته اما این بخش در حوزه گردشگری اصفهان به اعتقاد کارشناسان نیازمند داشتن برنامه منسجم علمی، همکاری و هماهنگی نهادهای مربوط، اصلاح نگرشها و نقشه راه اصولی است.
علاوه بر ظرفیتهای تاریخی و طبیعی، این استان و به صورت مشخص شهر اصفهان بهدلیل وجود مراکز درمانی متعدد در زمینه قلب، چشم پزشکی، باروری و ناباروری، دیالیز و ارتوپدی از قابلیت توسعه صنعت گردشگری پزشکی برخوردار است.
ضربه سخت کرونا
در این میان، شیوع بیماری کرونا زخمی عمیق بر گردشگری نوپای سلامت وارد کرده است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان گفت: سال ۹۸ به دلیل حوادث و رخدادهای مختلف، سال خوبی برای گردشگری اصفهان نبود و گردشگری سلامت نیز در این ارتباط ضربه دید.
سیدعلی صالح درخشان افزود: اصفهان به اندازه ظرفیتها و توان خود جایگاه واقعیاش را در صنعت گردشگری درمانی پیدا نکرده است و تلاش میشود به این جایگاه برسد.
وی بیان کرد: فعالان بخش خصوصی صنعت گردشگری برنامهریزی خوبی در نظر گرفته بودند که با شیوع ویروس کرونا تداخل پیدا کرد، اما امیدواریم پس از این معضل جهانگیر بتوانیم صنعت گردشگری به ویژه گردشگری درمانی را به ریل اصلی آن برگردانیم.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان سرآغاز بازگشت به وضعیت قبل و نیز توسعه آن را مستلزم رونق دوباره گردشگری داخلی عنوان و اضافه کرد: باید زمینههای جذب گردشگر به استان اصفهان را پس از مهار کرونا افزایش دهیم و پس از آن نوبت به توسعه گردشگری خارجی میرسد.
وی، شهرک سلامت اصفهان را یکی از شرکتهای پیگیر در امر گردشگری سلامت دانست و گفت: این مرکز از معدود مراکزی بود که در زمان شیوع کرونا با استفاده از موارد بهداشتی همچنان فعال بود و بستههای مواد غذایی مورد نیاز شهروندان را با روش علمی بسته بندی و به وسیله اشعه ضدعفونی میکرد.
صالح درخشان اضافه کرد: این شهرک در زمینه گردشگری سلامت موثر و موفق بوده است، اما هنوز همه امکانات خود را به کار نگرفته و بخشهایی از این شهرک هنوز در حال ساخت است و تا رسیدن به اهداف اصلی فاصله دارد.
حمل و نقل و درمان
وی، گردشگری سلامت را دارای دو بخش حمل و نقل و درمان دانست و افزود: براساس قانون، تورگردانی و حمل و نقل گردشگران بخش سلامت تا درب بیمارستان برعهده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و حوزه درمان به صورت کامل برعهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان اظهار کرد: این دو حوزه نباید در امور یکدیگر وارد شوند و طبیعی است در کشوری که میخواهد به صورت علمی، دقیق و صحیح فعالیت گردشگری سلامت داشته باشد حلقههای اتصال باید به صورت زنجیروار به یکدیگر متصل شود.
ورود افراد غیرمتخصص
وی با اشاره به ورود برخی افراد غیرمتخصص در حیطه گردشگری درمانی ادامه داد: ممکن است عدهای که از جنس گردشگری نیستند وارد این صنعت شده و با هدف درآمدهای مقطعی، آسیبهایی را به گردشگری سلامت و کیفیت آن وارد کنند.
صالح درخشان با تاکید بر لزوم نظارت بیشتر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر تورگردانی گردشگری سلامت بیان کرد: فعالیت برخی افراد ناآگاه و بدون تخصص میتواند تبلیغ منفی برای حوزه سلامت اصفهان باشد و میزان این گردشگران را کاهش دهد.
وی افزود: حدود هشت انجمن سفر و تعدادی شرکت الکترونیکی بخش خصوصی مربوط به حوزه گردشگری سلامت در استان فعال است که باید به سمت افزایش و تقویت این شرکتها پیش برویم.
شناسایی بازار هدف
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان، دو بخش عمده بیمارستانها و شناسایی بازار هدف را نیازمند اصلاحات اساسی دانست و گفت: بیمارستانها باید خود را مجهز و آماده ارائه خدمات به گردشگران درمانی کنند، بدون اینکه خللی در ارائه خدمات و پذیرش شهروندان اصفهانی صورت بگیرد.
وی افزود: امکانات درمانی و اقامتی خود را باید به نحو مطلوب و در راستای توسعه گردشگری سلامت به سایر استانها و کشورهای جهان معرفی کنیم.
صالح درخشان اشاره کرد: یکی از چالشهای عمده گردشگری خارجی ما این است که کشوری کهن با سابقه طولانی در زمینه آثار تاریخی، علمی، فرهنگی و طبیعتگردی داریم، اما شناخته شده نیست.
ساخت هتلبیمارستان
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان امکانات اقامتی اصفهان را برای گردشگران خوب ارزیابی کرد و افزود : مورد دیگر که در حوزه گردشگری سلامت باید رخ دهد ساخت هتلبیمارستانهای موردنیاز برای این بخش است.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه یک بیمار گردشگر همراه با خانواده برای درمان سفر میکند و تعداد روزهای بیشتری را در استان اقامت دارد، بنابراین به هتل بیمارستانهایی نیاز داریم که بیمار در محیطی هتل مانند به درمان خود اقدام کند.
صالح درخشان گفت: اقدام دیگری که باید در این زمینه انجام شود، توجه به درنظر گرفتن تفریحهای مناسب برای همراهان و خانواده بیمارانی است که به قصد درمان به اصفهان آمدهاند و باید یک بسته ویژه گردشگری همراه با درمان برای این گردشگران برنامهریزی شود.
وی تاکید کرد: نگهداشتن بازار گردشگری سلامت بسیار مهمتر از کسب بازار آن است. همکاری دقیق و خوب میان بخشهای درمانی و گردشگری برای ثبات بازار گردشگری درمانی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
صالح درخشان درباره سهم دولت در گردشگری سلامت نیز بیان کرد: بیشتر حوزه گردشگری سلامت در دست بخش خصوصی است و به نظر من سهم، چیزی جز نظارت بر این بخش نیست.
نبود زیرساختهای مناسب در استان
رییس انجمن غذا، صنعت و سلامت اصفهان نیز گفت: تعرفه مشخصی برای بیماران و گردشگران سلامت نداریم. بیمارستانهای خصوصی، دولتی و مطب پزشکان هرکدام به یک روش و با تعرفههای متفاوت عمل میکنند و روال مشخص، همگن و هماهنگی که سیاستگذاران کشور آن را تایید کنند، وجود ندارد.
سیدمرتضی صفوی افزود: به طور کلی بروز هرگونه تنش، تغییر و تحول یا موانعی مانند مسائل اقتصادی، فرودگاه، ویزا، ممنوعیت برخی از کشورها، نبود زیرساختهای لازم و نبود کارت بانکی مناسب برای گردشگران درمانی بر گردشگری سلامت موثر است.
وی بیان کرد: این موضوع به میزان زیادی دست دلالان را باز میگذارد که از نبود سیاستگذاری صحیح، سوءاستفاده کنند.
نبود برنامه مشخص
استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیان کرد: شرکتها و دفاتر خدمات مسافرتی که جسته و گریخته در این زمینه فعالیت میکنند به دلیل اینکه تاکنون سیاستگذاران یک برنامه مدون و مشخصی را تدوین نکردهاند، همواره دچار مشکل بودهاند.
وی اظهار کرد: برای مثال در گذشته افرادی که تمایل به فعالیت در بخش گردشگری سلامت داشتند، باید یک شرکت خدمات مسافرتی ایجاد یا خریداری میکردند، بعدها وجود یک پزشک در مجموعه الزامی و پس از مدتی این قانون لغو شد. اکنون نیز وجود و فعالیت شرکتهای تسهیلکننده گردشگری سلامت مطرح شده است.
صفوی ادامه داد:سیاستگذاران اصلی این بخش شامل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، امور خارجه، بهداشت و درمان و کشور و برخی سازمانها از جمله هلال احمر و سازمانهای مردم نهاد و بخش خصوصی، یکصدا عمل نمیکنند.
این فعال حوزه گردشگری سلامت خاطرنشان کرد: در مجموع، موانع خواسته و ناخواسته بر سر راه گردشگری سلامت، موجب شده تا در این زمینه چندان موفق نباشیم.
وی گفت: لیزر چشم، ناباروری، زیبایی و مشکلات گوارشی عمده مواردی است که افراد اصفهان را به عنوان مقصد گردشگری سلامت خود انتخاب میکنند و مشکلات پوستی، آلرژی و دندانپزشکی در موارد بعدی است.
رئیس انجمن غذا، صنعت و سلامت اصفهان افزود: ما در ابتدای راه توسعه گردشگری سلامت هستیم. موضوع شیوع ویروس کرونا نیز در ماههای اخیر تاثیرات جدی بر گردشگری سلامت داشته و این بخش هماکنون تعطیل است.
صفوی عنوان کرد: اصفهان پس از تهران، بهترین پزشکان و متخصصان را دارد و هزینه ویزیت هم بسیار کمتر از تهران است. بنابراین ظرفیت، جایگاه و زیرساختهای مناسبی برای توسعه گردشگری سلامت وجود دارد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گف: شهرک سلامت اصفهان ۳۶ کلینیک فوق تخصصی با شرایط درمانی مناسب دارد.
وی ادامه داد: برخی دلالان در زمینه گردشگری سلامت فعال هستند که با بدترین کیفیت امور حمل و نقل و درمان بیماران را انجام میدهند. بیمارستانها باید کانالیزه شده و تنها از طریق شرکتهای گردشگری سلامت بیمار پذیرش کنند تا دست این دلالان از بازار گردشگری سلامت کوتاه شود.
صفوی از نبود آمارهای مناسب و به روز در زمینه گردشگری سلامت در کشور ابراز تاسف و اظهار کرد: در کشورهای خارجی، دولت از شرکتهای گردشگری سلامت حمایت میکند.
وی، بیشترین افراد مشتاق به استفاده از خدمات پزشکی ایران از جمله اصفهان را مردم کشورهای عراق، عمان، پاکستان، افغانستان و جمهوریهای روسیه عنوان کرد.
اصفهان بیش از ۶ هزار تخت بیمارستانی در ۵۳ بیمارستان (۳۸ دولتی و ۱۵ خصوصی و خیریه) دارد.