به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، شهرک صنعتی لیا و پارک الحاقی به آن در ۱۸ کیلومتری جاده قزوین - بویین زهرا واقع شده و واحدهای مستقر در آن در زمینه تولید صنایع برق و الکترونیک، نساجی، مواد غذایی، معدنی، صنایع شیمیایی، شوینده و بهداشتی، فلزی، صنایع بسته‌بندی، لوله و پلاستیک فعالیت می‌کنند.
این شهرک صنعتی برای ۱۱ هزار نفر اشتغال‌زایی داشته و ۳۴۸ واحد بهره‌بردار در آن مستقر هستند.
در این شهرک یک تصفیه‌خانه پساب‌ها مشغول به فعالیت بوده و یک واحد در حال احداث است، اما به دلیل اختلاف‌نظر اداره محیط زیست و آب منطقه‌ای استان قزوین، پساب‌های صنعتی این شهرک بدون استفاده بهینه رهاسازی می‌شود که همین موضوع مشکلات متعددی را در این منطقه‌ایجاد کرده است.
پساب رهاشده این شهرک صنعتی از طریق زهکشی و کانال به سمت شهرستان بویین زهرا هدایت می‌شود که همین موضوع سبب بروز مشکلاتی از جمله ایجاد دسترسی فرعی توسط کشاورزان و استفاده از آب با آلایندگی بالا برای کشاورزی، ایجاد لوله‌های فرعی توسط واحدهای صنعتی و هدایت آب تصفیه نشده به زهکش و کانال، ممانعت از عبور آب در کانال توسط پل‌های دسترسی به واحدهای تولیدی به هنگام بارندگی و... شده است.
با توجه به این مشکلات، مدعی‌العموم قزوین به موضوع رهاسازی پساب شهرک صنعتی لیا در راستای احیای حقوق عامه، پیشگیری از وقوع جرم و مدیریت بحران ورود کرده و این مساله را در اولین نشست ستاد اقتصاد مقاومتی دادگستری شهرستان قزوین با حضور مدیران دستگاه‌های مربوط مورد رسیدگی قرارداد.
ساماندهی پساب شهرک صنعتی لیا نیازمند برنامه کوتاه‌مدت و اورژانسی است
دادستان قزوین دراین‌باره گفت: موضوع پسماند و فاضلاب خانگی یا صنعتی در استان به حد بحران رسیده تا حدی که مدیریت بحران استان برای حل آن ورود کرده است.
محمدقاسمی افزود: این درحالی است که مساله پساب‌ها و پسماندها با توجه به نیازهای آبی در بخش صنعت یک فرصت است و می‌توان با فعل‌وانفعالاتی از این فرصت به نحو مطلوب استفاده کرد.
وی اضافه کرد: ما برای ساماندهی این مساله به یک برنامه کوتاه‌مدت ظرف ۲ یا سه ماه نیاز داریم تا بتوانیم موضوع پساب‌های شهرک صنعتی لیا و پارک لیا را تعیین تکلیف کنیم.
این مسئول گفت: باید یک برنامه کوتاه‌مدت اورژانسی داشته باشیم چون اگر وضعیت پساب‌ها به همین شکل ادامه یابد با بحران‌های وخیم‌تری مواجه خواهیم شد.
وی بیان کرد: باید مشکلات موجود پساب‌های پارک الحاقی لیا از اعتبارات بحران استان یا منابع دیگر به‌صورت فوق‌العاده حل شود تا زمانی که تصفیه‌خانه شهرک به بهره‌برداری برسد و طرح‌های دیگر دستگاه‌های آب منطقه‌ای و محیط زیست در این زمینه اجرا شود.
قاسمی افزود: از این فاضلاب‌ها به‌عنوان منابع آبی برای محصولات کشاورزی استفاده می‌کنند که تبعات ناخوشایندی به دنبال دارد، اگر این مشکلات با برگزاری جلسه حل نشود باید از اهرم‌های قانونی برای بهره‌برداران واحدهای صنعتی و مدیران دستگاه‌ها استفاده کنیم چون از فرصت‌های موجود برای حل مشکلات استفاده نمی‌کنند و مشکلات به بحران برای کل استان تبدیل می‌شوند.
وی اضافه کرد: متولیان و دستگاه‌های مرتبط در این زمینه باید سهم خود را در حل مشکل پساب‌ها و پسماندها ادا کنند و با پیشنهاد کارشناسی در کوتاه‌مدت برای حل مشکلات موجود اقدام کنند.
قاسمی گفت: امسال سال جهش تولید است و باید همه کمک کنند تا خود ما مانعی برای تولید نشویم و اگر دستگاه‌ها کمک نکنند شرکت‌ها با توقف قانونی مواجه خواهند شد و خود این مساله به یک بحران برای استان تبدیل می‌شود.
وی اضافه کرد: ما این موضوع را به یک کارگروه فنی ارجاع می‌دهیم تا هرچه سریعتر با کار کارشناسی از این بحران خارج شویم.
قانون حفاظت از خاک برای برخورد با خاطیان مورداستفاده قرار گیرد
مدیرکل مدیریت بحران استانداری قزوین در این خصوص گفت: با توجه به تهدیداتی که در این منطقه براثر رهاسازی پساب‌های صنعتی شهرک وجود دارد با دستگاه‌های جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای، راه و شهرسازی، محیط زیست، شرکت شهرک‌ها و راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای مکاتبه شد تا هرکدام وظایف خود را برای جلوگیری از این تهدیدها ایفا کنند.
قدرت الله مهدیخانی افزود: ما از این دستگاه‌ها خواستیم که اقدامات حوزه کاری خود در این زمینه بررسی کرده و نتیجه را ظرف ۲۰ روز به مدیریت بحران اعلام کنند اما متأسفانه جز شرکت شهرک‌ها هیچ دستگاه دیگری پاسخی در این زمینه ارسال نکرد.
وی با اشاره به تهدیدات رهاسازی پساب‌های صنعتی در این منطقه، اظهار کرد: استفاده از این پساب‌ها در اراضی کشاورزی، ورود پساب‌ها به یک کانال در حریم راه اصلی و احتمال سقوط خودروها به آن و همچنین تخریب پست ۶۳ کیلووات برق و ایستگاه فرستنده رادیویی صداوسیما از جمله این تهدیدات هستند که در صورت بروز، خسارات میلیاردی به بار خواهد آمد.
مهدیخانی اضافه کرد: ما از دستگاه‌ها درخواست داریم هرچه سریعتر این مساله را تعیین تکلیف کنند و حتی می‌توانند از ماده ۱۴ قانون حفاظت از خاک برای مقابله با رهاسازی پساب‌های صنعتی استفاده کنند و با شرکت‌ها و مدیران خاطی برخورد نمایند.
رهاسازی پساب‌های صنعتی لیا سابقه دیرینه دارد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای در این خصوص گفت: در منطقه موردنظر ۲ مجموعه شهرک صنعتی لیا و پارک الحاقی به لیا را داریم که شهرک صنعتی لیا تصفیه‌خانه دارد ولی پارک به دلیل نداشتن تصفیه‌خانه پسآب را به بیرون از پارک رها می‌کند.
یدالله ملکی افزود: این پساب صنعتی از کنار جاده اصلی قزوین به بویین زهرا به سمت پایین حرکت می‌کند و البته از سال‌های قبل نیز این مشکل وجود داشت و موقع بارندگی مشکلات بیشتری را برای ما در جمع‌آوری و هدایت پساب‌ها ایجاد می‌کرد.
وی اضافه کرد: در سال‌های گذشته با همکاری استانداری قزوین برخی مشکلات این منطقه را در این زمینه حل کردیم و لایه روبی پل‌ها نیز انجام شد اما کافی نیست چون هنوز واحدهای صنعتی در پارک لیا که تولیدکننده پساب‌ها هستند، سروسامان نیافته‌اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین بیان کرد: این واحدهای تولیدی در پارک الحاقی لیا شناسایی‌شده‌اند و هم‌اینک در حال تکمیل و راه‌اندازی فاز دوم تصفیه‌خانه شهرک هستند که این پساب‌ها را جمع‌آوری و هدایت کنند.
وی افزود: ما مشکل پساب‌های صنعتی را در شهرک صنعتی البرز هم داریم که برای استان مشکل ایجاد می‌کند چون وارد اراضی کشاورزی منطقه می‌شود و کشاورزان در حال استفاده از آن آب برای کشت صیفی‌جات و... هستند.
تهیه طرحی برای رفع دائمی چالش پساب‌های صنعتی لیا
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین در این خصوص گفت: ما طرحی را آماده کرده‌ایم که پساب‌ها را جمع‌آوری و به دشت الله‌آباد ببریم چون احداث تصفیه‌خانه هزینه میلیاردی دارد و کسی زیر بار آن نمی‌رود.
وی اضافه کرد: در این طرح پساب‌های شهرک‌های صنعتی استان از جمله شهرک و پارک لیا را جمع‌آوری کرده و به دشت الله‌آباد انتقال می‌دهیم که با این کار تالاب این دشت را احیا کرده و ضمن اشتغال‌زایی جلوی انتشار ریزگردها را هم می‌گیریم.
ملکی افزود: این طرح هم‌اکنون در مرحله انتشار فراخوان و انتخاب مشاور قرار دارد و با اتمام مطالعات آن در سال جاری، اجرای آن را به بخش خصوصی واگذار می‌کنیم.
این مسئول گفت: برای حل مشکل پساب‌های صنعتی این شهرک در کوتاه‌مدت نیز می‌توانیم یک مسیر موقت را بازکرده و پساب‌ها را به مسیر ابهر رود هدایت کنیم که این کار در کوتاه‌مدت شدنی است.
معرفی شهرک صنعتی لیا برای تخلف زیست‌محیطی به دادگاه
مدیرکل محیط زیست استان قزوین نیز دراین‌باره افزود: با توجه به رهاسازی پساب‌های صنعتی در این منطقه، بازدیدهای مختلفی از این شهرک و واحدهای تولیدی موردنظر انجام شد و تذکرات شفاهی و کتبی به مدیران و شرکت‌ها داده شد.
حسن عباس نژاد اظهار کرد: در شهرک صنعتی لیا تصفیه‌خانه وجود دارد که برخی مواقع استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت می‌کند و اقدامات موثری برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست در شهرک انجام شده اما چون کافی نبود شهرک را به دادگاه معرفی کردیم و باید مراجع قضایی در خصوص آن، تصمیم‌گیری کنند.
وی اضافه کرد: یکسری از واحدهای صنعتی در این شهرک به تصفیه‌خانه متصل نیستند و رهاسازی پساب آن‌ها در منطقه مشکلاتی را به وجود آورده است.
عباس نژاد گفت: سال قبل چند جلسه دراین‌باره برگزار کردیم و به هماهنگی رسیدیم که اگر واحدهای این شهرک پیش‌تصفیه را رعایت نکنند در فهرست صنایع آلاینده قرار گیرند و عوارض آلایندگی از آن‌ها دریافت شود.
وی افزود: امسال نیز اگر این مساله در شهرک صنعتی لیا رعایت نشود واحدهای موردنظر همان مراحل را طی کرده و به مراجع قضایی برای تصمیم‌گیری نهایی معرفی خواهند شد.
مدیرکل محیط زیست استان با اشاره به راهکارهای کوتاه‌مدت برای رفع آلودگی پساب‌های صنعتی این شهرک، افزود: برای جلوگیری از جاری شدن پساب در منطقه و ایجاد مشکلات زیست‌محیطی پیشنهاد می‌کنیم که پساب‌ها از طریق لوله به نزدیک‌ترین رودخانه متصل شوند تا آلودگی زیست‌محیطی رفع شود.
وی با اشاره به احیای تالاب الله‌آباد دشت قزوین از طریق این پساب‌ها، افزود: دشت قزوین یکی از ۲۹ کانون گردوغبار در کشور بوده که از ۶۰ هزار هکتار آن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار با مرکزیت تالاب یعقوب‌آباد، اصلی‌ترین مرکز کانون گردوغبار در استان و چند استان دیگر کشور است.
این مسئول بیان کرد: تالاب یعقوب‌آباد طی سال‌های گذشته خشک‌شده بود که با تلاش‌های انجام شده شرکت آب منطقه‌ای و برخی از دستگاه‌ها احیای تالاب الله‌آباد انجام شد.
حسن نژاد گفت: هم‌اینک احیای دایمی این تالاب به‌عنوان یک طرح پایلوت در دستور کار سازمان محیط زیست قرارگرفته و کارهای کارشناسی آن انجام شده است و اگر برنامه عملیاتی ما تدوین شود سازمان محیط زیست حاضر است آن را از محل اعتبارات سازمان احیا کند.
تصفیه‌خانه پارک صنعتی لیا تا پایان ۹۹به بهره‌برداری می‌رسد
مدیرعامل شهرک‌های صنعتی استان قزوین در این خصوص گفت: در شهرک صنعتی لیا یک تصفیه‌خانه با هزار و ۸۰۰ مترمکعب ظرفیت مشغول فعالیت است که کار تصفیه پساب‌های شهرک را انجام می‌دهد.
حمیدرضا خانپور افزود: در سال ۹۵ براثر فشارها از استان برای الحاق پارک لیا به شهرک صنعتی لیا، تفاهم‌نامه‌ای را برای ساماندهی پارک منعقد کردیم که ۵۰ درصد اعتبارات را استانداری و ۵۰ درصد را سازمان صنایع کوچک و واحدهای صنعتی مستقر در پارک بدهند.
وی اضافه کرد: در این راستا تصفیه‌خانه‌ای با هشت میلیارد تومان اعتبار که الان ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و شبکه جمع‌آوری فاضلاب و ایستگاه پمپاژ با چهار میلیارد تومان کلنگ زنی شد و الان در حال اجراست ولی خبری از ۵۰ درصد سهم استانداری از محل اعتبارات تملک دارایی طبق تفاهم‌نامه نشد.
این مسئول گفت: اگرچه تخصیص اعتبار از سوی استانداری قزوین انجام نشد ولی ما کار را تعطیل نکردیم و هم‌اکنون طرح احداث تصفیه‌خانه در پارک لیا ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد.
وی افزود: تا زمانی که این پارک زیر نظر شرکت شهرک‌ها نبود کسی کاری به آن نداشت اما وقتی مسئولیت آن در سال ۹۵ به ما واگذار شد هفته بعد به دادسرا فراخوانده شدیم که چرا این پارک تصفیه‌خانه ندارد.
خانپور گفت: الان در حال احداث تصفیه‌خانه هستیم و باید شرکت آب منطقه‌ای کمک کند وقتی پساب‌های صنعتی با انجام مراحل تصفیه، به یک نرم طبیعی رسیدند به‌جایی دیگر هدایت شوند تا شاهد آلودگی زیست‌محیطی نباشیم.
وی با اشاره به مشکل واحدهای هم‌جوار شهرک‌های صنعتی استان نیز افزود: بسیاری از این واحدها که در مجاورت شهرک‌های صنعتی واقع‌شده‌اند آلودگی زیست‌محیطی دارند و بسیاری گمان می‌کنند این آلودگی از شهرک‌های صنعتی است.
خانپور گفت: ما برای جلوگیری از این مشکلات همه واحدهای مشکل‌دار و آلاینده را به محیط زیست معرفی کرده‌ایم تا مراحل پیش‌تصفیه را انجام داده و پساب‌ها را به یک نرم رسانده و بعد به شبکه‌های آب منطقه‌ای وصل کنند.
وی اضافه کرد:امیدواریم تا دهه فجر تصفیه‌خانه هزار و ۸۰۰ مترمکعبی و شبکه جمع‌آوری فاضلاب پارک لیا را به بهره‌برداری برسانیم که حدود ۶۰ میلیارد تومان هزینه دارد.
خانپور افزود: تاکنون ۲۰ میلیارد تومان برای این طرح هزینه کردیم و کل اعتباراتی که استان به ما داده است ۵۰۰ میلیون تومان در قالب اسناد بوده که خیلی از آن‌ها هم محقق نشده است.
شهرک صنعتی لیا و پارک الحاقی به آن اگرچه در بخش‌های مختلف صنعتی و تولیدی از شهرک‌های پیشرو استان محسوب می‌شوند اما به دلیل فقدان زیرساخت لازم برای تصفیه پساب‌ها به یک چالش جدی در منطقه تبدیل‌شده و موجی از نارضایتی شهروندان در خصوص آلایندگی زیست‌محیطی و بوی بسیار بد ایجاد کرده‌اند.
با توجه به این مساله و ورود مدعی‌العموم به موضوع، امیدواریم هرچه سریعتر با اجرای طرح‌های کوتاه‌مدت شاهد جلوگیری از رهاسازی پساب‌ها و استفاده بهینه از آن‌ها باشیم تا در سال جهش تولید ضمن تحقق شعار سال، گام‌های عملیاتی و جدی نیز برای حفاظت از محیط زیست و سلامت شهروندان برداشته شود.