به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان: تولید پوشاک ایرانی این روزها به بدترین وضع خود در ۳ دهه اخیر رسیده و رشد روزافزون واردات بی‌رویه، قاچاق، موانع تولید و نبود زیرساخت‌های نوین صنعت پوشاک را به ورطه نابودی کشانده است.
سالیان سال است که پوشاک ایرانی با هجمه واردات رسمی از گمرک و قاچاق پوشاک اسم و رسم دیرینه را از دست داده و برخی تولیدکنندگان ایرانی هم از بازارهای جهانی دست کشیده‌اند و به‌مرور زمان ایران به خریدار تولیدات وارداتی تبدیل شده، وقتی این روزها صحبت از لباس و مد در صنعت تولید پوشاک می‌شود بیشتر نام کشورهای آسیایی و غربی می‌درخشد، اما با در نظر گرفتن تاریخ، قدمت پارسی و وجود اقوام مختلف در ایران، نمی‌توان زیبایی در رنگ، طرح، مدل و جنس لباس‌های ایرانی را نادیده گرفت.
نزدیک به ۹۰ سال قبل راه‌اندازی کارخانجات نساجی در اصفهان این شهر را به یکی از قطب‌های این صنعت در منطقه تبدیل کرد و در آن روزگار کارخانجات بافندگی یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی مردم اصفهان به شمار می‌رفت و در کمتر از دو دهه نزدیک به ۱۰ کارخانه بزرگ نساجی در این شهر راه‌اندازی شد.
برخی از این کارخانجات که در دهه ۴۰ و ۵۰ توسعه گسترده‌ای یافته بودند و روز به روز به اوج می‌رسیدند و امتیازهای متعددی از تولید این سرزمین را به خود اختصاص می‌دادند.
به دلیل واردات بی‌رویه اجناس ارزان قیمت خارجی، عدم عاقبت اندیشی و به روز نشدن تکنولوژی، چرخ‌های از رده خارج شده و سوءمدیریت‌ها در بخش‌های فنی اکنون به ساختمان‌های مخروبه‌ای تبدیل شده‌اند و برخی از آن‌ها لنگ لنگان طی مسیر می‌کنند؛ بنابراین سال‌ها صنعت نساجی اصفهان که صنعتی سودآور و استراتژیک در استان اصفهان به‌شمار می‌آمد.
امروزه واردات بی‌رویه، رکود، مالیات بر ارزش افزوده، بالا بودن نرخ سود تسهیلات، جرائم بانکی تار و پود آن را درهم تنیده و نفس کارخانه‌های آن به شماره افتاده است و درصد بالایی از کارخانه‌ها و کارگاه‌های نساجی استان بازار خود را از دست داده و با ۳۰ درصد ظرفیت و کمتر از پتانسیل خط تولید کار می‌کنند.
رکود در صنعت نساجی نصف جهان
براساس این گزارش طی تمام سال‌ها کسادی و رکود در صنعت نساجی نصف جهان متولیان و مسئولان مربوطه درصدد ارائه راهکارهایی برای خروج از این وضعیت بودند به طوری که در ۳۰ شهریور سال ۹۸ سیدحسن قاضی عسگر معاون استاندار اصفهان در آیین رونمایی از میز ملی توسعه صادرات نساجی کشور با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر نقش صنایع نساجی در اشتغالزایی و اینکه متاسفانه سال‌هاست این صنف تضعیف شده و برخی قوانین غیرمنطقی و غیر لازم موجب به وجود آمدن مشکلات مختلف چنین بخشی گردیده است، از تاسیس به زودی اولین شهرک پوشاک و نساجی در اصفهان و کاشان خبر دادند.
پیرو همین استراتژی، از مدت‌ها قبل، اندیشه تاسیس شهرکی برای صنعت پوشاک و نساجی اصفهان شکل گرفته بود؛ شهرکی که چرخه ریسندگی تا بافندگی، تولید و توزیع پوشاک را شامل می‌شد که در این زمینه سید آرش امامی طراح شهرک پوشاک اصفهان گفت: شهرک پوشاک اصفهان (مجتمع کارگاهی فناوری‌های نوین نساجی و پوشاک) بزرگ‌ترین پروژه کشور در دولت فعلی است و علاوه بر ایجاد ۱۲۰ هزار شغل مستقیم، سالانه پنج میلیارد دلار پوشاک تولید می‌کند.
به گفته امامی، شهرک پوشاک از سال ۹۲ تاکنون بزرگ‌ترین پروژه کشور شناخته شده است و در طراحی آن از روش‌های نوین تولید شبکه‌ای استفاده می‌شود که حدود ۶۰۰ هزار شغل دیگر را برای تولید پوشاک تحریک می‌کند که رستوران‌ها، هتل‌ها، خدمات درمانی، مهدکودک‌ها، گمرک، دفتر کنترل کیفیت، مراکز تحقیقات توسعه، آژانس‌هایی که وظیفه حمل‌ونقل کارکنان را دارند، فنی‌وحرفه‌ای و دانشگاه علمی کاربردی که یکی از پایه‌های اساسی این شهرک است، همچنین کارگاه‌های خوشه درچه، خوشه خورزوق و دلیگان که سرویس‌دهی پارچه را بر عهده دارند، در این شرایط وارد عمل می‌شوند و در نتیجه به‌طور مستقیم شوک مثبتی به نساجی‌ها وارد خواهد شد.
امامی، طی تیر سال گذشته درباره اینکه در مرحله نخست طراحی کلی و پروژه تحقیقاتی شهرک از سوی تیم تحقیقاتی انجام شده، اظهار داشت: در مرحله دوم زمینی به مساحت ۹۵۰ هزار مترمربع در جاده اصفهان-تهران کنار پالایشگاه به این شهرک اختصاص یافت و اکنون در مرحله ارجاع از استانداری به راه و شهرسازی استان اصفهان برای اخذ استعلامات مربوطه هستیم.
قرار است زمین شهرک پوشاک اصفهان را دولت تامین و هزینه زیرساخت را در زمان ورود به اصفهان تقبل کند که در صورت مهیا شدن این شرایط، تولیدات به‌صرفه‌ای خواهیم داشت.
در این باره حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر ابراز داشت: از مدتی پیش جرقه احداث شهرک نساجی در اصفهان زده شد و قرار است به عنوان شهرک تخصصی پوشاک در محلی که دسترسی به آن راحت است، کلنگ‌زنی و احداث شود و زنجیره پوشاک و نساجی با فناوری روز تکمیل شود.
همچنین زمین این شهرک در محور آزادگان در محدوده پالایشگاه اصفهان جانمایی شده و به صورت رایگان در اختیار صنف نساجی استان قرار گیرد و دست اندرکاران آن، مردم و بخش خصوصی هستند و ارتباطی با دولت نخواهد داشت و قرار است شهرک در مسیر ایستگاه مترو و اتوبوس‌رانی جانمایی شود و پیشنهاد داده‌ایم شهرک نساجی اصفهان در سفر رئیس جمهور به استان کلنگ‌زنی شود و استانداری نیز این را پذیرفته است. حق اصفهان است که با سابقه درخشان در صنعت نساجی و پوشاک جایگاه خود را دوباره در دست گیرد.
در همین زمینه مرتضی منصوری نایب‌رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان محصولات نساجی اصفهان گفته است: قبل از آنکه در اصفهان، اقدامی برای تاسیس شهرک پوشاک انجام شود، ایجاد چنین مراکزی در شهرهای تهران، قزوین و تبریز هم مورد نظر بوده، اما تاکنون در هیچ شهری به سرانجام نرسیده و شاید فقط در حد کلنگ‌زنی، پیشروی داشته، در اصفهان نیز تاکنون فقط بحث جانمایی زمین به مساحت ۹۵۰ هزار مترمربع در حومه پالایشگاه برای احداث و تعیین نام انجام گرفته است.
به گفته منصوری، مصوبه اختصاص زمین شهرک با کمک استانداری دریافت و تاکید شد که تاکنون هیچ متولی خاصی به غیر از استانداری برای این شهرک وجود نداشته است. جانمایی زمین، نام این محل با عنوان مجتمع کارگاهی نوین پوشاک تعیین و قرار شد که ساخت وساز در این مجموعه براساس آخرین تکنولوژی روز همراه با ایجاد امکاناتی همچون رستوران، مسجد و مهدکودک توسط بخش خصوصی باشد.
در این میان ورود پوشاک قاچاق به‌رغم کاهش چشمگیر طی دو سال اخیر، همچنان یکی از موانع اصلی رشد صنعت پوشاک کشور است و فرصت‌های شغلی بسیاری را از بین می‌برد.
در حالی که سال ۱۳۹۹، به عنوان سال «جهش تولید» نام‌گذاری شده است، قاچاق کالا، همچنان معضل اساسی در اقتصاد کشور خود را نشان می‌دهد؛ به ویژه در بخش پوشاک و منسوجات، قاچاق کالا مشکلاتی جدی ایجاد کرده و مشاغل بسیاری را به خطر انداخته است.
در تازه‌ترین اظهارنظری، «علی ربیعی» سخنگوی دولت در ۲۷ اردیبهشت ماه گفت که «بیشترین قاچاق ورودی به کشور در بخش کفش و پوشاک، لوازم آرایش و لوازم خانگی و قطعات خودرو است و تنها در دو بخش کفش و پوشاک ظرفیت یک میلیون شغل را از ایرانی‌ها گرفته است».
پیش از آن نیز «رضا رحمانی» وزیر پیشین صنعت، معدن و تجارت در اظهارنظری در فروردین سال ۱۳۹۸ گفته بود که مبارزه با قاچاق پوشاک، اولویت دولت است. با این حال، آمار قاچاق پوشاک به رغم کاهش همچنان نگران‌کننده باقی‌مانده است.
در این ایام کرونایی صدای تعطیلی تعداد زیادی از واحدهای تولیدی و فروشگاه‌های پوشاک به گوش می‌رسد، اما تولیدکنندگان و فروشندگان نیازمند نگاه ویژه و حمایت مسئولان برای عدم از کار افتادن چرخ اقتصاد در تولید پوشاک هستند.
تعطیلی واحدهای تولیدی به علت کرونا
تولید و فروش پوشاک از جمله مشاغلی است که با شیوع ویروس کرونا به شدت دچار آسیب‌های اقتصادی شده و افراد شاغل در این صنف با رکود و مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
تعطیلی واحدهای تولیدی و عدم خرید مردم از فروشگاه‌های پوشاک به ویژه در روزهای آخر سال برای مقابله با ویروس کرونا، ضربه سنگینی را بر اقتصاد تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک وارد کرد؛ از جمله اینکه افراد نتوانستند اقلام و کالاهایی که خریداری کرده بودند را به فروش برسانند و از طرفی ملزم به پرداخت هزینه‌های آن و دیگر هزینه‌ها مانند دستمزد کارگران، بیمه و مالیات بوده‌اند. این مسائل سبب شد تا بسیاری از تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک مجبور به بستن واحدهای تولیدی و بیکار شدن تعداد زیادی از کارگران این حوزه بشوند.
برخی از افراد در این صنف برای عدم از کار افتادن چرخ تولید و جلوگیری از بیکاری کارگران، به تولید ماسک و اقلام بهداشتی مشغول شدند؛ این درحالی است که این کار برای واحدهای تولیدی که پیش از این تولید انواع پوشاک مانند کت و شلوار و لباس‌های مجلسی را برعهده داشته است اصلا سود اقتصادی ندارد و شاید بتواند فقط بخشی از مشکلات موجود در این بحران را رفع کند.
انتظار می‌رود در این زمان که رکود و عدم خرید مردم به علت شیوع کرونا مشکلات متعددی را برای تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک به وجود آورده است و از آنجا که صنعت نساجی از گذشته‌های دور در اصفهان فعال بوده و لقب سرزمین «منچستر شرق» را به خود اختصاص داده است امروز این حق اصفهان است که با سابقه درخشان خود در نساجی و پوشاک با احداث شهرک پوشاک جایگاه خود را مجدد در دست بگیرد.
تاکید استاندار اصفهان در راه‌اندازی هرچه سریعتر شهرک پوشاک
استاندار اصفهان گفت: راه‌اندازی شهرک پوشاک در اصفهان می‌تواند گامی موثر در جلوگیری از فروش قاچاق این محصولات باشد.
عباس رضایی در کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان اصفهان به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان ماموریت داد تا زمینه تسریع در راه‌اندازی شهرک پوشاک و رفع موانع آن را دنبال کند.
او اظهار داشت: راه‌اندازی این شهرک از اقداماتی است به صورت ریشه‌ای و اصولی می‌تواند در تقویت فروش کالای داخلی و جلوگیری از فروش پوشاک قاچاق موثر باشد.
رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا در استان اصفهان با اشاره به ضرورت حمایت از تولیدات داخلی در ایجاد اشتغال، گفت: جلوگیری از قاچاق کالا می‌تواند عاملی برای تقویت اشتغال داخلی شود.
او گفت: برندسازی پوشاک داخلی و فرهنگ‌سازی در بین فروشندگان و مردم برای فروش و خرید کالای داخلی می‌تواند عامل رونق مصرف کالای داخلی و جلوگیری از فروش کالای بیگانه شود.
رضایی افزود: برخورد با واردکنندگان پوشاک قاچاق در اولویت باشد، زیرا در این صورت به راحتی می‌توان جلوی خرده‌فروشی‌های قاچاق را نیز گرفت و تمام دستگاه‌ها در این خصوص باید اهتمام بیشتری داشته و با هماهنگی و وحدت رویه، نسبت به مساله قاچاق پوشاک باشند.
حمایت دولت برای رونق دوباره تولید پوشاک در اصفهان
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک دوخته اصفهان گفت: وضعیت بازار پوشاک در این روزها خیلی بحرانی است و چند وقتی که مغازه‌ها تعطیل بود و الآن هم که فعال شده‌اند متاسفانه کسی برای خرید مراجعه نمی‌کند و برای افراد شاغل در این صنف، مشکلات مالی مانند فاکتورها، چک‌ها و خریدهایی که کردند و نتوانستند هزینه‌های آن را پرداخت کنند نیز وجود دارد و بسیاری هم که نتوانستند در این وضعیت ادامه دهند، شغل خود را رها کرده‌اند.
ابراهیم خطابخش با اشاره به بلاتکلیفی قیمت‌ها در بازار اظهار داشت: متاسفانه قیمت‌ها در بازار همواره بالا می‌رود درحالی که اجناس و مواد اولیه وجود ندارد و نرخ دستمزدها، مالیات و بیمه هم بالا رفته است و تولیدکنندگان و فروشندگان به صورت‌های مختلف دچار مشکل هستند.
او خواستار حمایت دولت از طریق وام‌های بلندمدت برای رونق دوباره تولید و فروش پوشاک شد و گفت: اگر قرار باشد که مسئولان کمکی بکنند فقط در حد حرف نباشد و در مباحث مختلف مانند اعطا وام‌های بلند مدت اقدام کنند تا افراد بتوانند مدتی را دوام بیاورند یا دچار مشکل نشوند و درنظر گرفتن وام در حال حاضر بهترین کمک است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک دوخته اصفهان با اشاره به اقدامات این اتحادیه برای ایام پساکرونا ابراز داشت: ما در حال آمارگیری از تولیدی‌ها و فروشندگان هستیم و تا چند روز آینده یک آمار دقیق از افرادی که تعطیل کرده یا مشکل دارند جمع‌آوری می‌کنیم تا وضعیت مشخص شود و با برنامه‌ریزی پیشنهاداتی ارائه کرده و کمک‌های لازم را از دولت دریافت کنیم.
خطابخش تصریح کرد: تولید ماسک در برخی واحدهای تولیدی از روی ناچار است و تولیدکنندگان ما در حال تولید ماسک با قیمت‌های مناسب هستند، اما این امر از روی ناچار است و سودی برای تولیدکنندگان پوشاک مختلف ندارد و این کار را انجام می‌دهند تا خود، کارگران واحدهای تولیدی را سرپا نگه دارند.
در این روزها که حشمت‌الله عسگری معاون استاندار تهران از تعیین تکلیف بزودی احداث شهرک تخصصی پوشاک در پایتخت خبر داده است، چشم اصفهانی‌ها هم به وعده‌های مسئولان اصفهان و دولتمردان دوخته شده که با قدمت هزار ساله صنعت نساجی در اصفهان، در سال‌های اخیر به دلیل بی‌توجه و واردات بی‌رویه، این صنعت نه فقط پیشرفتی نداشته بلکه با مشکل ورشکستگی و کاهش ظرفیت بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی شده است و تداوم این وضعیت به بیکار شدن حجم وسیعی از کارگران این کارخانه‌ها می‌انجامد.
آیا با عمل به وعده‌ها چرخه صنعت نساجی با احداث شهرک پوشاک به‌حرکت درخواهد آمد چرا که این صنعت آن‌قدر ریشه داشته که در یک دهه اخیر به خوبی در برابر مشکلات مقاومت کرده است.