به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر کتایون نجفی‌زاده در ارتباط ویدئوکنفرانسی با خبرنگاران با بیان اینکه انجمن در سال گذشته به عنوان بازو و در کنار وزارت بهداشت با این وزارتخانه همکاری کرد و کوشید، گفت: یکی از شاخص‌های مهم اهدای عضو PMP است که تعداد اهدای عضو به ازای یک میلیون نفر جمعیت را نشان می‌دهد. این شاخص در دنیا به صورت یک دهم یک دهم حرکت می‌کند و هر یک دهم افزایش آن، نشان دهنده تلاش دولت و ارگان‌های فرهنگ‌ساز آن جامعه است. در کشور ما این شاخص در دو سال گذشته ۱۱.۲ بوده، اما سال گذشته به ۱۴ رسیده که بسیار قابل توجه است.
وی افزود: در سال گذشته ۱۰۷۸ مورد اهدای عضو در کشور انجام شد. باید توجه کرد که سالانه بین حدود پنج تا هشت هزار مرگ مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که طبق آمارهای جهانی نیمی از افراد، یعنی در سه تا چهار هزار نفر از افراد مرگ مغزی شده قابلیت اهدای عضو وجود داشته است. این موضوع دو پیام دارد؛ یکی اینکه به ۱۰۷۸ خانواده‌ای که تصمیم درست گرفتند و اعضای عزیزشان را اهدا کردند، تبریک می‌گویم. در عین حال جای تاسف دارد که یک‌سوم تا یک‌چهارم موارد مرگ مغزی‌مان را استفاده کردیم و بقیه اعضای قابل استفاده مرگ مغزی به زیر خاک رفتند.
نجفی‌زاده ادامه داد: یک بیمار دیالیزی برای زندگی، باید هفته‌ای سه روز به مرکز دیالیز برود و چهار ساعت زیر دستگاه باشد. درحالیکه با پیوند کلیه می‌توان این عملکرد را به دست آورد و فرد به زندگی عادی برگردد و حتی یک قهرمان ورزشی باشد، اما متاسفانه این کلیه، قلب و کبد و... افراد مرگ مغزی به زیر خاک می‌رود.
وی با بیان اینکه از هر فرد مرگ‌مغزی شده، هشت عضو قابل اهدا است، گفت: طی سال گذشته شاهد افزایش تعداد پیوند کلیه از افراد مرگ مغزی و کاهش این پیوند از افراد زنده بودیم. به طوری که در سال گذشته ۳۲۳۴ پیوند عضو در کشور انجام شده که عمده‌ترین آن کلیه بوده و در درجه بعدی پیوند کبد بیشترین میزان را به خود اختصاص داده و بعد از آن هم پیوند قلب قرار دارد.
- آمار مرگ و میر کرونا در بیماران پیوند عضو
مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان در پاسخ به سوالی درباره میزان آسیب‌پذیری افراد پیوندی و یا نیازمند اهدای عضو در مقابل بیماری کووید-۱۹ گفت: شخصی که ایمنی‌اش ضعیف باشد اگر ویروس کرونا وارد بدنش شود، بیشتر در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرد. بر همین اساس بعد از شیوع کرونا، پیوند اعضا در تمام دنیا متوقف شد و فقط به موارد اورژانس و افرادی که ثابت شود کرونا ندارند، محدود شد. در عین حال بر اساس آمارها روزی هفت تا ۱۰ نفر به دلیل نرسیدن عضو پیوندی از دست می‌روند، حال تصور کنید که از اسفند ماه و بعد از شیوع کرونا این آمار به کجا رسیده است. البته امیدواریم با برطرف شدن کرونا پیوند عضو به وضعیت عادی برگردد.
وی درباره میزان درگیری بیماران پیوندی با کرونا، اظهار کرد: متاسفانه کرونا تعدادی از بیماران پیوندی را درگیر کرده است. البته طبق مصاحبه‌ای که با مراکز پیوند مختلف داشتیم افرادی که در گذشته پیوند عضو داشته‌اند، بیشتر درگیر می‌شوند. بیماران پیوندی جدید از آنجایی که در قرنطینه بودند، کمتر مبتلا شدند. موارد پیوندی قدیمی را داشتیم که متاسفانه مبتلا شدند و باید توجه کرد که آمار مرگ و میر بیماران پیوندی که مبتلا به کرونا می‌شوند، چندین برابر افراد عادی جامعه است و حتی به ۵۰ درصد می‌رسد.
نجفی‌زاده با بیان اینکه به طور کلی آمار مرگ ناشی از کرونا در بیماران پیوندی حتی به ۵۰ درصد هم می‌رسد، افزود: کار خوبی که وزارت بهداشت در این شرایط انجام داد، این بود که با همکاری بیمه‌ها و سازمان غذا و دارو نسخه‌های بیماران را تمدید کرد تا بیماران بتوانند با همان نسخه قدیمی و بدون مراجعه مجدد به پزشک، داروهایشان را تحویل بگیرند. در عین حال از مراکز پیوند هم تشکر می‌کنم که سعی کردند با تمام بیماران پیوندی تماس گرفته و توصیه‌های لازم را به آنها ارائه دهند و از راه دور بیماران را کنترل کنند تا اگر مشکلی داشتند و یا علائمی پیدا کردند و نیاز به مراجعه به پزشک داشتند، سعی کردند از دور کنترل کرده و در صورت نیاز آنها را به پزشکان محلی ارجاع دهند تا نیازی به مسافرت نداشته باشند.
نجفی‌زاده همچنین گفت: به دنبال تفاهم نامه وزارت بهداشت با انجمن اهدای عضو ایرانیان، وظیفه ایجاد سامانه ثبت اطلاعات فراهم‌آوری و ثبت اعضا به انجمن اهدای عضو ایرانیان سپرده شد و بیش از یکسال است که انجمن در این زمینه فعالیت می‌کند. فاز یک و دو آن که آمار اهدای عضو و آمار بیماران نیازمند پیوند است، در کشور راه‌اندازی و به وزارت بهداشت تحویل داده شده است.
او گفت: هر فازی که راه‌اندازی و تکمیل می‌شود، به وزارت بهداشت تحویل داده می‌شود و وزارت بهداشت از مراکز می‌خواهد که اطلاعات‌شان را در این سامانه وارد کنند. از مرداد ماه به بعد که فاز پنجم سامانه به پایان می‌رسد، شاهد خواهید بود که وزارت بهداشت آمار با طیف وسیع ارائه نمی‌دهد، بلکه می‌تواند به صورت دقیق اعلام کند که میزان مرگ مغزی و اهدای عضو چقدر بوده است و آمار مربوط به این حوزه را با جزئیات اعلام کند.
- به ۳۴۳۲ پیامک دهید و کارت اهدای عضو بگیرید
مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان در ادامه اعلام کرد: برای اهداکنندگان زنده هم سامانه‌ای در وزارت بهداشت وجود دارد. البته درباره افراد زنده‌ای که تمایل دارند بعد از مرگ اعضایشان اهدا شود و می‌خواهند کارت اهدای عضو داشته باشند سامانه Ehdacenter.ir از سوی انجمن راه‌اندازی شده که برای همه مردم کارت اهدای عضو صادر می‌کند و مردم می‌توانند ثبت نام کنند و اطلاعات‌شان از کل کشور قابل دسترس است.
وی ادامه داد: اطلاعات تمام کسانی که مایل هستند کارت اهدای عضو داشته باشند، در آن ثبت می‌شود. در عین حال هر فرد می‌تواند حتی با موبایل غیرهوشمند به شماره ۳۴۳۲ که نشان دهنده کلمه "اهدا" بر روی شماره‌گیر تلفن است، یک پیامک بفرستد و کد ملی خود را ارسال کند. سپس تاریخ تولد و نام و نام خانوادگی‌اش پرسیده می‌شود و با همین سه اطلاعات کارت اهدای عضو برایش صادر و لینک تصویر کارت برایش ارسال می‌شود که می‌تواند هر زمان که به اینترنت دسترسی داشت، تصویر آن را ذخیره کند و یا از آن پرینت بگیرد.
- چند درصد ایرانی ها کارت اهدای عضو دارند؟
نجفی‌زاده درباره آمار ایرانیانی که صاحب کارت اهدای عضو هستند هم گفت: علی‌رغم اینکه در کشور فرهنگسازی وسیعی از سال ۱۳۸۴ در زمینه اهدای عضو انجام شد، اما از کل حدود ۵۰ میلیون بزرگسالی که در کشور وجود دارند، حدود ۱۲ درصد کارت اهدای عضو دارند. این درحالیست که در کشوری مانند آمریکا این رقم ۴۶ درصد بود و اخیرا به ۵۸ درصد رسیده است.
مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان افزود: در انگلیس هم یک‌سوم بزرگسالان‌شان کارت اهدای عضو دارند. اینکه چرا علی‌رغم همه فرهنگسازی‌ها در ایران فقط ۱۲ درصد بزرگسالان کارت اهدای عضو دارند، دلایلی دارد؛ یکی اینکه مردم نمی‌دانستند به چه صورت کارت اهدای عضو را دریافت کنند. در عین حال در کشورهای دیگر در صورت تمایل افراد به اهدای عضو، نشان اهدای عضو بر روی گواهینامه رانندگی درج می‌شود. حال تصور کنید که در ایران روزی حدود ۱۶ هزار نفر گواهینامه می‌گیرند و اگر این اقدام در کشور ما انجام شود و تمایل به اهدای عضو بر روی گواهینامه رانندگی ثبت شود، مطمئن باشید که ایران خیلی زود به آمار جهانی می‌رسد.
- پیگیری ثبت نشان اهدای عضو بر گواهینامه رانندگی و کارت ملی
نجفی‌زاده ادامه داد: در راستای ثبت نشان اهدای عضو بر روی گواهینامه اقدامات زیادی طی سال‌های اخیر انجام شده است. کار از دفتر حقوقی وزارت بهداشت آغاز شد و بعد از تایید این دفتر به وزارت کشور رفت و دفتر حقوقی وزارت کشور هم آن را تایید کرد. سپس برای ناجا ارسال شد. جلسات متعددی با مسئولان وزارت کشور و ناجا داشتیم و فرآیندها بررسی و موضوع تصویب شد. از طریق وزیر کشور برای هیات دولت نامه‌ای ارسال شد و درخواست شد که این مساله به عنوان یک تبصره در ماده ۱۶ گواهینامه رانندگی اضافه شود، اما متاسفانه دو سال پیش در یکی از کمیسیون‌های فرعی اجتماعی رد شد که داریم پیگیری می‌کنیم که علت رد شدن آن مشخص شود و ابهامات روشن شود.
وی گفت: باید توجه کرد که حتی اگر یک نفر بر روی گواهینامه رانندگی‌اش نشان اهدای عضو ثبت شود، باز هم نظر خانواده پرسیده می‌شود و اگر خانواده مخالفت کنند، اهدای عضوی انجام نمی‌شود. اینطور نیست که بدون نظر خانواده اهدای عضوی انجام شود. صحبت‌هایی با دکتر جهانگیری و مسئولان هیات دولت کردیم و به زودی نشان اهدا بر روی گواهی نامه رانندگی و حتی کارت ملی درج خواهد شد.
مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان اضافه کرد: اقدام دیگری که انجام دادیم و از روز ملی اهدای عضو پرده‌برداری می‌شود، ابر اهدا است که به این معنی است که فردی که کارت اهدای عضو دریافت می‌کند، در صورت تمایل می‌تواند ویدیویی از خودش گرفته و بر روی ابر اهدا آپلود کند تا اگر خدایی نکرده دچار مرگ مغزی شد، خانواده‌اش می‌توانند ویدیو او را دیده و بدانند که نظر عزیزشان چه بوده است.
- پیوند کلیه تحت نظارت وزارت بهداشت
نجفی‌زاده در پاسخ به سوالی درباره وضعیت کلیه‌فروشی در کشور با توجه به نظارت وزارت بهداشت در زمینه پیوند عضو از زنده، گفت: انجمن در زمینه پیوند از فرد زنده فعالیت نمی‌کند، اما طبق اطلاعی که ما داریم، خوشبختانه وزارت بهداشت پیوند کلیه از افراد زنده را کاملا تحت کنترل خودش گرفته و ثبت اطلاعات تمام گیرندگان و اهدای کنندگان تحت نظارتش است. شاید قبلا امکان این وجود داشت که یک اهداکننده زنده داوطلب و چه با پرداخت هزینه پیدا شود و بخواهد کلیه اهدا کند، اما در حال حاضر تخصیص کلیه از افراد زنده با وزارت بهداشت است. یعنی کسی نمی‌تواند بگوید من می‌خواهم کلیه‌ام را به فلان فرد خاص اهدا کنم. البته به جز دهنده فامیل. نتیجه این شده که اطلاعیه‌های روی دیوار و در آگهی‌هایی که در سایت‌ها در این زمینه وجود داشت که به دنبال اهدا کننده هستند، دیگر به درد نمی‌خورد و وزارت بهداشت است که مشخص می‌کند که اهداکننده به چه کسی کلیه بدهد و نتیجه این اقدام، این است که اطلاعیه‌ها دارد برچیده می‌شود و ان شالله به زودی شاهد خواهیم بود که دیگر چنین مواردی در کشور دیده نشود.