به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، فضای مجازی، همین ویترین خوش رنگ و لعابی که چند سالی است دل همه را برده، این روزها کم‌کم دارد به دغدغه بزرگی برای جوامع مختلف تبدیل می‌شود و گاهی اوقات، مخدری اعتیادآور برای گروه سنی نوجوان و جوان است، تا با دنبال کردن امیال خود در این فضای کاذب، تا حدی بتوانند خواسته‌هایشان را برآورده کنند. به دنبال فالو کردن برخی از چهره‌ها به‌اصطلاح شاخ‌های مجازی، با یک دنیای جدیدی که هیچ غم و سختی در آن وجود ندارد، مواجه می‌شویم، دنیایی که صدای آواز آن از پشت صفحات سلبریتی‌ها خوش است و به حتم پشت پرده جذابی نخواهد داشت.
هیچ چیز پنهانی در صفحات مجازی وجود ندارد
ذات شبکه‌های اجتماعی بر بستر تفریح، سرگرمی و گاهی اطلاع‌رسانی است، به نحوی که کاربران فضای مجازی در پی دیده شدن، هر نوع از فعالیت خودشان را در فضایی چند میلیارد نفری با دیگران به اشتراک می‌گذارند، فضایی که اگرچه می‌توان در آن دسترسی سایر افراد را محدود کرد، اما چون سرور، سروری جهانی است، به حتم نظارت و چشم‌های بیشتری فعالیت‌های ما را رصد می‌کند.
از همان ابتدا که وارد یکی از این شبکه‌های اجتماعی شوید، از شما چند گزینه را می‌خواهد که به نرمافزار دسترسی بدهید، که برخی از آنها موقعیت جغرافیایی، فهرست مخاطبان و دسترسی به فایل تصاویر شماست، البته باید توجه داشت در غیر این صورت هم باز شما با هر پست و تصویری که در استوری خود منتشر می‌کنید، به راحتی فضای دسترسی دیگران به خودتان را آزاد می‌گذارید و این امکان را به مابقی افراد می‌دهید که شما را در هر نقطه‌ای که هستید، پیدا کنند.
این روزها ما بسیاری از جزئیات زندگی خود را به صورت آنلاین در اختیار دیگران می‌گذاریم، اطلاعاتی در مورد خود و دیگران وجود دارد که هرگز نباید به صورت آنلاین و در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد، ما ۱۰ مورد از مهم‌ترین آنها را برایتان در این گزارش بیان کرده‌ایم.
تاریخ تولد کاملتان
همه دوست دارند، در روز تولدشان تایم لاین فیس‌بوک، توئیتر و اینستاگرامشان پر از تبریک تولد باشد، اما باید در نظر داشت که پست کردن تاریخ کامل تولدتان روی پروفایل یکی از کلیدی‌ترین اطلاعاتی است که در اختیار کلاه‌برداران و سارقان هویت قرار می‌دهید، تا بتوانند به راحتی خود را به جای شما جا بزنند و حساب‌های کاربری با نام شما ایجاد کنند.
موقعیت مکانی خود (لوکیشن)
بسیاری از مردم نمی‌دانند که وقتی به روز رسانی وضعیت خود را پست می‌کنند یا چیزی را توئیت می‌کنند، در واقع محل فعلی خود را نیز آشکار کرده اند. بروز دادن محل فعلی خود می‌تواند خطرناک باشد، زیرا باعث می‌شود دزدها متوجه شوند که در این موقع شما خانه نیستید. تنظیمات حریم خصوصی‌تان می‌تواند باعث شود با یک توئیت ساده چراغ سبز را به دزدها نشان دهید تا خانه‌تان را سرقت کنند.
آدرس منزل
هیچ وقت نمی‌توان فهمید چه کسانی پروفایلمان را نگاه می‌کنند. هرگز نشانی جایی که زندگی می‌کنید را به اشتراک نگذارید، زیرا کار را برای آدم بدها آسان می‌کنید. مجرمان چه کاری می‌توانند با نشانی شما بکنند؟ کافی است یک بار امتحان کنید!
شماره تلفن اصلی خود
با اینکه می‌خواهید دوستانتان قادر به ارتباط با شما باشند، اما اگر شماره تلفن اصلی‌تان به دست فرد ناشناس بیفتد، آن موقع ممکن است اتفاقی جبران‌ناپذیر رخ دهد، پس این کار را نیز هرگز انجام ندهید، زیرا هر کلاه‌برداری در فضای مجازی ممکن است به وقوع بپیوندد.
وضعیت رابطه
می‌خواهید چراغ سبز دیگری به سوءاستفاده گران اینترنتی بدهید؟ پس وضعیت رابطه خود را که معمولاً در شبکه‌های اجتماعی با نام Relationship Status می‌بینید، مشخص کنید. بهترین کار این است که این بخش را با گزینه It’s Complicated پر کنید.
اشتراک عکس با جئوتگ
بهترین راه برای اینکه موقعیت فعلی خود را در اختیار عموم قرار دهید این است که عکستان جئوتگ داشته باشد. گوشی همراهتان ممکن است بدون اینکه بدانید برای تمام عکس‌ها جئوتگ بگذارد. پس جئوتگ‌ها آنقدرها هم که فکر می‌کردیم، باحال نیستند و بهتر است از روی عکس‌ها حذفشان کنیم.
برنامه تعطیلات
هیچ وقت برنامه سفر و تعطیلات خودتان را با دیگران به اشتراک نگذارید، شاید دزد خانه‌تان پشت در باشد. حتی به اشتراک گذاشتن عکس‌های مسافرتی که رفته‌اید، در حالی که هنوز در مسافرت هستید هم خطرناک است. بهتر است صبر کنید تا به خانه برسید و سپس این عکس‌ها را با دوستان به اشتراک بگذارید.
موارد خجالت‌آوری که دوست ندارید با خانواده یا رئیس خود به اشتراک بگذارید
قبل از اینکه هر چیزی را به صورت آنلاین به اشتراک بگذارید، ابتدا خوب فکر کنید، اشکالی ندارد این را خانواده یا رئیسم ببیند؟ اگر حس می‌کنید مشکل‌ساز است اصلاً این کار را نکنید. حتی اگر پستی گذاشتید و سپس آن را پاک کردید تضمین کننده این نیست که کسی از آن اسکرین شات نگرفته باشد.
اطلاعات درباره شغل فعلی و پروژه‌های مربوط به آن
بیان کردن مسائل کاری جایی در شبکه‌های اجتماعی ندارد و اصلاً فضای درستی برای بیان ایده‌های اصلی و کاری نیست، حتی کوچک‌ترین صحبت درباره اینکه از فلان مسئله پیش آمده در پروژه خوشحال یا ناراحت هستید هم می‌تواند بر فعالیت‌های شما در اداره یا شرکت تأثیر گذار باشد.
عکس‌هایتان را با اسم تگ نکنید
این موضوع بسیار حساسی است. ما همه می‌خواهیم از خودمان و خانواده‌مان محافظت کنیم، حتی ممکن است برای مراقبت از آنها حاضر باشیم جان خود را نیز به خطر بیاندازیم. اما بسیاری از عکس‌های ما در اختیار دنیاست و مشکل اینجاست که هیچ وقت نمی‌توان مطمئن بود که فقط دوستانمان این عکس‌ها را می‌بینند. اگر گوشی دوستانمان را دزدیدند و یا آنها از جایی وارد حساب شبکه اجتماعی خود شدند و فراموش کردند از آن خارج شوند چه؟ اصلاً نمی‌توانید روی تنظیماتی که پست‌ها را فقط به دوستان نشان می‌دهد حساب کنید.
اگر باید عکسی از فرزند خود آپلود کنید حتما تمام اطلاعات جئوتگ آن را حذف کنید، و از به کار بردن اسم واقعی او در تگ عکس یا توضیحات آن خودداری کنید. دوستان واقعی شما نام فرزندتان را می‌دانند پس لازم به گفتنش نیست. اگر تا به حال این کار را می‌کردید دیگر دست نگه دارید، پاک کردن اشتباهات گذشته کار یک روز نیست، پس سعی کنید به مرور تگ‌ها را پیدا و پاک کنید.
روح‌الله مومن نسب، استاد دانشگاه و کارشناس فضای مجازی، در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص حفظ حریم شخصی در فضای مجازی و راهکارهای ایجاد امنیت بیان کرد: ما معمولاً وقتی به سفر می‌رویم، چراغی را در خانه روشن می‌گذاریم، منتها امروزه برخی از افراد از لحظه آغاز سفر تا زمانی که برگردند در صفحات اجتماعی به دیگران اطلاع می‌دهند و به طبع به کسی دزد است گِرا می‌دهند، تا بیاید و خانه آنها را خالی کنند. برخی از کاربران این را نمی‌دانند که با یک تکنیک ساده می‌شود موقعیت جغرافیایی ارسال کننده پیام را به‌دست آورد و به طور کامل احراز هویت انجام می‌شود. یکی از چیزهایی که هرگز نباید به اشتراک بگذاریم، برنامه سفر و برنامه روزمره است.
وی ادامه داد: موقعیت مکانی، برخی‌ها این اطلاع را ندارند که باید هنگام عکاسی با گوشی قسمت موقعیت مکانی را در برنامه دوربین خاموش کنند، تا موقعیت مکانی، جایی که عکس گرفتید در جزئیات عکس ذخیره نشود. البته باید توجه داشت که موقعیت مکانی هر فردی فقط وابسته به ارسال پیام و تصویر نیست، بلکه موقعیت مکانی هر فرد از طریق IP و دیتای اینترنت هم می‌شود، به‌دست آورد. پیشنهاد جدی این است که از نرم افزارهایی که نمی‌شناسید و آگاهی ندارید، آن را نصب نکنید.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه اطلاعات تشخیص هویتی است که نباید نام کامل و عکس واقعی خود را به اشتراک گذاشت، گفت: چراکه وسیله سوءاستفاده دیگران را فراهم خواهیم کرد. برخی‌ها هم در این فضا از دیگر کاربران مشاوره می‌گیرند و متأسفانه این مسائل باعث سوءاستفاده می‌شود و گاهی زندگی یک خانواده را برهم می‌زند. در برخی از اوقات مدارک و شواهدی در فضای مجازی از ما ثبت می‌شود که در اصطلاح به آن رد پای مجازی می‌گویند، باید دقت داشته باشیم هر چه در فضای مجازی بیان می‌شود، ثبت خواهد شد و می‌شود روزی علیه شما استفاده شود. مشاوره در فضای مجازی معنای دیگری پیدا کرده است و همه به نوعی متخصص مشاوره هستند. نباید در فضای مجازی به پزشک نماها و مشاوران اعتماد کرد. این اتفاقات در نرم‌افزارهایی چون تلگرام، واتس‌اپ و اینستاگرام فراگیر است.
مؤمن نسب افزود: همچنین یکی از عنوان‌هایی که نباید در فضای مجازی منتشر شود، خریدهایی است که انجام می‌دهیم، مثل طلا، ماشین، خانه و ...؛ چراکه همین خریدها طعمه خوبی برای کلاه‌برداری‌ها است. ما باید حواسمان باشد، سرورهای اصلی شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، اینستاگرام و ... وابسته به جهانی دیگر است و طبق قانون‌های کشورمان عمل نمی‌کنند، برای همین ابزار سوءاستفاده از کاربر ایرانی به‌راحتی فراهم است.
کارشناس حوزه فضای مجازی در پایان یادآور شد: برخی از نرم افزارهایی مانند اینستاگرام که جلوه گری را ترویج می‌کند، خود این بستر شما را ترویج و تشویق می‌کند، حتی برخی از چهره‌های سیاسی ما هم درگیر این فضای مجازی شدند و در صفحات خود عکس و فیلم‌های مختلفی را منتشر می‌کنند. حتی اگر به دروغ هم باشد، باز می‌توانند هم فالوور جذب کنند و از اینستاگرام امتیاز بگیرند. چراکه اینستاگرام به تعداد تولیدات هر کاربر امتیاز می‌دهد.
اینستاگرام سرزمینی ناشناخته از گونه‌های مختلف مجازی است
شبکه‌های اجتماعی را به نوعی می‌توان آبادی تماشا تلقی کرد، درست مانند فضایی که بعد از مدت‌ها وارد آن می‌شویم و با اتفاقات عجیب، هیجان انگیز، دلهره‌آور، جذاب و .... روبرو می‌شویم. درواقع ذات فضای مجازی بالأخص اینستاگرام و تلگرام سرزمین دیده شدن و رسیدن به شاخ‌های مجازی است، جایی که روز اول که آمد صفحه‌ای ناآشنا بود، زمانی مردم کنار هم می‌نشستند و از روی دست هم تقلید می‌کردند. آن اوایل اینستاگرام هم مانند فیس‌بوک خیلی گمنام نبود، البته تمامی آن کسانی که با فیس‌بوک و توئیتر آشنایی داشتند با اینستاگرام به راحتی کنار آمدند و وارد فضای اینستاگرام شدند.
هرچه جلو آمدیم، صفحات فیک و واقعی اینستاگرام روزبه‌روز بیشتر شدند و بدون اینکه خود مردم احساس کنند، سبک زندگی آنها تغییر دارد و حالا اگر ده‌ها مرد آهنی هم مقابل آن بایستند، کاری کارساز نخواهد بود.
روی صحبت گزارش ما، با شما دوستانی است که حرف دلتان زیاد است، با شمایی که سفرهای دور دنیایتان گوش فلک را کَر کرده، باید حواستان باشد برای اینکه نظم ذهنتان را برقرار کنید، نیازی نیست که نظم دنیای مجازی را به هم بزنید. این سی و چند سال زندگی اگر قرار باشد بر همین دنیای مجاز پابند باشد، هیچ‌کس نمی‌تواند من کاربر فضای مجازی را به سمتی دیگر پَرت کند و از تضمین دنیای واقعی خارجم کند.