به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، محمد سبزه‌زاری رییس مرکز ملی گرد و خاک سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه در استان‌های مختلف کشور منشاهای داخلی و خارجی گرد و خاک به نسبت‌های مختلفی فعالیت می‌کنند، گفت: در استان‌های غربی کشور مانند کردستان و کرمانشاه منابع داخلی گرد و خاک زیادی وجود ندارد و بیشتر طوفان‌های گرد و خاک از کشور عراق به این مناطق وارد می‌شوند.
- منشا گرد و خاک در شهرهای مختلف داخلی است یا خارجی؟
وی گفت: در سایر استان‌ها از جمله ایلام و خوزستان منشا گرد و خاک به تفکیک شهرها متفاوت است. برای مثال در شهر آبادان ۹۰ درصد منشا گرد و خاک خارجی و در اهواز ۶۰ درصد منشا آن داخلی است بنابراین در هر شهری میزان تاثیر کانون‌های داخلی و خارجی در تشکیل طوفان‌های گرد و خاک با توجه به جهت باد غالب، شدت آن و نزدیکی و دوری به کانون گرد و خاک متفاوت است. با این وجود می‌توان گفت که در مناطق مرکزی ایران از جمله استان‌های اصفهان و یزد منشا گرد و خاک بیشتر داخلی است.
رییس مرکز ملی گرد و خاک با بیان اینکه در استان گلستان با منابع داخلی و خارجی ایجاد گرد و خاک در کنار یکدیگر مواجه هستیم، تصریح کرد: علاوه بر وجود کانون‌های داخلی گرد و خاک در این استان از جمله «اینچه‌برون»، بخشی از گرد و خاک در گلستان از کشور ترکمنستان وارد می‌شود.
سبزه‌زاری با اشاره به اینکه خوشبختانه طی دو سال اخیر با بارش‌های خوب در کشور کانون‌های داخلی گرد و خاک تا حدودی کنترل شده‌اند، گفت: در استان‌های مختلف فعالیت منابع داخلی گرد و خاک بسته به این است که در دوره خشکسالی باشیم یا ترسالی. در حال حاضر در استان خوزستان وسعت منابع داخلی ایجاد گرد و خاک حدود ۱۳۰ هزار است. نوع بافت و شرایط اقلیمی در این استان به‌گونه‌ایست که حتی اگر بارندگی‌های خوبی در آن رخ دهد تابش مستقیم آفتاب طی چند روز می‌تواند مجدد کانون‌های داخلی گرد و غبار را فعال کند.
وی در ادامه تصریح کرد: تالاب‌ها برای آنکه تبدیل به منشا گرد و خاک شوند باید مدت زمان طولانی خشک شده باشند. در حال حاضر با توجه به بارش‌ها در کشور تالاب‌هایی که منشا گرد و خاک دارند تا حدود مناسبی آبگیری شده‌اند و یا خاک آن‌ها مرطوب شده است.
رییس مرکز ملی گرد و خاک با اشاره به کانون‌های خارجی گرد و خاک گفت: در حال حاضر بیشتر اوقات گرد و خاک‌های کشورهای عراق، عربستان و سوریه، ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهند و در شهرهای مرزی سبب افت کیفیت هوا و کاهش دید افقی می‌شوند. متاسفانه در برخی از کشورهای هم مرز با ایران به علت مشکلات داخلی، بعضا وضعیت کیفیت هوا جزو اولویت‌های آخرشان محسوب می‌شود. به همین دلیل کنترل این منابع گرد و خاک سخت‌تر شده است.
- سدسازی‌های ترکیه یکی از عوامل فعال شدن کانون‌های گرد و خاک
سبزه‌زاری با تاکید بر اینکه یکی از عوامل فعال شدن کانون‌های گرد و خاک در کشورهای همسایه ایران سدسازی‌های کشور ترکیه است، اظهار کرد: این سدسازی‌ها مانع وقوع سیلاب‌های طبیعی می‌شود بنابر این محیط زیست منطقه حق‌آبه خود را دریافت نمی‌کند البته این سدسازی‌ها نه تنها کشور ایران، عراق و سوریه را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه می‌تواند با توجه به جهت باد در خود کشور ترکیه نیز خیزش گرد و خاک را به دنبال داشته باشد.
رییس مرکز ملی گرد و خاک در پایان با بیان اینکه با روش‌های مختلفی می‌توان کانون‌های داخلی گرد و خاک را کنترل کرد، گفت: بهترین حالت این است که مطالعه علمی و دقیقی از کانون‌های گرد و خاک داشته باشیم تا بتوانیم با در نظر گرفتن ویژگی‌های مختلف و البته صرفه اقتصادی آن را کنترل کنیم. در حال حاضر در کشور ما فعالیت کانون‌های داخلی گرد و خاک کمتر شده است که از جمله عوامل این کاهش فعالیت می‌توان به بارندگی‌های خوب، پرآب شدن تالاب‌ها و کاشت درخت برای تثبیت خاک اشاره کرد.