به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، این روزها در عزای گونه‌های گیاهی و جانوری خود در میان دود و خاکستر رخت سیاه پوشیده است. فزونی بارش‌ها در استان کهگیلویه و بویراحمد، جاذبه‌های طبیعی این استان را که پایتخت طبیعت ایران هم هست، بیش از پیش سرسبز و چشم‌ها و دل‌ها را مجذوب خود می‌کرد تا اینکه با شروع فصل گرما و پایان بارش‌ها در نقاط گرمسیری استان، اولین زنگ خطر در شهرستان گچساران به صدا درآمد و آتش به جان طبیعت اطراف شهرستان گچساران افتاد.
حوالی بعد از ظهر روز جمعه ۲ خرداد ماه بود که آتش در منطقه خنگ بنار، کوه گوهر نارک، قلات گناوه و چند نقطه دیگر از جنگل‌های گچساران زبانه کشید و به تدریج شدت گرفت.
۹۰ درصد از اراضی شهرستان گچساران را عرصه‌های ملی تشکیل می‌دهند که از این میزان ۷۰ درصد جنگل و مرتع هستند.
رقص آتش از خامی تا خائیز
با وجود تمام تلاش‌ها از سوی دستگاه‌های دولتی و کمک‌های مردمی، آتش‌سوزی‌ها در چند مرحله مهار شد، اما به دلیل گرمای شدید، وزش باد و صعب‌العبور بودن، آتش در این مناطق مجددا شعله‌ور شد.
پس از گذشت ۷ روز جنگ و جدال مردم و مسئولان با زبانه‌های آتش و تبدیل شدن طبیعت به خاکستر، از اقدامات جهادی گرفته تا آب‌پاشی با بالگردهای ارتشی و سپاهی، بالاخره این آتش‌سوزی مهار شد.
غلام‌حسین حکمتیان اصل، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گفت: در این آتش‌سوزی قریب ۳۰۰ هکتار از عرصه‌های منابع ملی شامل مراتع و جنگل‌ها به ویژه بلوط‌های کهنسال طعمه حریق شد.
- مهار آتش‌سوزی خائیز در حوزه کهگیلویه | آتش از سمت حوزه بهبهان شعله‌ور است
- آخرین وضعیت آتش‌سوزی در مناطق خائیز و دیل | دستور اکید روحانی برای اعزام بالگرد
- مهار آتش‌سوزی جنگل‌های خائیز؛ نیازمند هلی‌کوپتر آبپاش و بالگرد بیشتر
هنوز ۲۴ ساعت از مهار آتش‌سوزی ارتفاعات گچساران نگذشته بود که این بار زنگ خطر دوم این پدیده طبیعی، در روز پنجشنبه ۸ خردادماه از جنگل‌های ضلع شمالی منطقه حفاظت شده خائیز در شهرستان کهگیلویه به صدا درآمد. در این آتش‌سوزی ۸۰۰ هکتار از عرصه‌های منابع ملی و تعداد بیشماری گونه جانوری طعمه حریق شد.
عزیزی، رئیس اداره محیط زیست کهگیلویه بیان کرد: همچنان این آتش‌سوزی جان گونه‌های نادر جانوری در این منطقه را تهدید می‌کند، خیلی از این گونه‌ها از ترس آتش گرفتن پا به فرار گذاشته و به مناطق مسکونی پناه برده‌اند.
اسفندیاری، یکی از نیروهای مردمی که در ارتفاعات خائیز در حال مهار کردن آتش بود، گفت: عمق این فاجعه زیست‌محیطی به حدی دردآور و تالم‌برانگیز است که قلب هر دوستدار طبیعت و حیات وحش را جریحه‌دار می‌کند.
آتش‌سوزی در کهگیلویه
منطقه حفاظت شده خائیز در شهرستان کهگیلویه با مساحتی بالغ بر ۳۳ هزار و ۳۸۵ هکتار در سال ۷۷ در ردیف مناطق حفاظت شده کشور قرار گرفت.
بلوط، بنه، کلخنگ، ارزن، زالزالک، بادام، گون و انواع گیاهان دارویی مانند آویشن، لیزک و برنجاس و همچنین شاهین، بحری، کبک، تیهو، انواع کبوتر، خانواده گنجشک‌سانان، خانواده کهرکلی، هدهد، دارکوب، خانواده سارگپه، خانواده عقاب‌ها، باز، کلاغ، تشی، جوجه‌تیغی، گرگ، کفتار، انواع روباه و پلنگ بخش مهمی از گونه‌های گیاهی و جانوری منطقه حفاظت شده خائیز محسوب می‌شوند.
- آخرین وضعیت آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع ۹ استان
- تصویر| آتش‌سوزی کوه خائیز
- آتش در خائیز دوباره شعله‌ور شد | تقاضای ملتمسانه از مردم و اعزام بالگرد امدادرسان
سوختن حیوانات در آتش‌سوزی خائیز
شاخص‌ترین گونه جانوری این منطقه کل و بز است که با جمعیت بسیار مناسبی در کوهستان‌های خائیز حضور دارند، به گونه‌ای که ارتفاعات خائیز از مطلوب‌ترین زیستگاه‌های کل و بز کشور محسوب می‌شوند.
حالا دیگر بیش از هر وقت دیگری مسئولان زخم تازیانه‌های بی رحم آتش را بر تن طبیعت چهارفصل استان خود حس کردند، ولی باز هم علی‌رغم بروز پدیده‌ای مانند آتش‌سوزی، دستشان از لحاظ تامین تجهیزات و اطفای هرچه سریع‌تر حریق در مواقع ضروری خالی است.
بنا به گفته مدیرکل منابع طبیعی استان، اگر بالگردهای آبپاش وزارت دفاع و صنعت نفت گچساران به کمک امدادگران نیامده بودند، چه بسا حجم بسیار وسیع‌تری از منابع ملی استان تاکنون خاکستر می‌شد.
حکمتیان اصل واگذاری حداقل یک فروند بالگرد اختصاصی به استان را بسیار ضروری دانست و گفت: با توجه به اینکه حدود ۱۰ درصد جنگل‌های کشور در استان کهگیلویه و بویراحمد است، افزایش تعداد محیطبانان و امکانات اطفای حریق بسیار ضرورت دارد.
تاثیر مخرب آتش‌سوزی بر عرصه‌های طبیعی خائیز
نظری، کارشناس منابع طبیعی گفت: اکوسیستم‌های مرتعی حدود نیمی از خشکی‌های زمین را شامل شده و حاوی بیش از یک سوم ذخایر کربن موجود در خشکی‌های جهان است. به همین علت مراتع نقش مهمی در ترسیب کربن دارند، حال آنکه آتش‌سوزی و تخریب مراتع می‌تواند در چرخه کربن جهانی اختلال جبران ناپذیری ایجاد کند.
فوران شعله‌های غفلت با جرقه‌ای کوچک
همانطور که پیش‌تر گفته شد، اگرچه بارندگی‌های مناسب امسال سبب افزایش چشمگیر سطح پوشش گیاهی مراتع استان شده، اما در عین حال با گرم شدن هوا و خشک شدن گیاهان، شرایط برای وقوع آتش سوزی‌های گسترده هم فراهم شده و آتش غفلت برخی افراد ناآگاه، تنها منتظر یک جرقه کوچک است تا سطح وسیعی از مراتع و منابع طبیعی خدادادی را در چشم برهم زدنی به تلی از خاکستر تبدیل کند.
حضور مردم محلی
از آغاز آتش‌سوزی‌ها در مناطق گرمسیری شاهد تلاش‌ها و فعالیت‌های مجاهدانه و دلسوزانه مردم محلی برای اطفای حریق و نجات طبیعت بودیم و حال با وجود امدادرسانی‌ها از سوی دستگاه‌های دولتی نیز عرصه را از حضور مردم خالی نمی‌بینیم، به گونه‌ای که امدادرسانی‌ها، افراد را در همه اقشار از زن و مرد و پیر و جوان، پای کار آورد و حس مسئولیت مردم را به خوبی نشان داد.
آقای احمدی، یکی از افراد محلی ساکن اطراف کوه خائیز کهگیلویه گفت: استفاده از مراتع کوه خائیز برای چرای دام‌هایمان بسیار در دسترس و مناسب بود و به دلیل خاک مرغوب حاوی پوشش گیاهی غنی است، اما این آتش‌سوزی موجب شد در این زمینه با مشکل مواجه شویم.
به هر حال اگرچه بسیاری از مردم و مسئولان و دوستداران این سرمایه کهن تمام تلاششان را کردند تا در سخت‌ترین شرایط و کمبود امکانات، حتی با نداشتن یک بطری آب خوردن، پیکر بی‌جان این میراث کهن را نجات دهند، اما شعله‌های فوران آتش بی‌رحمانه گوی سبقت را ربود تا زیستگاه صدها جانور و گیاه نابود شود.
اینجاست که همه باید در کنار هم دست به دست هم دهیم و با ترویج فرهنگ طبیعت‌دوستی برای همیشه رخت عزا را از طبیعت استان خارج کنیم که این خود به مشارکت بیشتر مردم و تلاش مضاعف مسئولان در فراهم کردن تجهیزات اطفای حریق استاندارد بستگی دارد.