به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، شیوع ویروس کوید-۱۹ یا کرونا در کشور علاوه بر خسارات جدی به بخش‌های مختلف اقتصادی، آسیب بزرگی به نظام آموزشی کشور وارد کرد که از جمله می‌توان به تعطیلی مدارس، جاماندن بسیاری از دانش‌آموزان از آموزش مجازی، ترس از هدایت تحصیلی و عدم ورود دانش‌آموز به رشته تحصیلی مورد علاقه خود و سرگردانی در انتخاب شیوه درس آموزشی در شرایط بحرانی توسط متولیان تعلیم و تربیت اشاره کرد.
البته در این میان بسیاری سعی دارند تا به نیمه پر لیوان نگاه کنند و به همین دلیل هم معتقد هستند که ویروس کرونا تلنگری بزرگ برای نظام آموزشی سنتی کشور بود که چندین دهه با هر نوع تغییری مقاومت می‌کرد و این بار به اجبار وارد فاز جدید شد.
اما با همه این احوالات، این‌طور به نظر می‌رسد که ویروس و بیماری کرونا محکم‌ترین ضربه را به یکی از ویژگی‌های سنتی نظام آموزشی کشور یا همان کنکور وارد کرده است. البته از نگاه کارشناسان آموزشی آسیب کرونا فقط از ناحیه دانش‌آموزان احساس شد زیرا از طرف کاسبان کنکور کرونا یک فرصت برای درآمد بیشتر تلقی شد.
تعویق در برگزاری کنکور به دلیل تعطیلی حدود سه ماهه مدارس و حساسیت نسبت به اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی در برگزاری آزمون کنکور از عواملی بود که کنکور را برای حدود ۶ هفته از تاریخ همیشگی آن به تاخیر انداخته است.
شاید در ظاهر مشکلی خاصی برای این تاخیر یک ماه و نیمی دیده نشود، اما دانش‌آموزانی که چندین ماه به شدت در حال مطالعه برای آماده کردن خود بودند، تصوری متفاوت دارند. دانش‌آموزان پشت کنکوری مازندران از این دست هستند که بشدت از تعویق کنکور نگران شدند و به گفته خودشان به مرز عصبانیت رسیده‌اند.
مژگان قلی‌تبار از دانش‌آموزان پشت کنکوری گفت: از مهرماه با برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده همراه با مشاور شروع به مطالعه برای آمادگی در کنکور کردم. طبق برنامه نیز از دی‌ماه وارد مرحله سخت مرور دروس و تمرینات شدم تا تیرماه در زمان مقرر کاملا آماده باشم، اما حالا تاخیر در برگزاری کنکور باری اضافه روی دوش من و دانش‌آموزان دیگر قرار داده است زیرا برای جلوگیری از فرار مطالب از ذهن باید به مرور دروس و تمرینات ادامه دهیم و این وضعیت خسته‌کننده شده است.
وی افزود: این خستگی اکنون به عصبانیت تبدیل شده است و شرایط فرسودگی را برای ما ایجاد کرده که ممکن است بر روی تست‌زنی تاثیر گذاشته و تمامی زحماتمان را هدر دهد.
آرمین از دیگر دانش‌آموزان پشت کنکوری نیز اظهار کرد: امسال شانس بیشتر با کسانی است که آمادگی برای کنکور را دیرتر شروع کردند یا حتی کمتر مطالعه کردند.
به گفته او، با وجود اینکه دانش‌آموزان مصمم‌تر از ابتدای سال تحصیلی یا از تابستان سال گذشته شروع کردند، اما تاخیر در برگزاری کنکور آنها را کاملا فرسوده کرده است و تمام انگیزه خود برای کنکور را از دست داده‌اند.
وی افزود: اکنون دانش‌آموزانی مثل من در شرایطی هستند که نمی‌شود آن را توصیف کرد زیرا با وجود اینکه در آمادگی کامل برای شرکت در کنکور هستیم، به دلیل طولانی شدن انتظار کنکور فشار روانی شدیدی به ما وارد کرده است.
آرمین گفت: فشار روانی و عصبی آنقدر روی من زیاد شده که حتی ارتباط با خانواده را از دست داده‌ام و در همین مدت چندین بار با اعضای خانواده بحث کردم که البته از همه عذرخواهی کردم.
آشفتگی درس‌خوان‌ها
یک مشاور و کارشاس تحصیلی درمورد شرایط کنونی دانش‌آموزان پشت کنکوری از واژه " آشفتگی " استفاده کرد و گفت: شرایط برای این دانش‌آموزان بسیار حاد شده است.
علی پیش‌نماززاده اظهار کرد: طولانی شدن شرایط انتظار برای دانش‌آموزان منجر به افزایش مدت مطالعه خواهد شد که طبیعتا بار روانی سنگینی به روی آنها وارد می‌کند که ممکن است حتی به از دست دادن کنکور منجر شود.
به گفته او بار روانی و فشار عصبی آنقدر در میان دانش‌آموزان پشت کنکوری زیاد شده که هم‌اکنون بسیاری از دانش‌آموزانی که برای قبولی امسال نیز خود را آماده کرده بودند، از جدیت دست برداشته و بی‌خیال قبولی شدند.
پیش‌نماززاده همچنین به احتمال جابه‌جایی رتبه‌ها اشاره کرد و گفت: این شرایط می‌تواند دانش‌آموزان درس‌خوان‌تر را از دستیابی به رتبه مطلوب ناکام گذارد و تمام پیش‌بینی‌ها را تغییر دهد.
پیشنهاد تنفس
این مشاور و کارشناس تحصیلی درباره راهکارهای جلوگیری از آسیب به دانش‌آموزان پشت کنکوری اظهار کرد: دانش‌آموزان نیازمند تنفس هستند و باید برای خود فضای آرامش ایجاد کنند.
پیش‌نماززاده افزود: تقریبا دانش‌آموزانی که امسال قصد قبولی در کنکور دارند سرفصل‌های درسی و تمرینات را تکرار کردند، اکنون باید برنامه‌ریزی به گونه‌ای باشد که ساعات مطالعه کاهش یابد.
وی ادامه داد: اگر در برنامه‌ریزی‌ها چند روز در هفته را بدون مطالعه قرار دهیم ممکن است منجر به تنبلی و عادت دانش‌آموزان شود، پس لازم است از اینگونه برنامه‌ریزی‌ها پرهیز شود.
این مشاور تحصیلی بهترین روش را کاهش ساعات مطالعه در روز عنوان کرد و گفت: با این روش هم از فرار مطالب از ذهن و فرار خود دانش‌آموز از مطالعه جلوگیری شده و هم از طرف دیگر منجر به استراحت دانش‌آموز و کاهش استرس او می‌شود.
پیش‌نماززاده معتقد است که مشکل اصلی ایجاد چنین شرایطی خود برگزاری آزمون کنکور است و حذف کنکور می‌تواند کمک بزرگی برای جلوگیری از اتفاقات اینچنینی باشد.
به گفته او، کنکور مانع از اجرای هرگونه برنامه پدافندی غیرعامل برای نظام آموزشی است زیرا همواره به عنوان نقطه ضعف آسیب‌پذیر و همچنین آسیب‌زننده به دانش‌آموزان محسوب می‌شود.
معظل حافظه‌محوری در بحران کرونایی
معاون متوسطه آموزش و پرورش مازندران نیز شرایط پیش آمده از شیوع ویروس کرونا را برای همه کنکوری‌ها یکسان توصیف کرد و گفت: این معظل خارج از توانایی همه بود که هنوز نیز دنیا را گرفتار خود دارد.
اسفندیار نظری افزود: تعویق در برگزاری آزمون کنکور یک تصمیم ملی بوده و دانش‌آموزان نباید خود را درگیر این مساله کنند و بهتر است با حفظ آرامش شرایط را برای خود سخت‌تر نکنند.
وی شرایط پیش آمده برای دانش‌آموزان پشت کنکوری را ناشی از برنامه و تعلیم حافظه محور عنوان کرد و اظهار کرد: کرونا بار دیگر ما را با اشتباه نظام آموزشی حافظه محور رودر رو کرد تا این روش را اصلاح کنیم.
معاون آموزش و پرورش مازندران گفت: حذف کنکور یک ضرورت برای نظام آموزشی بوده و کنکور نه تنها مروج حافظه‌محوری بلکه مانع ترقی فرزندان بر اساس استعدادهای آنان است.
تاثیر ۱۵ درصدی
درحالی دانش‌آموزان باید این میزان مشکلات را تحمل کرده و استرس، نگرانی، سختی و به قول خودشان عصبانیت را تحمل کنند که همه این‌ها برای ۱۵ درصد از نمرات است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش مازندران گفت: ۸۵ درصد از نمرات قبولی دانش‌آموزان مربوط به سه دوره متوسطه است و تنها ۱۵ درصد آن در کنکور سراسر تعیین می‌شود.
اسفندیار نظری افزود: به صورت سنتی و همچنین از سوی کاسبان کنکور اطلاعاتی ناقصی درباره تعیین‌کنندگی آزمون سراسری برای دسترسی به دانشگاه‌های بهتر پمپاژ می‌شود که اصلا با واقعیت هم‌خوانی ندارد.
وی افزود: دانش‌آموزان و والدین نیز مشتریان خوب و پایبندی برای اینگونه اطلاعات ناقص هستند، این مساله تکیه به کنکور و آسیب‌های ناشی از آن را بیش‌ازپیش می‌کند.
معاون آموزش و پرورش مازندران گفت: تعویق کنکور برای آموزشگاه‌های کنکوری و فعالان بازار کنکور خوشحال‌کننده بوده و این مساله نشان‌دهنده استفاده ابزاری از کنکور ازسوی عده‌ای و غیرعلمی و کاربردی بودن آن برای توسعه جامعه است.
آسیب روانی در کمین دانش‌آموزان پشت کنکوری
کارشناس مسائل اجتماعی درباره تبعات تعویق کنکور سراسر گفت: اکنون دانش‌آموزان در شرایط حادی به سر می‌برند و فشار روانی بالایی متوجه آنان است که هرگونه رفتار پرخاشگرانه و ناهنجاری را امکان‌پذیر می‌کند.
وحید حسین‌زاده افزود: حتی ممکن است برخی دانش‌آموزان در این دوره زمانی به مصرف سیگار یا قرص‌ها روی بیاورند که عوارض طولانی‌مدت و کوتاه‌مدت جدی خواهد داشت.
وی گفت: شایع‌ترین رفتار تنش میان دانش‌آموزان با اعضای خانواده است. در این مدت خانواده‌ها باید همکاری خوبی با دانش‌آموزان داشته باشند و از محدود کردن آنان با رفتارهای تنش‌آمیز خودداری کنند.
این کارشناس مسائل اجتماعی ادامه داد: برنامه‌های تربیتی والدین نیز باید در این مدت هوشمندانه و با ظرافت باشد تا زمینه را برای عصبانیت دانش‌آموز بیشتر نکند.
حسین‌زاده فراهم کردن فضای آرام در خانه، گذراندن وقت بیشتر با دانش‌آموزان، دل داری دادن به آنها، سرگرم کردن آنها با شوخی و گفت و گو، کاهش سطح توقعات و مواردی از این دست را برای سپری کردن این دوره ضروری دانست.
وی گفت: ممکن است تحمل فشارها از آستانه ظرفیت دانش‌آموز فراتر برود، خانواده‌ها باید با سخنانی امیدبخش و کاهنده استرس دانش‌آموز را کم کنند.
روی هم رفته حال به جای انتظار حدود یک ماهه، دانش‌آموزان باید حدود ۸۰ روز برای مواجهه با غول کنکور که بزرگ‌ترین سد زندگی تحصیلیشان محسوب می‌شود، منتظر باشند، انتظاری که ممکن است بسیاری را دلزده و منصرف و بسیاری را نیز متوقف کند. روزهایی که شاید برای کنکور گذرانده‌ها و کنکور نداده‌ها راحت باشد، اما حتما برای پشت کنکوری‌ها بسیار سخت خواهد گذشت.