به گزارش همشهری آنلاین به نقل از شرق، چند روز بعد از اخراج بازرس کل وزارت خارجه آمریکا از سوی رئیسجمهور، رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا از احتمال ارتباط این اخراج با سیاستهای ایالات متحده در قبال ایران خبر داد. این ادعا در حالی مطرح میشود که در روزهای گذشته، احتمالات دیگری برای دلیل این اخراج مطرح شده بود؛ اما نکته مهم این بود که مشخص شد شخص مایک پمپئو از ترامپ درخواست کرده «استیو لینیک» را اخراج کند. دموکراتهای مجلس نمایندگان که اکثریت را در آن مجلس در اختیار دارند، در حال انجام تحقیقات و پیگیری درباره ماجرای اخراج لینیک هستند. علاوه بر این، جنجال تازه بر سر اخراج استیو لینیک در حالی شکل میگیرد که برخی منابع از تلاش جمهوریخواهان برای اقناع پمپئو به نامزدی در انتخابات سنا از ایالت کانزاس خبر داده بودند.
- تحقیقات بازرس درباره فروش سلاح به عربستان
ماجرای فروش سلاحی که «الیوت انگل» به آن اشاره میکند، یک سال پیش در همین روزها رخ داد. در ماه می ۲۰۱۹، در میانه بالارفتن تنشها با ایران، ترامپ اعلام وضعیت اضطراری کرد تا هشت میلیارد دلار سلاح را به عربستان سعودی بفروشد.
این فروش با وجود مخالفت کنگره و با اعلام این وضعیت انجام شد. الیوت انگل دراینباره گفت: «خبردار شدهام شاید دلیل دیگری برای اخراج آقای لینیک در کار بوده است. دفتر او، به خواست من، در حال انجام تحقیقات روی اعلام وضعیت اضطراری جعلی ترامپ بود؛ اعلام وضعیت اضطراری تا او بتواند به عربستان سعودی سلاح بفرستد». انگل ادامه داد: «نگرانکننده است که وزیر خارجه، پمپئو، خواسته قبل از پایانیافتن این کار، آقای لینیک کنار برود». وزیر خارجه آمریکا در آن زمان درباره انگیزه فروش این سلاحها گفته بود فروش این سلاحها به حمایت از متحدان منطقهای آمریکا و ثبات در خاورمیانه کمک خواهد کرد: «... به این کشورها کمک خواهد کرد در مقابل جمهوری اسلامی ایران قدرت بازدارندگی و دفاع داشته باشند».
در زمان فروش این سلاحها، کنگره در نتیجه نارضایتیها از جنگ طولانیمدت عربستان سعودی در یمن که بحران انسانی تمامعیاری را رقم زده است و نیز پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی ساکن آمریکا که برای واشنگتنپست مینوشت، کنگره فروش سلاح به عربستان را متوقف کرده بود. اقدام دولت در این زمینه با مخالفت اعضای هر دو حزب در کنگره همراه شد.
انگل اعلام کرد آن زمان پس از فروش این سلاحها با اعلام شرایط اضطراری، کنگره از بازرس کل وزارت خارجه آمریکا درخواست کرد قانونیبودن این اعلام وضعیت اضطراری از سوی ترامپ را بررسی کند. کنگره در شرایط عادی ۳۰ روز برای بررسی هر نوع فروش سلاح به خارج از کشور فرصت دارد؛ اما اعلام وضعیت اضطراری باعث شد این زمان کوتاهتر شود.
- خودداری پمپئو از همکاری با تحقیقات بازرس کل
در همین رابطه، وبسایت پولیتیکو خبر داد لینیک در آستانه بهپایانرساندن تحقیقاتش بوده و در جلسهای در کنگره توضیحاتی نیز دراینباره به نمایندگان ارائه داده بود. از سوی دیگر، سیانان گزارش داد یکی از دستیاران کنگره به این رسانه خبر داده که شخص وزیر خارجه از همکاری و گفتوگو با بازرس کل برای پاسخگویی به سؤالات او امتناع کرده است.
سیانان اضافه میکند افشای این خبر انتقادها از ترامپ در زمینه همکاری با نهادهای مستقل ناظر بر دولت را بالا میبرد. ترامپ در زمان اعلام این خبر تأکید کرده بود این اخراج را با درخواست وزیر خارجه انجام داده است. او البته افزوده بود لینیک منصوب دوران اوباما بوده است.این خبر در حالی از سوی انگل اعلام شده که در یکی، دو روز اخیر، رسانهها خبر داده بودند لینیک در حال بررسی ماجرای سوءاستفاده مایک پمپئو از امکانات وزارت خانه برای مصارف شخصی بوده است. طبق این گزارشها، پمپئو از نیروهای وزارتخانه برای کارهایی مانند بردن سگش برای پیادهروی و خریدهای خانه استفاده کرده است.
شخص وزیر خارجه از اخراج لینیک دفاع کرده است. او دراینباره به واشنگتنپست گفته است از رئیسجمهور درخواست کرده بازرس را اخراج کند، چون لینیک «کارکردش را به شکلی که ما سعی میکردیم از او دریافت کنیم، ارائه نمیداد» و «در تلاش برای تضعیف کارهایی بود که ما در تلاش برای انجامش بودیم». این ادعا البته در حالی مطرح میشود که لینیک، در جایگاه بازرسی از نهاد متبوع پمپئو بوده است. پمپئو اضافه کرده است: «ممکن نیست این تصمیم یا توصیه من بر اساس تلاش برای مقابله با تحقیقات در حال انجامی باشد، چون من اساسا [از تحقیقات] خبر ندارم. به من گزارش داده نمیشود. من معمولا این تحقیقات را در نسخه نهایی و ۲۴ تا ۴۸ ساعت پیش از آن میبینم که بازرس کل آماده انتشارشان شود؛ بنابراین اساسا ممکن نیست که این اقدام تلافیجویانه بوده باشد».
- دردسر برای گزینه سنای کانزاس
این اخبار اما برای آینده سیاسی شخص پمپئو نیز معنادار است. جنجال سیاسی درباره اخراج بازرس کل وزارتخانه متبوع پمپئو، در حالی منتشر میشود که در ماههای اخیر، نام پمپئو بهعنوان گزینه حزب جمهوریخواه برای کرسی سنای ایالات کانزاس مطرح شده بود؛ بهخصوص از چند روز پیش خبر رسیده که میچ مککانل، رهبر جمهوریخواهان سنا، شخصا تلاشهای جدیتری را برای اقناع پمپئو به شرکت در این انتخابات پی گرفته است.
چالشهایی که در انتخابات مقدماتی این حزب در این ایالت رخ داده و حضور یک رقیب دموکرات جدی، باعث شده مککانل نگران ازدستدادن کرسی این ایالت در انتخابات پیشرو باشد و در نتیجه مصممتر شده پمپئو را که حالا در جایگاه وزیر خارجه شهرت بینالمللی دارد، برای ورود به انتخابات قانع کند. اخبار مربوط به اخراج یک بازرس کل در نتیجه تحقیقاتی که او در حال انجامش بوده، بهویژه در نتیجه تقابل بین دولت و کنگره در این زمینه، احتمالا امتیازی منفی در پرونده پمپئو وارد میکند و اگر کار به ورود او بکشد، ابزاری در دست رقبایش برای حمله به او خواهند شد.
- حمله عمر به عربستان
همزمان با انتشار این اخبار، ایلهان عمر، نماینده مسلمان کنگره، بار دیگر از ارتباط آمریکا و عربستان انتقاد کرد. به گزارش ایرنا، این نماینده دموکرات ایالت مینهسوتا در توییتر نوشت: «عربستان یک تروریست را برای آموزشدیدن به ارتش ما میفرستد؛ اما اکثر رهبران ما روابط سعودیها با یک حمله دیگر علیه آمریکا را لاپوشانی میکنند». اشاره عمر به ماجرای اعلام نتایج تحقیقات افبیآی درباره یک حمله تروریستی در آمریکاست. مقامهای آمریکا دوشنبه اعلام کردند اداره تحقیقات فدرال خبر داده عامل حمله مرگبار سال گذشته به نظامیان آمریکایی، با القاعده ارتباط داشته است.
آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی که نامش را فاش نکرد، نوشت محمد سعید الشمرانی، دانشجوی نظامی سعودی که حمله مرگبار نهم دسامبر سال گذشته (۱۵ آذرماه ۱۳۹۸) در پایگاه هوایی «پنساکولا» در ایالت فلوریدا را رقم زد، با یک عامل القاعده در ارتباط بوده است. ایلهان عمر افزود تماس الشمرانی با این عامل القاعده، پس از بررسی تلفن همراه وی کشف شد. الشمرانی در آن حمله، سه نفر از همدورهایهای آمریکاییاش را کشت و خود نیز هدف تیراندازی پلیس آمریکا قرار گرفت و کشته شد. در این حادثه، هشت نفر نیز به دست این تبعه سعودی زخمی شدند. ایلهان عمر دراینباره نوشت: «اگر ایران این کار را کرده بود، خواستار پاسخگویی آن میشدیم». وی با اشاره به عربستان افزود: «چرا ما بزرگترین صادرکننده تروریسم در دنیا را پاسخگو نمیکنیم؟».